لامپ برزخ
آنچه می خوانید حکایتی است شنیدنی درباره عالم برزخ علامه مجلسی که از کتاب گرانسنگ "شذرة المعارف" نوشته آیت الله شاه آبادی، استاد عرفان حضرت امام(ره) نقل می کنیم:
بعضی مرحوم علامه مجلسی طاب ثراه را خواب دیدهاند و از امور وارده بر ایشان بعد از مرگ، سؤال نمودهاند و مرحوم علامه مجلسی فرمودهاند: بعد از ارتقاء روح، من را در معرض الهی آوردند و از من سؤال كردند چه آوردهای؟ گفتم: «بحارالأنوار»؛1 پس سؤال شد دیگر چه آوردهای؟ ساكت شدم. پس خطاب شد كه نزد ما چیزی داری و آن، سیبی است كه به یك طفل یهودی دادهای و این دستگاه برزخی به سبب آن سیب است.
شخص خواب بیننده گمان كرده است چون ترتیب اثری بر بحارالأنوار داده نشده و بر آن سیب ترتیب اثر داده شده، بحارالأنوار مورد قبول واقع نشده است! لكن چنین نیست؛ بلكه محل ظهور اثرش در برزخ نبوده است، چون علم باید در جبروت ظاهر شود.
به عبارت دیگر، چون بحارالانوار، مشتمل بر علوم و حقایق و معارف است و لامپ بزرخ كوچك است نمیتواند نور علم را نمایش دهد. بلكه لامپ ملكوت نیز از این اظهار قاصر است و لامپ جبروت میتواند نور توحید را نمایش دهد. لذا در مُطَّلَع2، بحارالانور مسكوتٌ عنه3 شده و نور احسان كه لامپ برزخ میتواند آن را نمایش دهد، مورد لطف واقع شده است.4
باید دانست كه ظهور باطن اعمال به حسب عالم «برزخ»، «ملكوت» و «جبروت»، مختلف است. مثلاً «احسان و اسائه»5 به اهل دنیا، در برزخ نمایش داده میشود، مثل سُرور و حزن كه فردی در قلب انسان ایجاد نماید؛ ولی ظهور صفات و اخلاق و صفت پرستش كه سرآمد همهی صفات است در ملكوت و جنّت جسمانی ظاهر میشود، و معرفت و علم به حقایق، در عالم جبروت و جنت عقلانی كه مافوق عوالم قبلی است ظهور مییابد.6
فرآوری: شکوری_گروه دین و اندیشه تبیان
1) كتابی كه مرحوم علامه محمد باقر مجلسی، در 110 جلد تألیف نموده و مشتمل بر احادیث معصومینعلیهم السلام است.
2) عالم مُطَّلَع، محضر حق است كه بنده، مورد یكی از دو تجلی حق واقع میشود و لذا مُطَّلِع شود بر سریره مولی؛ زیرا كه یا مورد تجلی به رحمت جمالیه شود، یا مورد تجلی به نقمت جلالیه گردد... و این حال، اعظم احوال است و لذا در موقعی كه خاتم انبیاءصلی الله علیه وآله وسلم گریه میكند برای احوال بعد از موت، و اصحاب عرض میكنند كه آیا گریه میكنید و حال آن كه خداوند آمرزیده است گناهان قبل و بعد شما را؟ جواب میفرماید: فَأیْنَ هَوْلُ الْمُطّلَع؟ پس كجاست هول مطلع؟؛ آیت الله شاه آبادی: شذرات المعارف، شذره پنجم، معرفه 158
3) ساكت باقی مانده.
4) آیت الله شاه آبادی: شذرات المعارف، شذره پنجم، معرفه 165
5) نیكی كردن و بدی كردن.
6) آیت الله شاه آبادی: شذرات المعارف، شذره پنجم، معرفه 164، با تصرف.