تبیان، دستیار زندگی
مالکولم مردی امریکایی بود که پس از مأموریت بیست و پنج ساله اش در کشور چین ، همراه خانواده اش با کشتی به امریکا بازگشت.همسرش نادیا و بچه هایش پیتر و لیز بودند .آن ها بعد از رسیدن ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

زنی در کشاکش دو فرهنگ

گذری در رمان "زیرِ گنبد مینا"(All Under Heaven)

اگر زنی نمی خواهد در زندگی متلاشی شود باید از خود انعطاف نشان دهد .

پرل باک ( نویسنده ی امریکایی قرن بیستم )

زنی در کشاکش دو فرهنگ

مالکولم مردی امریکایی بود که پس از مأموریت بیست و پنج ساله اش در کشور چین ، همراه خانواده اش با کشتی به امریکا بازگشت.همسرش نادیا و بچه هایش پیتر و لیز بودند .آن ها بعد از رسیدن، به هتل رفتند .پس از کمی استراحت برای گردش خارج شدند .مالکولم احساس عجیبی داشت . همه چیز پیش رفت کرده بود .آن ها پس از چندی به رادیو سیتی رفتند.وقتی بازگشتند از شادی سرشار بودند .

مالکولم نیمه های شب کنار پنجره ی اتاقش ایستاده بود و به آینده می اندیشید و برای نخستین بار از بچه دار بودن احساس پشیمانی می کرد .

روز بعد مالکولم به محل کارش رفت و گزارشی را- که در این مدت تهیه کرده بود – به مدیرش تحویل داد و نیز استعفایش را اعلام کرد .

"کورین "،خواهر مالکولم نامه ای برای او نوشته و گفته بود که خانه ی اجدادی شان را به فروش گذاشته اند و شاید او بتواند آن را بخرد؛ چون خودش  و خواهرش سوزانا نتوانسته اند به نتیجه ی روشنی برسند .

مالکولم به خانه رفت و پس از صرف نهار ، نامه را با صدای بلند برای نادیا خواند. نادیا از وی خواست که به آن جا بروند و خانه را ببینند.مالکولم پذیرفت و با ماشین شان راهی آن جا شدند .

خانه بر روی تپّه ای کوچک در پای کوه بود .مردی به نام " بولتر "در آن زندگی می کرد .گفت :‌«آقای مالکولم!پدرتان این خانه را از عموی بزرگتان خرید و حالا من این جا روزگار می گذرانم .»زن و شوهر ، خانه و مزرعه را دیدند .از بولتر پرسیدند که آیا آن جا را می فروشد؟ناگهان نادیا سراسیمه گفت که در این منزل نمی تواند زندگی کند .مالکولم از رفتار زنش پوزش خواست .خداحافظی کردند و رفتند .

آن ها سپس به خانه ی "جفرسون"رفتند .نادیا از اتاق ها دیدن کرد .به اتاق سیاهان که رسید ، ناراحت شد.آن ها شب را در اتاقی کنار جاده به صبح رساندند .پیتر از پدرش خواهش کرد که به چین بازگردند؛ ولی مالکولم موافق نبود و او را با سخنانش قانع کرد .

به منزل کورین رفتند .نادیا رو به کورین گفت :«شما این جا را خوب و تر و تمیز درست کرده اید و شوهر و فرزندانتان خیلی خوش بختند.»

کورین در پاسخش شادمانه گفت :«من دوست دارم آن ها خوش بخت باشند.»

مالکولم و خانواده اش چند روز را در آن جا به سر بردند .نادیا به این نتیجه رسیده بود که کورین خوش بخت نیست ؛ چون عاشق شوهرش نیست.  این ، بهانه ای بود که نادیا به مالکولم پیشنهاد کند که فرزند دیگری به دنیا بیاورند؛ اما همسرش موافق نبود.

روز بعد به منزل سوزانا رفتند. خانه ی او با خانه ی کورین تفاوتی آشکار داشت؛ ولی سوزانا شادمان تر به نظر می رسید .هارتلی ، شوهر او استاد دانشگاه بود .وقتی هارتلی آمد ، سوزانا به سویش دوید و استقبال گرمی از او کرد.با این حال مالکولم اندیشید که شوهر سوزانا گاهی جای منزل و محل کار را اشتباه می گیرد .

مالکولم در پی خانه ای بود و سرانجام یافت . او "یارسی "پیر را برای باغبانی و دیگر کارهای خانه استخدام کرد .خانه در دست تعمیر بود و نادیا از تعمیرکاران – که مرد بودند - ناراحت بود و به شوهرش اعتراض می کرد و می گفت که آن ها با حقارت به زن ها نگاه می کنند .مالکولم هم  می گفت :«تو هنوز تجربه ات کامل نشده است »

تابستان،خانه آماده شد .آن ها با جشنی ساده وارد آن جا شدند.پس از مدتی مالکولم به اتاق کارش رفت تا سرگذشت سال های دور از وطن را آزادانه بنویسد. او با فکر به گذشته فهمید که نسل فرزندش سخت تر از خودش خواهد بود .

