منزل سوم سير و سلوک (عرفان روح الله 3)

اگر سلسله مباحث عرفان امام را مطالعه کرده باشيد٬ مي‌دانيد که امام خميني منزل سوم از سير و سلوک را در اين جلسه توضيح مي دهند. بعد از تفکر و عزم٬ نوبت به سه ماده حياتي و مهم مي‌رسد به نام‌هاي (مشارطه٬ مراقبه و محاسبه) که به صورت اجمال به آنها اشاره مي‌شود.

(مشارطه) و (مراقبه) و (محاسبه)

و از امورى كه لازم است از براى مجاهد، مشارطه و مراقبه و محاسبه است.

(مشارطه) آن است كه در اوّل روز مثلا با خود شرط كند كه امروز بر خلاف فرموده خداوند تبارك و تعالى رفتار نكند. و اين مطلب را تصميم بگيرد.

تو عازم شو و شرط كن و تجربه نما ببين چقدر سهل است. ممكن است شيطان و جنود آن ملعون بر تو اين امر را بزرگ نمايش دهند، ولى اين از تلبيسات آن ملعون است، او را از روى واقع و قلب لعن كن، و اوهام باطله را از قلب بيرون كن، و يك روز تجربه كن، آن وقت تصديق خواهى كرد.

و پس از اين مشارطه، بايد وارد (مراقبه) شوى. و آن چنان است كه در تمام مدت شرط متوجه عمل به آن باشى، و خود را ملزم بدانى به عمل كردن به آن، و اگر خداى نخواسته در دلت افتاد كه امرى را مرتكب شوى كه خلاف فرموده خداست، بدان كه اين از شيطان و جنود اوست كه مى‏خواهند تو را از شرطى كه كردى باز دارند. به آنها لعنت كن و از شر آنها به خداوند پناه ببر، و آن خيال باطل را از دل بيرون نما، و به شيطان بگو كه من يك امروز با خود شرط كردم كه خلاف فرمان خداوند تعالى نكنم، ولى نعمت من سالهاى دراز است به من نعمت داده، صحت و سلامت و امنيت مرحمت فرموده و مرحمتهايى كرده كه اگر تا ابد خدمت او كنم از عهده يكى از آنها بر نمى‏آيم، سزاوار نيست يك شرط جزئى را وفا نكنم. اميد است إن شاء اللّه شيطان طرد شود و منصرف گردد و جنود رحمان غالب آيد.

و به همين حال باشى تا شب كه موقع (محاسبه) است. و آن عبارت است از اينكه حساب نفس را بكشى در اين شرطى كه با خداى خود كردى كه آيا به جا آورد، و با ولى نعمت خود در اين معامله جزئى خيانت نكردى؟ اگر درست وفا كردى، شكر خدا كن در اين توفيق و بدان كه يك قدم پيش رفتى و مورد نظر الهى شدى‏.

چندى به اين عمل مواظبت كن، اميد است ملكه گردد از براى تو به طورى كه از براى تو كار خيلى سهل و آسان شود، بلكه آن وقت لذت مى‏برى از اطاعت فرمان خدا و از ترك معاصى در همين عالم، با اينكه اينجا عالم جزا نيست لذت مى‏برد و جزاى الهى اثر مى‏كند و تو را ملتذّ مى‏نمايد.

و بدان كه خداى تبارك و تعالى تكليف شاق بر تو نكرده و چيزى كه از عهده تو خارج است و در خور طاقت تو نيست بر تو تحميل نفرموده، لكن شيطان و لشكر او كار را بر تو مشكل جلوه مى‏دهند. و اگر خداى نخواسته در وقت محاسبه ديدى سستى و فتورى شده در شرطى كه كردى، از خداى تعالى معذرت بخواه و بنا بگذار كه فردا مردانه به عمل شرط قيام كنى. و به اين حال باشى تا خداى تعالى ابواب توفيق و سعادت را بر روى تو باز كند و تو را به صراط مستقيم انسانيت برساند.

منبع:

چهل‏حديث ص :  9

تهيه و فرآوري: محمد حسين امين - گروه حوزه علميه تبيان