تهرانی ها به عربستان اعتماد ندارند!

روابط سیاسی دوستانه

وقتی از روابط سیاسی سخن به میان میآید، عمدتا مقصود روابط رسمی بین دولتهاست. قاعده نیز بر این است که کشورها - فارغ از مواضعی که نسبت به یکدیگر دارند - روابط خود را در سطوح مختلف سامان میدهند و تلاش میکنند روابط سیاسیشان دوستانه باشد؛ هر چند گستره و عمق این دوستانه بودن در مورد کشورها یکسان نیست. با این حال دوستانه انگاشتن روابط سیاسی لزوما به معنای نگرش کاملا مثبت نسبت به آنها نیست؛ بلکه میتواند در درون خود سطوحی از نگرش منفی را نیز به همراه داشته باشد.

ماجرای قطع رابطه ایران و عربستان

روابط سیاسی در میان ایران و عربستان در چند مقطع قطع شده است که در بعد از انقلاب ایران در سال 66 پس از به شهادت رساندن صدها ایرانی در حج خونین، حج ایرانیان تعطیل و رابطه ایران و عربستان برای مقطعی کوتاه قطع شد

و نیز واقعه قتل ابوطالب یزدی در مکه در سال 1322شمسی بود که موضوع قطع سفر حج و نیز رابطه ایران و سعودی در دوره پهلوی دوم شد.

جالب آن که در این رویداد نیز مصری ها که از نزدیکی ایران و عربستان در هراس بوده اند، بازیگر اصلی بوده و با شهادت دروغ باعث قتل مظلومانه یک حاجی ایرانی شدند.

ارتباط دولت های ایران با عربستان سعودی به علت مسلمان بودن مردمان هر دو کشور باید که به طور عادی در سطح بالایی باشد، از طرفی وجود مهم ترین زیارت گاه ها و قبله گاه مسلمانان جهان در این کشور باعث ورود زائران بی شماری از کشورهای مسلمان و بخصوص ایران می شود، اما به علت وجود اختلافات در سیاست های کلی این دول با یکدیگر حتی مناسک حجاج را نیز تحت الشعاع قرار داده است و اخبار های بسیاری را از مانع تراشی ها و اذیت حجاج ایرانی در سال های گذشته از این کشور به گوش می رسید.

در امسال، دكتر محمود احمدی‌نژاد در آستانه سفر به لبنان در مكالمه تلفنی با ملك عبدالله ـ پادشاه عربستان ـ با اشاره به بر لزوم افزایش همكاری و هماهنگی‌های نزدیك بین كشورهای منطقه اظهار كرد: بی‌تردید هماهنگی‌ كشورهای تاثیرگذار منطقه از جمله ایران و عربستان موجب تحكیم ثبات و آرامش در منطقه به‌خصوص در لبنان خواهد شد.

رییس‌جمهور هم‌ چنین تعمیق روابط ایران و عربستان را مورد تاكید قرار داد و گفت: روابط مثبت و سازنده دو كشور به نفع ملت‌های منطقه و جهان اسلام است.

احمدی‌نژاد هم‌چنین اظهار امیدواری كرد با ترتیباتی كه مقامات سعودی اتخاذ خواهند كرد مراسم حج امسال باشكوه‌تر از سال‌های گذشته برگزار شود.

با فرا رسیدن ایام ماه ذی الحجه و تا به حال 28هزار و 305 زائر ایرانی وارد عربستان سعودی شده اند و البته به گزارش رئیس سازمان حج و زیارت تا به حال رفتار مأموران عربستانی با زائران خوب بوده و هیچ شکایتی از قبیل برخورد یا تندی و گلایه مندی در این‌باره دریافت نکرده ایم.

علی لیالی به گفت وگوی اخیر رییس جمهور با پادشاه عربستان و روابط مطلوب دو کشور اشاره کرد و افزود: این روند نشان می دهد که انشاءالله در یک فضای تعاملی و دوستانه و با تفاهم و احترام متقابل شاهد برپایی حج خوب خواهیم بود.

