تبیان، دستیار زندگی
گونتر گراس در مصاحبه‌ای جنجالی اعتراف کرد؛ زمانی درسال‌های 1944 عضو گروه اس اس‌های نازی بوده و همین سخنان باعث شد که بعضی از گروه‌های ادبی و سیاسی خواستار پس گرفتن جایزه نوبل ادبیات از گراس باشند. ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

برای 83 سالگی «گونتر گراس»

اعترافات تکان دهنده یک نویسنده

اعترافات تکان دهنده یک نویسنده

گونتر گراس در مصاحبه‌ای جنجالی اعتراف کرد؛ زمانی درسال‌های 1944 عضو گروه اس اس‌های نازی بوده و همین سخنان باعث شد که بعضی از گروه‌های ادبی و سیاسی خواستار پس گرفتن جایزه نوبل ادبیات از گراس باشند.

«گونتر ویلهلم گراس» نویسنده، مجسمه ‌ساز و نقاش آلمانی در16 اکتبر سال 1927 در گدانسک لهستان از پدری پروتستان و مادری کاتولیک، زاده شد. او عضو برجسته گروه 47 و از نویسندگان بزرگ و معروف آلمان است.

گراس تحت تأثیر تربیت کاتولیکی مادر، به خدمت در کلیسا مشغول شد و با نوجوانان خادم در اجرای مراسم نمازگزاری شرکت می کرد.

در 15‌سالگی برای گریز از محیط تنگ و فقیرانه خانوادگی، خدمت در ارتش هیتلری را با رغبت پذیرفت و در 17‌ سالگی به لشکر دهم توپخانه اس‌اس فروندبرگ فرا خوانده شد.

گونتر گراس پس از مجروح شدن در تاریخ 20 آوریل 1945 میلادی، در تاریخ 8 مه 1945 میلادی در «مارین‌ باد» دستگیر و به‌ اسارت نیروهای آمریکائی درآمد و تا 24 آوریل 1946 میلادی در بازداشتگاه بود.

گراس در بازجوئی‌های مقدماتی افسران آمریکائی، به ‌عضویت خود در شاخه مسلح حزب نازی موسوم به اس‌اس اعتراف کرد، ولی تا سال 2006 افکار عمومی را از آن آگاه نکرد.

او سال 1947تا1948 در «دوسلدورف » یک ‌دوره کارآموزی را در کارگاه سنگ‌ تراشی به ‌پایان ‌رساند و سپس در آکادمی هنر دوسلدورف تا پایان سال 1952 به تحصیل در رشته پیکرتراشی و قلم‌سیاه پرداخت.

سال‌های 1953تا1956 در دانشکده هنرهای تجسمی در برلین ادامه تحصیل داد. پس از اتمام تحصیلات به ‌پاریس رفت و تا سال 1959 در آن‌جا اقامت کرد و سال 1960 مجددا به برلین بازگشت و تا سال 1972 آنجا سکونت کرد.

«گونتر گراس» سالهای 1972تا1978 در یکی از شهرهای کوچک استان «شلزویگ هولشتاین» زندگی کرد و در سال 1954 با یک دانشجوی سوئیسی ازدواج کرد که این پیوند زناشوئی تا سال 1978 دوام داشت و ثمره آن پنج فرزند بود.

گراس سال 1979 مجددا ازدواج و به ‌اتفاق همسرش راهی هندوستان شد و برای 6 ‌ماه در کلکته زندگی کرد.

کارهای «گونتر گراس» جنبه‌های قوی سیاسی دارد و خود او نیز فعال سیاسی و درگذشته، عضو حزب سوسیال دموکرات آلمان بوده‌است.

او سال 1982 رسما به‌ عضویت این حزب درآمد. 10سال عضو آن بود و سرانجام از حزب استعفا داد. او هنوز طرفدار این حزب است.

گراس همچنین اعتراف کرده است در نوجوانی از اعضای بخش مسلح حزب نازی موسوم به اس اس بوده‌است. او همچنین مانند «هاینریش بل» از قبول نشان صلیب خدمت از دست رییس جمهور آلمان سرباز زده است.

اما مشهورترین رمان او «طبل حلبی» است که نمونه برجسته سبک رئالیسم جادوئی در اروپا به‌ شمار می‌آید. این رمان سال 1959 چاپ و باعث شهرت گراس شد.

رمان مشهور دیگر او «سال‌های سگی» نام دارد که سال 1963 منتشر شد و به ‌تلفیق واقعیت با تخیل مشهور است. او سال 1986 پس از سال‌ها سکوت، رمان «ماده موش» را منتشر کرد.

