تبیان، دستیار زندگی
طبق داده هاى یونیسف، 60 درصد از 110 میلیون كودك 6 تا 11 ساله محروم از مدرسه در جهان دختر هستند. طبق آمار صندوق كودكان سازمان ملل (یونیسف) 65 میلیون دختر در سراسر جهان از آموزش و تحصیل محرومند كه این موضوع خط فقر مفرط، مرگ در...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دختر تحصیل را مى خواهد چه كند؟!


طبق داده هاى یونیسف، 60 درصد از 110 میلیون كودك 6 تا 11 ساله محروم از مدرسه در جهان دختر هستند.

طبق آمار صندوق كودكان سازمان ملل (یونیسف) 65 میلیون دختر در سراسر جهان از آموزش و تحصیل محرومند كه این موضوع خط فقر مفرط، مرگ در دوران كودكى، ایدز و همچنین خطر انتقال به نسل آینده را افزایش مى دهد؛ این در حالیست كه اگر یك دختر بدون آگاهى بزرگ شود و اطلاعاتى از مهارت هاى زندگى نداشته باشد، خطرات بیشترى او را نسبت به همتاهاى تحصیلكرده اش تهدید مى كند و این دختر، ناقل این خطرات به نسل هاى آینده نیز خواهد بود.

«مریم شربتدار قدس» مدیر كل دفتر امور بانوان وزارت آموزش و پرورش با اشاره به زمینه هاى فرهنگى، اقتصادى و ضعف دولت ها در رساندن امكانات آموزشى به كودكان در محرومیت از تحصیل دختران مى گوید: به نظر مى رسد عمده دلیل محرومیت از تحصیل دختران مشكلات اقتصادى خانواده ها باشد، از این رو وزارت آموزش و پرورش در این زمینه طرح آموزش از راه دور را براى این كودكان در نظر گرفته تا شاید از نظر اقتصادى و فرهنگى برخى مشكلاتشان حل شود.

این اظهارات در حالیست كه به گفته محققان بزرگترین مانع تحصیل دختران در كشورهاى مختلف شهریه هاى مدارس است. زمانى كه خانواده مجبور به پرداخت شهریه براى آموزش فرزندانش باشد، ترجیح مى دهد كه پسران خود را به مدرسه بفرستد و از تحصیل دختران صرف نظر كند؛ هر چند كه فى نفسه نمى خواهد مانع رفتن دخترانش به مدرسه شود.

«پیرانى»، مشاور امور بانوان وزیر آموزش و پرورش در سیستان و بلوچستان با اشاره به فراهم بودن بازار كار در كشورهاى حوزه خلیج فارس بیان مى كند: گاهى اوقات پدر خانواده براى كار به این كشورها مى رود و خانواده وى در كشور رها مى شود؛ در نتیجه مشكلات فراوانى براى زنان به عنوان سرپرست خانواده و كودكان آنها ایجاد مى شود، بنابراین چندان رغبتى براى ادامه تحصیل به دلیل مشكلات ایجاد شده از خود نشان نمى دهند.

«شربتدار قدس» با بیان این كه در برخى مناطق، دورى از تحصیل تنها دامنگیر دختران نبوده و حتى پسران نیز از تحصیل محروم هستند تصریح مى كند: زمانى كه مسئله اقتصادى، در محرومیت از تحصیل مطرح مى شود پسران را هم درگیر مى كند، به گونه اى كه خانواده ها ترجیح مى دهند پسرانشان به سمت مشاغلى مثل كشاورزى بروند و حتى در برخى استان ها با روى آوردن به سوى كارهاى خلاف تحصیل را رها مى كنند.

به گفته وى بُعد اقتصادى محرومیت از تحصیل در استان هاى محروم كشور بیشتر به چشم مى خورد كه طبیعتاً ناشى از فرهنگ غلط و فقر فرهنگى موجود در این استان هاست كه پدران آنها نیز با آن دست به گریبان بوده اند و آنها فكر مى كنند كه تحصیل مانع از درآمدزایى آنها مى شود.

على رغم امكانات لازم براى پوشش تحصیلى دانش آموزان در برخى مناطق روستایى محروم، خانواده ها به دلیل فقر فرهنگى حاضر به ادامه تحصیل فرزندان خود نیستند.

مریم شربتدار قدس عمده دلایل فرهنگى محرومیت از تحصیل دختران را ازدواج در سنین پایین، وجود نگرش هایى مبنى بر این كه «دختر آموزش را مى خواهد چه كند؟» مى داند و اظهار مى كند: محرومیت از تحصیل در استان هایى مانند سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبى، و استان هاى محروم بیشتر دیده مى شود.

«پیرانى» نیز تعصبات قومى، ضعف فرهنگى، ازدواج دختران در سنین پایین، پراكندگى روستاها و به حد نصاب نرسیدن دانش آموزان براى تشكیل كلاس، عدم آگاهى و فقر فرهنگى، كمبود و نبود مدارس راهنمایى دخترانه در محل، نبود نیروى متخصص زن در مدارس راهنمایى دخترانه، مخالفت والدین، آمار كم دانش آموزان و عدم امكان افتتاح آموزشگاه، نبود وسیله نقلیه و صعب العبور بودن جاده ها در مناطق روستایى، بُعد مسافت روستاها تا محل تحصیل را از دیگر عوامل محرومیت از تحصیل خواند.

وى با بیان این كه در حال حاضر برخى از نگرش هاى خانواده ها درباره تحصیل فرزندان خود و به ویژه دخترانشان تغییر كرده مى گوید: در سال هاى گذشته ما با اجبار و خواهش و تمنا از خانواده ها مى خواستیم كه دانش آموزان دختر خود را وارد مدرسه كنند، اما آنها به ویژه از مقطع ابتدایى به بعد تمایل چندانى براى ادامه تحصیل دخترانشان نداشتند.

