تبیان، دستیار زندگی
وجود نظارتها و مراقبتهای دولتی در نظام اقتصادی اگر چه در شرایط كنونی برای مهار آثار روانی تورم ناشی از هدفمندی یارانه ها كار پسندیده و لازمی است اما مطمئناً .......
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

لطفا نقدینگی را مدیریت کنید

پول

بخش اقتصاد-  وجود نظارتها و مراقبتهای دولتی در نظام اقتصادی اگر چه در شرایط كنونی برای مهار آثار روانی تورم ناشی از هدفمندی یارانه ها كار پسندیده و لازمی است اما مطمئناً در دراز مدت امكان برخورد تحكمی و دستوری با متغیرهای اقتصادی وجود ندارد.

طرح تحول اقتصادی با واریز نقدی یارانه ها وارد فاز جدید شد و به تمام شبهات در مورد عدم اجرا و یا به تعویق افتادن آن پایان داد . هم زمان با واریز نقدی، دولت دست به اقدامات درخور توجه و منطقی زد كه مدبرانه و برای كوتاه مدت لازم بود.

نظارت دقیق و ضربتی بر واحدهای صنفی و تولیدی به منظور جلوگیری از افزایش قیمتها ، دادن اطمینان به مردم مبنی بر عدم افزایش قیمت، مانور تبلیغاتی بر روی تسهیلات اعطایی به واحدهای تولیدی به منظور جلوگیری از بروز مشكل در جریان اجرای طرح و جلوگیری از افزایش قیمت تمام شده آنها، ذخیره و انبار كردن بخش عمده ای از كالاهای ضروری و اعلام عمومی آن و واریز وجه آنهم بیشتر از آنچه تصور می شد قبل از اجرا ، همه و همه در راستای ایجاد فضای آرام و ممانعت از فشار روانی به عنوان یكی از اثرگذارترین متغیرهای اقتصادی در كشور ما بود. درك این مهم كه اقتصاد ما بیشتر از آنكه متاثر از متغیرهای واقعی اقتصاد باشد متاثر از مسائل روانی است ( بنا به دلایل مختلف از جمله عدم اعتماد به سیاستهای اجرایی) به دولت كمك كرده بتواند تا حدود زیادی شرایط را برای اجرای طراح مهیا كند.

اما نكته مهمی كه دولتمردان و مسئولین اجرایی باید به آن توجه كنند عدم كاربردی بودن این سیاستها در دراز مدت است. مطمئناً واقعیتهای اقتصادی و آثار این متغیرها به دولت اجازه نخواهد داد مدت زیادی جلوی افزایش قیمتها را بصورت دستوری بگیرد. به همین دلیل عملی كردن برنامه های حمایتی، توجه به تولید كه در شرایط كنونی با مشكلات عدیده ای دست و پنجه نرم كرده و بسیار شكننده شده و توجه به نقدینگی به عنوان بمب خاموش می تواند در دراز مدت اجرای موفق طرح را تا حدودی تضمین كند.

فاز جدید اجرای طرح تحول شرایط و الزامات ویژه دیگری را هم به همراه دارد. اگر تا پیش از واریز وجوه، در محافل بحث 20 تا 25 هزار تومان بود به یكباره دولت با واریز 80 هزار تومان برای دو ماه همه را شوكه كرد. با توجه به ثبت نام 61 میلیون نفری برای دریافت یارانه ها، اقتصاد ما به یكباره و در مرحله اول شاهد تزریق بیش از 5 هزار میلیارد تومان وجه نقد است كه علی رغم سناریو قبلی به راحتی قابل برداشت و هزینه كردن توسط مردم خواهد بود.

وجود نظارتها و مراقبتهای دولتی در نظام اقتصادی اگر چه در شرایط كنونی برای مهار آثار روانی تورم ناشی از هدفمندی یارانه ها كار پسندیده و لازمی است اما مطمئناً در دراز مدت امكان برخورد تحكمی و دستوری با متغیرهای اقتصادی وجود ندارد

پول

تعلق مبالغ فوق به اقشار متوسط و عموماً كم درآمد تصور پس انداز و نگهداری این وجوه در بانك را تا حدود زیادی باطل می كند. در كنار مبلغ فوق طبق بسته حمایتی در نظر گرفته شده دولت قصد دارد حدود 4500 میلیارد تومان نیز به بخش صنعت اختصاص دهد تا این بخش بتواند در جریان اجرای طرح هدفمند كردن یارانه ها نسبت به بروز كردن تكنولوژی و بالا بردن بهره وری خود اقدام كند. از سوی دیگر باید توجه داشته باشیم بطور طبیعی همواره طی ماههای پایانی سال حجم نقدینگی كشور افزایش یافته و با خود تورم به همراه دارد.

در كنار همه اینها افزایش وحشتناك نقدینگی طی سالهای اخیر را هم باید اضافه كرد. وجود 250 هزار میلیارد تومان نقدینگی به همراه مبالغ یاد شده زنگ خطری است برای مسئولین و مدیران برنامه ریز اقتصادی كشور . مطمئناً با توجه به تمام مشكلات و كاستی های موجود، اقتصاد ما ظرفیت جذب چنین حجم عظیمی از نقدینگی را نخواهد داشت.

تحت تاثیر قرار گرفتن چهار ضلع مهم و حیاتی اقتصاد كشور یعنی بازار سرمایه ، ارز، كالا و مسكن توسط نقدینگی در راه ، شرایط اقتصادی را بسیار سخت و مشكل خواهد كرد. سوق پیدا كردن نقدینگی افسانه ای یاد شده به یكی از این بخشها نتیجه ای جز ویرانی و شوك چیز دیگری به همراه نخواهد داشت.

تجربه روزهای گذشته در مورد ارز تنها نمونه كوچكی از تاثیر پذیری و شكنندگی اقتصاد ما در شرایط كنونی است. چنین حجم عظیمی از نقدینگی كه اكثراً متوجه اقشار نیازمند و متوسط جامعه بوده تعادل را در هر كدام از بخشهای یاد شده بر هم خواهد زد و با مشكل جدی مواجه خواهد نمود. این اژدهای خفته (نقدینگی) كه هر روز ما به دست خود آنرا قوی تر و فربه ترش می كنیم به هر كدام از بخشهای اقتصادی حمله‌ور شود آنرا شدیداً متأثر كرده و از حالت تعادل درخواهد آورد.

درچنین شرایطی به نظر می رسد مدیریت بازار پولی كشور از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مدیران و برنامه ریزان بازارهای پولی كشور باید با دقت نظر و با علم به تمام جوانب كار و ویژگیهای پیچیده اقتصادی كشورمان از هم اكنون برنامه ریزی كنند. این وجوه باید به شكل كاملاً مدبرانه ای قبل از ورود به بازار مدیریت و هدایت شود.

سیستم بانكی از هم اكنون باید برای آن برنامه ریزی كند. مجدداً و موكداً عرض میكنم وجود نظارتها و مراقبتهای دولتی در نظام اقتصادی اگر چه در شرایط كنونی برای مهار آثار روانی تورم ناشی از هدفمندی یارانه ها كار پسندیده و لازمی است اما مطمئناً در دراز مدت امكان برخورد تحكمی و دستوری با متغیرهای اقتصادی وجود ندارد. انرژی نهفته و فربه شده در بخش نقدینگی كشور بالاخره از یكی از بخشها سر بر خواهد آورد. باید به فكر آن روز بود. روزی كه دور نیست.

محمود نكونام / خبرگزاری فارس

تنظیم برای تبیان: حمیدی فر