کتاب «پوست کندن پیاز» اثر جنجالی «گونتر گراس» نویسنده‌ معروف آلمانی وقتی به زبان انگلیسی ترجمه شد . با اقبال خوبی روبرو گشت. گونتر گراس در مصاحبه‌ای به تاریخ 12 اوت سال 2006 درباره کتاب بعدی‌اش به نام «پوست کندن پیاز» اعلام کرد که زمانی درسال‌های 1944 عضو گروه اس اس‌های نازی بوده چند روز بعد روزنامه اشپیگل آلمان با چاپ چند سند مربوط به همکاری گراس با اس.اس‌ها بحث و جدل درباره این موضوع را قوت بخشید تا آن‌که عضویت گونتر گراس در گروه‌ نازی‌ها به تیتر اول بیشتر رسانه‌های ادبی دنیا کشید و خیلی از روزنامه‌ها به سراغ گراس رفتند.

بعضی از گروه‌های ادبی و سیاسی حتی خواستار این شدند که جایزه نوبل ادبیات از گراس پس گرفته شود. گونتر گراس درباره اعترافاتش می‌گوید: بعد از 60 سال برای این اعتراف کمی هم دیر شده، نمی‌توانم درک کنم که چه طور یک نفر هم می‌تواند داعیه‌ انسانیت داشته باشد و هم می تواند چنین موضوعی را برای سالیان سال مخفی نگه دارد.

با این همه؛ بسیاری از منتقدان جهان عضویت او را در این گروه از روی جوانی و ناپختگی دانستند و آن را موضوع چندان جدی‌ای تلقی نکردند، اما اعترافات گراس باعث شد که انتشار «پوست کندن پیاز» با اقبال خوب ادبی در سرتاسر جهان همراه باشد و ناشران و مترجمان بسیاری سراغ آن بروند.

«تیم گاردام» منتقد ادبی روزنامه گاردین در نقد خود که به مناسبت انتشار ترجمه‌ انگلیسی کتاب نوشته؛ «پوست کندن پیاز»‌ را تمایلی به اعتراف و همچنین پنهان کردن واقعیت می‌داند و می‌نویسد که با این که نویسنده قصدش را از نوشتن کتاب «اتمام حجت» دانسته و اعلام کرده که می‌خواسته حرف آخرش را بزند، اما در این کتاب هیچ چیزی به پایان نمی‌رسد.

وی معتقد است که با این که گراس صادقانه خاطراتش را نوشته اما تا حدی هم فریبنده عمل کرده و با زیرکی تمام خواسته گذشته و حال‌اش را از همه جدا کند. منتقد گاردین تغییر راوی داستان را از اول شخص به سوم شخص و تکرار آن را در طول داستان از نقاط قوت کتاب می‌داند و می‌نویسد که نویسنده توانسته با بکارگیری دقیق از استعاره به هدفش برسد.

«تیم گاردام» در پایان مقاله خود می‌نویسد: رمان «پوست کندن پیاز» نارضایتی نویسنده را از گذشته بی‌اطلاعش نشان می‌دهد؛ اما اگر فقط بخواهیم از نگاه ادبی نگاه کنیم؛ به عنوان آخرین کار گراس یک شاهکار محسوب می شود. این کتاب 432 صفحه‌ای را انتشارات «هارکورت» ژوئن 2007 منتشر کرده است.

***جوایز :

1 - جایزه گئورگ بوشنر در سال 1965

2 - جایزه توماس مان در سال 1996

3 - جایزه شاهزاده آستوریا در سال 1999

4 - جایزه نوبل ادبیات در سال 1999

5 - دکترای افتخاری از دانشگاه آزاد برلین در سال 2005

*** آثار ادبی:

طبل حلبی (1959)، موش و گربه (1959)، سال‌های سگی (1963)، مجموعه اشعار (1971) ، از دفتر خاطرات یک حلزون (1972) ، کفچه ماهی (سفره ماهی) (1977) ، ماده‌موش/ دنباله طبل حلبی (1986)

قرن من (1999)، بر گام خرچنگ (2002)، آخرین رقص (2003)، داستان‌های هانس کریستیان آندرسن از دیدگاه گونتر گراس (2005)، پوست کندن پیاز (2007)

خبرگزاری ایسکانیوز

تهیه و تنظیم : مهسا رضایی – بخش ادبیات تبیان