مشاور وزیر آموزش و پرورش در سیستان و بلوچستان خاطر نشان مى كند: اگر در جایى مدارس دخترانه نبود خانواده ها مایل نبودند دختر خود را از منطقه اى به منطقه دیگر با این دلیل كه ضرورتى براى ادامه تحصیل دختر وجود ندارد بفرستند، از سوى دیگر ازدواج زودرس نیز باعث محرومیت از تحصیل دختران مى شد.

«شربتدار قدس» مشاور وزیر آموزش و پرورش وجود تفكراتى مانند این كه «دختر باید بیشتر در خانه بنشیند، چرا كه با بیرون رفتن، چشم و گوشش باز مى شود» را از دیگر دلایل فرهنگى دخیل در محرومیت از تحصیل مى داند و به خبرگزارى دانشجویان ایران مى گوید: "زمانى كه تحصیل براى پسران مطرح مى شود خانواده ها آن را راهى براى درآمدزایى مى دانند اما در قبال دختر بیان مى كنند كه «آنها تحصیل را مى خواهند چه كنند، دختر ازدواج مى كند و كنج خانه مى نشیند»".

وى با اشاره به اجرایى شدن این باورهاى فرهنگى غلط در برخى از روستاهاى كشور تصریح مى كند: اجراى این باورها به محرومیت از تحصیل دختران دامن مى زند.

مشاور وزیر آموزش و پرورش ادامه مى دهد: متأسفانه ما در میان برخى از مسؤولین نیز با این امر اما با شكلى متفاوت روبرو هستیم؛ چرا كه محرومیت از تحصیل براى دختران دیگر بسیار قدیمى شده و در حال حاضر صحبت از این است كه آموزش و تحصیل براى همه باشد؛ اما خطر در جاى دیگرى احساس مى شود، مواردى دیده مى شود كه القائاتى مبنى بر این كه «چه كسى گفته زنان وارد جامعه شوند» دیده مى شود.

به گفته وى این دسته از افراد، تحصیل زنان را مى پذیرند و معتقدند كه اگر مادر باسواد باشد در تربیت فرزندان هم مؤثر خواهد بود، اما تا همین مرحله قانع هستند؛ به عبارتى دیگر، آنها با تحصیل موافق ولى با مشاركت زنان مخالفند كه این مسأله از همان فقر فرهنگى در میان برخى مسؤولین ناشى مى شود كه به ما نشان مى دهد ما نباید به دنبال این مسأله تنها در دورافتاده ترین روستاها باشیم.

«قدس» با اشاره به ضرورت تغییر نگرش در برخى مسؤولین، به بحث افزایش حضور دختران در دانشگاهها اشاره مى كند و ادامه مى دهد: جنجالى كه به دلیل ورود بیشتر دختران به دانشگاهها راه افتاد و طرح مسائلى از قبیل این كه پسران دیگر با دختران تحصیلكرده ازدواج نمى كنند و آسمان و ریسمان هایى كه در این زمینه بافته شد، ناشى از این باورهاست.

مدیر كل دفتر امور بانوان وزارت آموزش و پرورش خاطر نشان مى كند: حال اگرتعداد دختران در دانشگاهها بیشتر است، چرا ما نمى آییم ریشه یابى كنیم كه پسران به چه دلیل كمتر سراغ تحصیل مى روند و ترجیح مى دهند تحصیل را رها كنند و وارد بازار كار شوند؛ از این رو برخى به جاى ریشه یابى این قضیه، سریع نگران شدند كه چرا دختران بیشتر وارد دانشگاه شده اند.

به گفته وى ایجاد چنین مباحثى، خاص اقشار محروم نیست چرا كه آنها را مى توان طى یك یا دو جلسه توجیه كرد و با اقدامات فرهنگى به تشریح لزوم تحصیل دختران پرداخت؛ چرا كه اگر مشكلات اقتصادى آنها بر طرف شود سریع آن را مى پذیرند، اما نگرانى در جاى دیگر است.

«شربتدار قدس» معتقد است كه وجود تفكراتى كه موجب محرومیت از تحصیل دختران مى شود باعث انتقال همین شیوه تربیت و نگرش به نسل بعدى توسط همین دختران مى شود، این در حالیست كه نمى توان منكر تأثیر آموزش و تحصیل حتى براى كسى كه مى خواهد كنج خانه بنشیند، در تربیت نسل بعدى باشیم.

وى كمترین فایده تحصیل در میان دختران را عدم ممانعت از تحصیل فرزندان خود مى داند و اظهارمى كند: این در حالیست كه اهمیت دانش تنها براى دختران نبوده و نمى توان آن را خاص آنها كرد، اما به دلیل این كه محرومیت بیشتر در میان دختران در تاریخ قدیمى كشور دیده شده، تأكید بیشترى بر روى دختران مى شود در غیر این صورت كسب دانش براى همه لازم است.

در این زمینه «پیرانى» مشاور وزیر آموزش و پرورش در استان سیستان و بلوچستان بیان مى كند: آسیب هاى ناشى از محرومیت از تحصیل، در درازمدت خود را نشان مى دهد؛ به گونه اى كه تحقیقات نیز نشان مى دهد از نظر روحى - روانى كودكانى كه شرایط ادامه تحصیل برایشان فراهم نبوده اكثراً دچار افسردگى شده اند و از نظر روحى - روانى، موقعیت اجتماعى، شغلى و آسیب هایى آنها را تهدید مى كند.

منبع: روزنامه ایران