براساس بررسی هفته نامه همشهری دیپلماتیک که البته تنها در تهران انجام گرفته است کسانی که گفتهاند روابط سیاسی کشورها با ایران در حد خیلی زیادی دوستانه است، نسبتا اندک بودهاند و بین 2/1 درصد در مورد ترکمنستان تا 7/6 درصد از پاسخگویان را در مورد ترکیه در بر میگیرد. هر چند در نقطه مقابل آن نیز ملاحظه میشود که نسبت بسیار اندکی گفتهاند این کشورها با ایران اصلا رابطه دوستانهای ندارند. در این باره فراوانیها بین 7/0 درصد در مورد ترکیه و 4/2 درصد در مورد عربستان بوده است. در ثانی، جدول شماره 5 چنین مینماید که از دیدگاه مردم، ترکیه بیشترین روابط دوستانه را با ایران دارد. 5/43 درصد از پاسخگویان بر آن بودهاند که روابط سیاسی ایران و ترکیه در حد بسیار زیادی دوستانه است. پس از ترکیه، عراق قرار میگیرد که حدود 40 درصد از پاسخگویان، روابط این کشور را با ایران در حد خیلی زیادی دوستانه ارزیابی کرده اند.

چنین به نظر میرسد که ارزیابی از عربستان، کشورهای عربی و روسیه، بیشتر به پیشینه اطلاعاتی و ارتباطی آنها و ارزیابی از ارمنستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان، بیشتر به بیاطلاعی آنها بازگردد. به عنوان مثال چنین به نظر میرسد وقتی مردم به ندرت اخباری از روابط ایران و ترکمنستان میشنوند، آن را نشانی از پایین بودن سطح روابط این دو کشور قلمداد میکنند. در نتیجه چنین فضایی در ارزیابی و قضاوت آنها درباره دوستانه بودن روابط اثر میگذارد.

جدول شماره 1/ به نظر شما در حال حاضر هر یک از این کشورها چقدر با ایران روابط سیاسی دوستانه دارند؟ (ارقام داخل جدول، درصدی است که از مجموع پاسخگویان - یعنی 1198 نفر - محاسبه شده است.)

"برای دیدن  جداول در سایز بزرگ تر بر روی آن ها کلیک کنید."

نمودار شماره 1/ میانگین ارزیابی پاسخگویان از روابط دوستانه هر یک از کشورهای همسایه با ایران (میانگین از 5)

اعتماد

اعتماد هسته اصلی و مهمترین عنصر شکل گیری و تداوم رابطه قلمداد میشود و به طور خلاصه نوعی حسن ظن و درستکاری در رابطه فیمابین تعریف میشود اما درباره کشورهای همسایه، این حسن ظن را نمیتوان در شهروندان تهرانی چندان قابل توجه دید؛ هر چند شهروندان تهرانی، روابط کشورهای همسایه را خیلی دوستانه ندانستهاند ولی میزان اعتمادشان به این کشورها کمتر از احساس و ادراک روابط سیاسی دوستانه آنهاست. این وضعیت نشاندهنده وجود سطوحی از بدبینی نسبت به کشورها در میان مردم است. از یک سو، نسبت کسانی که اعتماد خیلی زیادی به این کشورها داشتهاند، بسیار اندک است و از سوی دیگر، نسبت کسانی که اصلا اعتماد ندارند، بین پنج تا ده برابر کسانی است که اعتماد زیاد داشتهاند. در این باره فقط وضعیت ترکیه کمی متفاوت است و فاصله این دو گروه از پاسخگویان به میزان قابل ملاحظهای کمتر از ارزیابی دیگر کشورهاست.

