مدبرانه مصرف کنیم

كتاب «مصرف مدبرانه در اسلام» نوشته سیدحسین اسحاقی مقدار و چگونگی "مصرف" و مسایل جانبی آن را از نگاه اسلام بررسی می‌كند.

به گزارش ایبنا، یكی از مهمترین معضلات جوامع بشری، رواج فرهنگ مصرف‌زدگی و تجمل‌گرایی است كه در هر برهه از زمان، به نحوی نمود دارد. در زمانهای گذشته در لباس اشرافی‌گری، ملوكالطایفی، خان و خان‌سالاری و... و در عصر فعلی نیز در قالب میل به فزون‌طلبی، تجمل‌گرایی و مدگرایی مشهود است.

این معضل ـ‌ كه میتوان از آن به بیماری قرن حاضر نیز تعبیر كرد ‌ـ ضمن تلف كردن عمر، زمان و ثروتهای جوامع، باعث ایجاد مفاسد و انحرافات زیادی میشود.

خشكاندن ریشه فضایل اخلاقی و انسانی، اشاعه و ترویج فرهنگهای منحطی مانند، رشوه‌خواری، اختلاس، رباخواری، دزدی، فساد، فحشا و هزاران مفسده دیگر، از ثمرات این رفتار نابه‌هنجارند است. با ارزش شدن ثروت و در پی آن تجمل‌گرایی در زندگی، خطرات و پیامدهای منفی بسیاری را در پی دارد كه مهمترین آن، آسیب دیدن عدل و برابری و فضایل اخلاقی است.

اسلام راههایی را كه منجر به اسراف و تبذیر میشوند بسته و از آن نهی كرده است. مصارفی كه در اسلام، مشروع و مباح‌اند عبارت از انجام هزینهها و مخارجی است كه انسان در تامین زندگی متعارف و معمول مصرف میكند. حال اگر در این بین درآمدش زیادتر از هزینههایش باشد، باید آن را بر اساس توصیههای اسلام در راه تامین نیازهای مستمندان و مصالح جامعه صرف كند.

باید دانست مصرف‌گرایی موجب می‌شود افراد جامعه، تنها با خرید مكرر و جمع‌آوری داراییهای مادی، احساس رضایت و آرامش کنند. در این حال، صرف احتیاج داشتن به وسیله‌ای، تنها دلیل خرید آن وسیله به شمار نمیرود؛ بلكه ممكن است فرد به وسیله خاصی نیاز نداشته باشد، اما برای خرید آن وسیله احساس نیاز كند.

امروزه مصرف‌گرایی به عنوان مهمترین تهدید برای منابع محیطی یك كشور به شمار میرود. شیوع مصرف‌گرایی سبب گسترش فقر، ناعدالتی و افزایش شكاف طبقاتی میشود. همچنین به صورت غیر مستقیم در افزایش آسیبهای اجتماعی نقش دارد، زیرا افراد طبقه پایینتر اجتماع كه درآمد آنها جواب‌گوی حداقل نیازهای آنها نیست، در تطابق با روند افزایش مصرف‌گرایی در جامعه، ممكن است دو شیوه انحرافی را انتخاب كنند یا متوسل به روشهایی برای تقویت قدرت خرید خود شوند - كه غیر قانونی‌اند یا از نظر عرفی قابل ‌پسند نیست؛ مانند روی آوردن به مشاغل كاذب، كلاه‌برداری و... یا انزواطلبی پیشه كنند و مایوسانه و ناامنی به سمت ناهنجاریهایی مانند اعتیاد و... كشیده شوند.

كتاب حاضر در چهار فصل موضوع مصرف مدبرانه در اسلام را بررسی میكند. «دغدغههای مستمر رهبری درباره مصرف‌گرایی»، «ناشایستههای مصرف در اسلام»، «مصرف‌گرایی، آثار، آسیبها و راه كارهای اصلاحی آن» و « ساده زیستی و پرهیز از اسراف در سیره عملی بزرگان»، عناوین فصول چهارگانه این اثرند.

چاپ دوم كتاب «مصرف مدبرانه در اسلام» را موسسه بوستان كتاب در شمارگان 1000 نسخه، 240 صفحه و بهای 34000 ریال راهی بازار نشر كرده است.

گروه کتاب تبیان - محمد بیگدلی