خدای کودکان

خدا کیست؟ بیش تر والدین این سؤال را از فرزندان خود شنیده اند و این نگرانی را داشته اند که چگونه باید با مسائل مذهبی کودکان خود برخورد کنند. پس باید پاسخی به کودک داد که با نیازهای کنونی او ارتباط داشته باشد. برای این کار باید به دو نکته توجه کرد:

1- سطح بلوغ کودک در چه حدی است و او چه لغاتی را درک می کند؟ بهتر است از لغاتی مثل قدرتمند، همیشه، همه جا، بزرگ، قوی و خوب استفاده کرد. هم چنین می توانیم به کودک بگوییم قوی ترین کسی که می شناسی کیست؟ خدا از او هم قوی تر است. هم چنین می توان قبل از پاسخ دادن به این سؤال ابتدا از او پرسید نظر خودت چیست؟

2- کودک چه نیاز ویژه ای دارد؟ برای پاسخ دادن به این سؤال از خود بپرسید آیا در وجود خدا شک کرده؟ آیا می خواهد مطمئن شود همیشه کسی هست که از او مواظبت کند؟ آیا می خواهد خوبی و خیر را بشناسد؟ آیا می خواهد منشأ الهامات خود را در خدا جستجو کند؟ بررسی این سؤالات کمک می کند تا پاسخی متناسب با سطح درک او بدهید.

خدا کجاست؟ کودکان احساس خاصی درباره ی خدا دارند. از نظر آن ها، خانه محلی برای سکونت، استراحت و بودن در کنار اعضای خانواده است و نوعی احساس آرامش و امنیت در آن ها ایجاد می کند؛ به این دلیل برای هر چیزی مکان ویژه ای قائل می شوند؛ مثلاً ممکن است از خود بپرسند؛ محل خواب خورشید کجاست؟ طبعاً این نوع سؤالات درباره ی خدا نیز مطرح می شود. در مورد محل زندگی خداوند دو پاسخ اساسی وجود دارد؛ عده ای می گویند خداوند در آسمان ها زندگی می کند. این باور، تأکید زیادی بر الوهیت و تقدس ماورایی خداوند دارد.

گروهی می گویند که خدا در همه جا حضور دارد. آن ها خدا را در رویش گل ها، جوشش چشمه و حتی انتخاب های خوب در زندگی انسان ها حاضر و ناظر می بینند و خدا را همواره همراه خود و نزدیک تر از رگ گردن به خویش می دانند. این باور تأکید زیادی بر همراه بودن خداوند و مراقبت دائمی او از ما دارد. در نگرش اخیر، خداوند وجودی است که همیشه با ما زندگی می کند و حتی نزدیک تر از یک عضو خانواده یا یک دوست محسوب می شود؛ با چنین دیدگاهی، خدا را به خاطر لطف و توجهی که به ما دارد شکر می گوییم.

طرح سؤال خدا کجاست با هر انگیزه ای که باشد، نیازمند این پاسخ است که خدا در همه جا حضور دارد. حالا در کجا می توانی خدا را ببینی؟ آیا قادر هستی او را به مکانی خاص محدود کنی و همان جا او را ببینی؟ قطعاً خیر.

آیا خدا می تواند مرا ببیند و سخنانم را بشنود؟ آن چه برای کودک مهم است، درک حضور خدا در ارتباط با خود و مشکلات شخصی اوست. احساس حضور خداوند، باعث تقویت وجدان کودکان می شود؛ تا حدی که حتی در نبود والدین خود هم به آن ها احترام بگذارند و در مورد تصمیم هایی که می گیرند، بیندیشند؛ از سوی دیگر، این احساس ممکن است باعث شود کودک همیشه خود را تحت نظارت بداند و از این بابت مضطرب و نگران شود؛ البته هر یک از این حالت ها بستگی به احساسی دارد که کودکان از حضور والدین خود دارند.

نحوه ی برخورد والدین با اشتباهات فرزندشان، بروز یکی از دو حالت یاد شده را تقویت خواهد کرد؛ هم چنین می توانیم به کودک بگوییم که خدا می تواند دعاها، گریه ها، دم و بازدم ها، آوازها، ضربان قلب و حتی صدای راه رفتن مورچه ها را بشنود. او می تواند صدای رشد گیاهان، صدای حرکت سیاره ها، ستارگان و حتی افکار ما را بشنود. خدا می تواند تک تک ذرات خاک اعماق اقیانوس ها، آن سوی کره ی ماه، درون سر زنبور، تمام ستاره ها، تاریک ترین غارها، تمام حرف ها و کلمه هایی که در همه ی کتاب ها نوشته شده است، پنهانی ترین حرکت ها و کارها را ببیند. در هر مورد به کودک توضیح دهید که بینا و شنوا بودن خداوند، او را از هر موجود دیگری متمایز می کند و این توانایی و قدرت خداوند، چیز بسیار خوبی است.

شما خداوند را با كدام وی‍ژگی برای فرزند خود توصیف می كنید؟

رشد معلم

گروه مرکز یادگیری سایت تبیان،تنظیم:شکوفه باصری