تنظیم دریا روی موج ها

نگاهی به شعرهای آرش نصرت اللهی

شعرهای این مجموعه که در کل 49 عدد هستند از زبانی روان و سرشار از تصاویر روشن و آهنگین برخوردارند. در همان اولین صفحه ی کتاب به این سوال پاسخ داده می شود که چرا کتاب « تو» نام گرفته است:

" برای هم سرم

که « تو » ترین تجربه است برایم

آرامشی روی نیم کت های زیستن  ( ص 3 )

آرش نصرت اللهی در روایت تصویرها حتی الامکان صادق است و گاه در رسم الخط شاعری ی خود سعی در فاصله گیری از پیشینیان و رسیدن به استقلال نگاه و زبان دارد:

افتاده است

جنگ          از کول مردم

سرزمین      از دهان خبرگزاری

چشم های تو اما         افتادنی نیست   ( ص 9 )

شاعر اما به این نکته آگاه است که: شعر خوب نمی گوید، بلکه نشان می دهد:

حرفی بزن

عاشقانه ای برای من

سربازی که

نامش بر میدان ماند

پوتین هایش      مد روز شدند    ( ص 10 )

دوران جنگ را به یاد می آورد که در همان زمانی که عده ای در جبهه ها قربانی می شدند، عده ای دیگر فانوسقه ها و قمقمه ها و پوتین های اینان را چوب حراج می زدند؛ آن زمانی که اورکت امریکایی مد روز بود.

یکی از مهمترین خصیصه های شعر نصرت اللهی، ارتباطش با واقعیت است، هرچند شعر وضعیتی ست بیرون واقعیت یا فراتر از واقعیت.شعر نصرت اللهی تجربه ی اوست باضافه ی واقعیت.و از این نظر، گاه شاعری مضمون گراست با حفظ تشخص زبانی اش:

من و تمام من

می توانیم قیر باشیم              لای سقف و گونی

برای مردی که از باران می ترسد

و نصرت اللهی خوب توانسته پلی بزند بین واقعیت و خیال، طوری که نه این یکی برآن غلبه کند و نه آن دیگری براین یکی سایه بیندازد:

کافه ها              لب جاده را گرفته اند

کلمه ها              لب تو را

کوهها               دورهای درگذر

بازی بدی ست

نه اتوبوس کنار می کشد            نه تو حرفی می زنی  ( ص 21 )

اصولا من این نوع تقطیع را نمی پسندم چون خوانش شعر را دچار اشکال می کند و همواره این خطر را دارد که شعر را به نثر ( نثر روایی ) نزدیک کند. و البته این هم شکلی از آیین نگارش است که مد روز شده است و جوانان البته علاقه به این نوع جدید تقطیع دارند. شعر اما مقوله ای دیگر است:

دریا را

روی موج ها                  تنظیم کرده ام

ماهیان سفید

آب های دست نخورده                            مخابره می کنند

آب های دست نخورده

برای من و تیر و بید

دکتر                  چیزی از مهر من و ماه تو                            نداند

این تورم نام تو در گلوی من است          ( ص 33 )

تنظیم دریا روی موج ها تصویر زیبایی ست، تعبیری نو که خبر از ذهن فعال و هوشیار شاعر می دهد. و ماهیان سفید که آب های دست نخورده مخابره می کنند شکل جدیدی از خلق شعر است وقتی که ما می دانیم آب را نمی شود مخابره کرد و آب دریا دست نخورده نمی شود که باشد. ارتباط ارگانیک تیرویید و تورم نام در گلو ربطی معنایی پیدا می کند با دکتری که چیزی از مهر من و ماه او نمی داند.

روی هم رفته راوی کنجکاو است و بازیگوش و این نشان بلوغ اوست که در ابتدای شاعرانگی اش دست به خطر می زند و اگر این راه را ادامه دهد می تواند به موفقیت های درخور، دست پیداکند:

هم راه روزنامه های عصر

توی فکرهای تو                راه می روم تا شب

خبری نیست

نه آبی برگردان            نه بادی در راه

رسیده ام به نیم کتی که دست بزنم به تو

دست بزنم به عصر

خبرها بوزند     ( ص 38 )

وزیدن خبرها که از دست زدن به عصر حاصل می شود وقتی که در فکر او هستی و تا شب راه می روی هم راه روزنامه های عصر، حاکی از خیالی شاعرانه است شاعرانگی ی روان که احتیاج به کمی موجز و اندکی استعاره و بسیاری حذف و چندی مطالعه در وزن و آهنگ کلمه ها دارد که واژه ها ابزارند و حامل فکرها و هر فکری واژه ای را شایسته است:

هوا

ایستاده                         روی بالکن

بالکن

ایستاده                         روی هوا

نیوتن عاشق نبود     ( ص 43 )

نقض قانون جاذبه با ظرافتی شاعرانه در کمترین لغات ممکن، بدون اینکه مجبور شوی به بازی زبانی تن بدهی، کاری ست که از عهده ی هر کسی برنمی آید. کلمه ی بادبادک، بار عاطفی دارد و یادآور دوران کودکی و همچنین سمبول سبکی و پرواز و آزادی هم هست. و شاعر تازه در شروع کار است و می تواند ادامه ی خوبی داشته باشد اگر چشمانش را  به روی جهان خیال نبندد:

خاک را از خواب کوچه                     برمی داریم

برمی داریم بادبادکی

که رابطه ای ست میان ایوان و ابر

شب شروع می شود   ( ص 91 )