مهمترین راهکار جذب حداکثری

نگاهی گذرا به ادیان, احزاب و گروه های مختلف در طول تاریخ و در گستره جغرافیا به ما نشان می دهد که انسانها گرایشات و تفکرات فراوانی را در ذهن می پرورانند و هر یک بر تفکر خود اصرار می ورزند.

به طور طبیعی هر یک از این گرایشات بشری به دنبال آن خواهند بود که جمعیت خود را بیافزاید و هر چه سریعتر بر قله حاکمیت بر دیگران بنشینند.

مسابقه یار کِشی برای خود و یار کُشی از دیگر گروه ها همیشه رواج داشته و امروز نیز متداول است. اما در این میان نگاه دین که یک تفکر الهی است با دیگر تفکرات بشری از زمین تا به آسمان متفاوت است.

انگیزه دین برای یارگیری, هدایت است و پیشرفت. اما انگیزه دیگر گرایشات بشری, حاکمیت است و قدرت. دینداران اگرچه به دنبال حاکمیت و قدرت نیز هستند اما این حاکمیت را برای خود نمی خواهند بلکه تلاش آنان برای برافراشتن پرچم توحید است. بنابراین دعوا میان حاکمیت تفکرات خدا محور و تفکرات بشر محور است.

برای جذب دیگران راهکارهای فراوانی در پیش روی است اما پایبندی دینداران به دستورات و تعالیم الهی آنها را از استفاده از راهکارهای شیطانی و غیر انسانی می بندد.

در مقابل می بینیم که نحله های دیگر بشری از هر راهکاری استفاده می کنند تا بتوانند مشتریان خود را پا برجا نگه دارند و بر تعداد آنان بیافزایند. استفاده از آزادی یا بی بند و باری جنسی نمونه ای از این راهکارها است که حتی برخی از گرایشات مدعی دینداری (در غرب) نیز به دام آن مبتلا شده اند. برخی از بزرگان مسیحیت در گذشته و امروز حاضر شدند تا از بسیاری از آموزه های دینی خود دست بکشند تا دینی سهل و راحت در اختیار مردم قرار گیرد و همین سبب جذب فزاینده آنان گردد. اما مسلم است که این ابزار غلط اگر هم توانسته باشد آنان را به هدف برساند, هویت آنان را به باد فنا داده و شیر بی یال و کوپالی را برای مردم ترسیم کرده است.

آمار فزاینده مسلمانان در چند سال اخیر نشان می دهد که اگر ما اندکی به سوی این راهکارها پیش رویم و به عملیاتی کردن تفکرات قرآن بپردازیم, مسلما پیروز واقعی این میدان خواهیم بود.

در جامعه مسلمانان نیز همین نکته صادق است. آمار دینداران هنگامی رو به رشد خواهد بود که ما بتوانیم در سطح جامعه خود به این تعالیم و دستورات خداوند عمل کنیم. اما گاهی دیده می شود که مسلمانان با آنکه لقب مسلمانی را یدک می کشند, هیچ اشتیاقی به اسلام و مسلمانی ندارند. چرا که این روشها و راهکارهای پرجاذبه اسلام برای آنان نمایان نشده است و از اسلام، تنها نام آن را دیده اند.

روشن است که ایراد از ما است که نتوانسته ایم راهکارهای جذاب دین را عملیاتی کنیم. وگرنه تاریخ نشان داده که اسلام تنها در طول یک دهه یک کشور را و در طول یک سده قسمت قابل ملاحظه ای از عالم را در برگرفت که این تنها با راهکارهای جذاب و محتوای غنی این دین مبین امکان پذیر است.

اخلاق نیکو مهمترین راهکار جذب

اسلام از ابتدای بروز و ظهورش با یک ویژگی اساسی همراه بوده است. بسیاری از آنان که مسلمان شدند و بعدها از جمله نفرات برتر این آیین راستین باقی ماندند, حتی یک آیه قرآن هم نشنیده بودند. این تنها اخلاق نیکوی پیامبر بود که قلب آنان را جادو می کرد و شیفته و واله این آیین می نمود.

