منزل چهارم سير و سلوک (عرفان روح الله 4)
چهارمين منزل از منازل سير و سلوک (تذکر) است. اگر بخواهيم منازل گذشته را تا کنون مرور کنيم بايد بگوييم: منزل اول: تفکر - منزل دوم: عزم - منزل سوم: مشارطه٬ مراقبه٬ محاسبه - منزل چهارم: تذکر. که در اين مقاله پيرامون آن سخن به ميان خواهد آمد:
و از امورى كه انسان را معاونت كامل مىنمايد در مجاهده با نفس و شيطان، و بايد انسان سالك مجاهد خيلى مواظب آن باشد، (تذكّر) است.
و آن در اين مقام عبارت است از ياد خداى تعالى و نعمتهايى كه به انسان مرحمت فرموده.
بدان كه از امور فطريه، كه هر انسان جبلة و فطرة بدان حكم مىكند، احترام منعم است.
و معلوم است هر چه نعمت بزرگتر باشد و منعم در آن انعام بى غرضتر باشد، احترامش در نظر فطرت لازمتر و بيشتر است.تذکر و آن در اين مقام عبارت است از ياد خداى تعالى و نعمتهايى كه به انسان مرحمت فرموده
اكنون ملاحظه كن نعمتهاى ظاهره و باطنه كه مالك الملوك جلّ شأنه به ما مرحمت كرده كه اگر جن و انس بخواهند يكى از آنها را به ما بدهند نمىتوانند و ما از آن غفلت داريم.
و همين طور قدرى متذكر شو ساير نعم الهى را از قبيل صحت بدن [و] قواى ظاهره از قبيل چشم و گوش و ذوق و لمس، و قواى باطنه از قبيل خيال و وهم و عقل و غير آن، كه هر يك منافعى دارد كه حدّ ندارد.
تمام اينها را مالك الملوك به ما عنايت فرموده بدون اينكه از او بخواهيم، و بدون اينكه به ما منتى تحميل فرمايد.
و باز تذكر دهم كه در هر حال به خود اميدى نداشته باش كه از غير خداى تعالى از كسى كارى بر نمىآيد. و از خود حقّ تعالى با تضرع و زارى توفيق بخواه كه تو را در اين مجاهده اعانت فرمايد تا بلكه أن شاء اللّه غالب آيى. إنّه ولىّ التوفيق.
مثلا تا شنيدى فلان حكيم يا فلان عارف يا فلان مرتاض چيزى گفت كه به سليقه شما درست در نمىآيد و با ذائقه شما گوارا نيست، حمل به باطل و خيال مكن. شايد آن مطلب منشأ داشته باشد از كتاب و سنت و عقل و شما به آن بر نخورده باشيد.
و باز تذكر دهم كه در هر حال به خود اميدى نداشته باش كه از غير خداى تعالى از كسى كارى بر نمىآيد. و از خود حقّ تعالى با تضرع و زارى توفيق بخواه كه تو را در اين مجاهده اعانت فرمايد تا بلكه ان شاء اللّه غالب آيى
پس اى عزيز فكرى كن و چاره جويى نما و راه نجاتى و وسيله خلاصى از براى خود پيدا كن.
منبع:
چهلحديث ص : 11
تهيه و فرآوري: محمد حسين امين - گروه حوزه علميه تبيان
