وضعیت تابش انرژی خورشیدی در ایران

ایران در مجموع کشوری است بسیار آفتابی و از نظر مقدار دریافت انرژی خورشیدی در شمار بهترین کشورها محسوب می شود.

انرژی فراوان و لایزال خورشید، بدون نیاز به شبکه های انتقال و توزیع عظیم و پرخرج، در سراسر کشور گسترده شده است. معماری سنتی ایران نشان دهنده توجه خاص ایرانیان در استفاده صحیح و موثر از خورشید در زمانهای قدیم می باشد. متاسفانه در حال حاضر و با وجود علوم و تکنولوژی جدید در کشور، استفاده از انرژی خورشید بسیار ناچیز است. چنین تصور می شود که وجود منابع عظیم نفت و گاز و پایین بودن سطح علمی و فنی کشور باعث عدم پیشرفت در استفاده از انرژی خورشیدی شده است ولی بایستی توجه شود که :

1. ارزش واقعی منابع فسیلی خیلی بیشتر از آنست که از نفت برای گرم کردن آب و یا گرمایش ساختمانها و اموری از قبیل آنها استفاده شود.

2. منابع نفت و گاز دیر یا زود این منابع تخلیه خواهند شد.

3. در مواقع بحرانی مانند زمان جنگ که اختلالاتی در استخراج و تولید ایجاد می شود و یا در زمستان که بعلت بسته بودن راه ها، امر توزیع مختل می گردد، مصرف کنندگان با کمبود شدید سوخت روبرو خواهند شد.

از طرفی می توان به صراحت اعلام کرد که سطح کنونی علمی و صنعتی کشورمان برای ایجاد و گسترش تکنیک خورشیدی به حد کافی آمادگی دارد.

بنابراین اگر طرح های خورشیدی معرفی شوند و علوم و فنون مربوطه ترویج یابند، صنایع خورشیدی کشور، می تواند به عنوان یک صنعت خود کفا وارد عمل گردد.

مهمترین نکته اینست که پژوهشگران و مخترعین و صنعتگران ایرانی باید طرح ها و دستگاه هایی را معرفی کنند که با شرایط جوی و علمی و فنی ایران مطابقت داشته و از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه باشند مخصوصا اینکه پس از افزایش قیمت نفت در سال 1973 کشورهای پیشرفته به اجبار شروع به پیشرفت در این زمینه کرده و تا کنون پیشرفتهای جدی نیز صورت داده اند.

حال ببینیم کشورمان در طول سال چقدر انرژی خورشیدی دریافت می کند:

همانطور که می دانیم ایران کشوری 4 فصل است در نتیجه میزان تابش در فصول مختلف آن متفاوت است در نتیجه میزان روز/ساعت  شهرهایی از 6 منطقه آب و هوایی معتدل و مرطوب، خیلی سرد،معتدل و خشک، گرم، گرم و مرطوب و سرد را به طور نمونه در زیر می آوریم:

معتدل و مرطوب:

بابلسر:507

رامسر:391

رشت:400

خیلی سرد:

تبریز:700

همدان:598

سقز:558

معتدل و خشک:

بم:757

اراک:705

یزد:723

گرم:

ایرانشهر:802

بوشهر: 807

گرم و مرطوب:

چابهار:870

بندر عباس:795

سرد:

تهران: 659

سمنان:669

مشهد:640

اعداد بالا پتانسیل بالای انرژی خورشیدی در کشور را نشان می دهد در نتیجه لازمست مصرف انرژی بخشهای مختلف در شهرها و روستاهای کشور از قبیل مصارف خانگی، تجاری، صنعت و حمل و نقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و آمارهای دقیقی بر اساس بافت اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و اهداف جامعه و توسعه آینده کشور تهیه گردد. البته دانشگاه ها نیز می توانند در این مورد کمک های ارزنده ای داشته باشند. امید است در برنامه ریزی های آتی تامین انرژی های لازم از طریق منبع بی پایان خورشید در دستور کار قرار گیرد.

تهیه کننده: محمدصادق ابراهیمی