آنان با خود می گفتند که اگر نفر برتر این آیین, چنین خوش برخورد و مهربان است حتما دینش هم همانند خودش شیرین و به یاد ماندنی است.

گاهی برخی از افراد با یک برخورد پیامبر به او ایمان می آوردند. کلید این رفتار پیامبر را می توان در قرآن پیدا کرد. قرآن می فرماید:

فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ  وَ لَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ. (سوره آل عمران، آیه 159)

(اى رسول ما!) پس به خاطر رحمتى از جانب خدا (كه شامل حال تو شده،) با مردم مهربان گشته اى و اگر خشن و سنگدل بودى، (مردم) از دور تو پراكنده مى شدند.

بنابراین خوش رفتاری پیامبر رمز پیروزی او در سالهای صدر اسلام است که می تواند نقشه راهی برای همه پیروان او باشد.

خوب که به این آیه نگاه می کنیم خطاب آن را متوجه همه مسلمانان می یابیم. گویا که این آیه با صدای بلند همه مسلمانان عالم را در هر گوشه و کناری و در هر زمان و تاریخی مخاطب خود قرار داده است و به آنان چنین می گوید: ای مسلمانان! می خواهید بدانید که چرا اسلام توانست تا عمق جانها و تا آن سوی مرزها نفوذ کند و خودی نشان دهد؟ می خواهید رمز پیشرفت و پیشبرد اسلام را در صدر اسلام بیابید؟

اگر می خواهید بدانید باید نیم نگاهی به اخلاقیات پیامبرتان بیاندازید. پیامبری که سراسر وجودش مهربانی بود و محبت. پیامبری که با دست خالی و بدون پول و امکانات بر قلب های مردم، حکومت می کرد و آنان را به سوی کمالات انسانی هدایت می نمود. پس ای مسلمانها! اگر می خواهید که امروز هم رشد اسلام و دینداری را شتابان کنید و دنیای سرشار از ایمان را با چشمان خود نظاره کنید, باید دلهایتان را لبریز از مهر و محبت و عطوفت نمایید.

این آیه به ما می فهماند که اخلاق نیکو یک هدیه الهی است و اگر دارای آن نیستیم باید از او طلب کنیم.

این آیه به ما می گوید که جذب حداکثری با تندخویی و بداخلاقی و خشونت طلبی امکان پذیر نیست. اگر می خواهیم که دوباره «وَ رَأَیْتَ النَّاسَ یَدْخُلُونَ فی‏ دینِ اللَّهِ أَفْواجاً» (و ببینى مردم گروه گروه وارد دین خدا مى شوند) را ببینیم باید دست و رویی به سر و روی خُلقیّاتمان بکشیم و آب و جارویی به در خانه رفتارهای اجتماعیمان بپاشیم.

خوب که به دنیای کنونی خود نگاه می کنیم می بینیم که دشمنان اسلام هم این نکته را به خوبی یافته اند و هم خود از آن به بهترین نحوه استفاده می برند و هم چهره مسلمانان را در ذهن جامعه جهانی تخریب می کنند.

چهره ای که فیلمهای هالیوودی از اسلام به جامعه جهانی نشان می دهد دقیقا همان است که قرآن از آن متنفر است و به شدت مسلمانان را به دوری از آن سفارش می کند.

آری دوستان, دشمن در دنیای امروز می کوشد تا مسلمانان را خشونت طلب و سنگ دل, اسلام را خشن و طرفدار جنگ و خونریزی معرفی کند.

اما اگر مسلمانان عالم زنده باشند و هوشمند, مطمئن باشید که خورشید پشت ابر نخواهند ماند و عالم را به نور خود منور خواهد نمود.

بنابراین در نهایت چنین باید گفت که جذب حداکثری امکان پذیر است اما نه با خلق و خویی همانند برج زهر مار. بلکه با دل و رویی همچون چشمه سار.

سید مصطفی بهشتی – گروه دین و اندیشه تبیان