روزی نادیا در حال پختن نان بود که کامیونی جلویش ایستاد و گفت :‌«خانم ! از کجا آمده اید ؟ نان نمی خواهید؟»نادیا گفت : «از چین؛ ولی چینی نیستیم.»

آن مرد رفت و با مستخدم خانه سرگرم صحبت شد .مالکولم نیز پس از لحظاتی به جمع آن ها پیوست.مالکولم نخست خوش حال بود ولی ناگهان خشمگین شد و به طرف اتاقش رفت.پس از ساعتی کشیشی به دیدن شان آمد تا آن ها را به کلیسا فرا خواند .مالکولم به وی گفت :« ما نخست باید فکر کنیم و ببینیم چه مذهبی داریم ؛ آن گاه  پاسخش را به شما می دهیم .»

پیتر به مدرسه ی بزرگ استان می رفت .شاگردی درس خوان بود ؛ ولی اهل ورزش نبود .نادیا نگران بود که چرا پسرش روابط دوستانه ی اندکی دارد  و دوستانش را به منزل دعوت نمی کند ؟نادیا رفتار خود را باعث خجالتی بودن پیتر می دانست .سرانجام شبی با پیتر دوستانه صحبت کرد و قرار شد او چند تن از رفیقانش را به خانه بیاورد .

روزی اهل خانواده به کلیسا رفتند.نادیا از سخنان کشیش خیلی ناراحت شد و هنگام رفتن ،نکاتی را به کشیش گوش زد کرد ولی او پاسخش را به بعد موکول نمود .

مالکولم با تلاش فراوان می نوشت و می نوشت .یک روز اندیشید و تصمیم گرفت به سفر برود و سخن رانی کند تا شاید تبلیغی برای آثارش شود.

فرزند سوم مالکولم به جهان آمد .مالکولم پس از نخستین سخنرانی اش به هتل رفت .تجربه خوبی بود. این کار ادامه یافت.

حالا پس از مدت ها حضور در آن خانه ، همه چیز تغییر کرده بود .همسرش نادیا مزرعه ی بسیار زیبایی درست کرده و جوانی روستایی را نیز برای نگه داری گله اش استخدام نموده بود.

تنها مشکل آن ها این بود که معلم مدرسه ی پیتر او را کمونیست خطاب می کرد و نادیا را روسی .نادیا از این امر غمگین بود.مالکولم با پسرش گفت و گو کرد و از او عذر خواست که به او بی توجهی کرده است.آن گاه گفت :

«پسرم ! هیچ کس عقیده ی مرا ندارد . فقط به سخنانم گوش می دهند ؛ ولی با گوش کردن طرز فکر کسی عوض نمی شود .»

پدر و پسر پس از مدت ها گپی دوستانه زدند تا بار از دوش هم بردارند.مالکولم حالا برای نخستین بار در زندگی اش دشواری پدر بودن را حس می کرد .

***

خانم پِرل باک (Pearl buck) در سال 1892 در شهر "هیلز بورو" در ویجینیای غربی به دنیا آمد.پدرش مبلّغ مذهبی و مادرش زنی تحصیل کرده بود.پرل در پنج ماهگی با خانواده اش به چین رفت.هفده ساله بود که به اروپا و امریکا بازگشت.او تا پایان عمر سفرهایی بین چین و امریکا داشت و حاصل این سفرها آشنایی با دو فرهنگ گوناگون بود که پی رنگ آن در آثارش به روشنی دیده می شود .

در "زیر گنبد مینا " هم چنین تفکری به چشم می خورد.مالکولم به همراه خانواده اش پس از سال ها از چین به امریکا نقل مکان می کند .مشکل دوری از وطن ، تفاوت فرهنگ های دو کشور و تقابل آشکار زندگی های سنتی و نو و در عین حال ، ناسازگاری بازگشت به آن جا بازگو می شود .پیتر ،پسر مالکولم – که در چین به دنیا آمده و بزرگ شده ولی اصالتاً امریکایی است –اکنون در امریکا احساس بیگانگی می کند و حتی تهمت کمونیست بودن به خانواده اش را برنمی تابد. نادیا که سال های سال در چین به سر برده و با آداب و رسوم آن جا به خوبی آشنا است ،در امریکا با آداب و رسوم و رفتارهایی رو به رو می شود که گاه باب میلش نیست. از نگاه باک ،وطن به احساسات و قلب انسان مربوط است.

محمد خلیلی(گلپایگانی) – ادبیات تبیان