در مجموع میتوان گفت 7/29 درصد از پاسخگویان به ترکیه اعتماد دارند (اعتماد زیاد و خیلی زیاد.) پس از آن عراق و جمهوری آذربایجان قرار میگیرند که به ترتیب 9/15 و 8/13 درصد از پاسخگویان به آنها اعتماد داشتهاند. ولی اعتماد به کشورهایی چون روسیه، کشورهای عربی، عربستان و پاکستان، کمتر از 10 درصد از پاسخگویان را شامل میشود. کشورهای عربی و روسیه به ترتیب تنها توانستهاند 2/8 و 9/8 درصد از فضای اعتماد جامعه را به خود جلب کنند.

جدول شماره 2:  هر یک از این کشورها تا چه حد قابل اعتماد هستند؟

مقایسه میانگین رتبه ای میزان اعتماد به کشورهای همسایه به خوبی جایگاه هر یک را نسبت به دیگری نزد شهروندان تهرانی نشان میدهد.

نمودار شماره 2/ میانگین میزان اعتماد پاسخگویان به هر یک از کشورهای همسایه (میانگین از 5)

با روی کار آمدن حزب اسلام گرای عدالت و توسعه که در رأس آنها رجب طیب اردوغان نخست وزیر این کشور می باشد و بعد از مسائلی از جمله حمله صهیونیست ها به کشتی آزادی و شهادت چند تن از شهروندان ترکیه ای این کشتی و تنش های بوجود آمده در قبل و بعد از این حادثه بین ترکیه و اسرائیل، ترکیه به شکل قابل ملاحظه ای دشمن صهیونیست ها نام گرفت و تمام روابط خود را در تمام زمینه ها با این رژیم اشغالگر پایین آورد و در این میان ایرانیان که از قدیم الایام با ترکیه ای ها روابط نسبتا دوستانه ای را داشتند و البته مسلمان بودن هر دو ملت نیز باعث هر چه بهتر شدن این رابطه شد.

حزب اسلام گرای عدالت و توسعه تركیه توانست در انتخابات پارلمانی 6/51 درصد آرا را از آن خود كند. بعد از این قدرت گیری بود که رئیس جمهور تركیه نیز با دفاع مجدد از روابط حسنه آنكارا با تهران، این روابط را بهترین راه برای حل پرونده هسته ای ایران دانست.

به گزارش الجزیره، «عبدالله گل» رئیس جمهور تركیه بار دیگر از روابط مستقیم میان كشورش با ایران دفاع كرد و آن را بهترین گزینه تحقق حل دیپلماتیك موضوع برنامه هسته ای ایران دانست.

ریاست جمهوری ایران روابط ایران و تركیه را اعتقادی، عاطفی و برادرانه دانست و اظهار داشت: پیشرفت واقتدار جمهوری اسلامی ایران و تركیه به نفع دو ملت و صلح و امنیت منطقه و جهان است.

محمود احمدی نژاد در دیدار معاون نخست وزیر تركیه با اظهار خرسندی از قرار گرفتن تركیه در مسیر پیشرفت و ترقی گفت : جمهوری اسلامی ایران پیشرفت و عزت تركیه را پیشرفت و عزت خود می داند.

به همین علت می توانستیم پاسخ این سوال که در "بین کشورهای همسایه کدام کشور شریک اصلی سیاسی و اقتصادی ایران است؟" را حدس بزنیم .

بیشتر پاسخگویان با این جمله که «در بین کشورهای همسایه، ترکیه شریک اصلی سیاسی و اقتصادی ماست» موافق بودهاند. 7/56 درصد از پاسخگویان با این نظر موافق و کاملا موافق و 2/16 درصد مخالف و کاملا مخالف بودهاند.

جدول شماره 3/ در بین کشورهای همسایه، ترکیه شریک اصلی سیاسی و اقتصادی ماست

منابع:

--------------------------------------------------------------------------------

مجله همشهری دیپلماتیک

ایسنا

جام جم

روزنامه کیهان

رسالت

فرآوری:سعید آقازاده