دماسنج

یکی از پرکاربردترین وسائل در انجام انواع پروژه ها دماسنج می باشد. دماسنج وسیله ای است که می تواند دمای محیط اطراف خود را اندازه گیری نماید. دماسنج ها انواع مختلفی دارند مانند دماسنج جیوه ای، دماسنج الکلی، دماسنج گازی، ترمو کوپل و...

رایج ترین نوع دماسنج ها، دما سنج های جیوه ای و الکلی می باشند که کاربرد فراوانی دارند و شما نیز حتماً تابه حال با آن ها سروکار داشته اید.

دماسنج جیوه ای:

این دماسنج ها از یک لوله بسیار باریک شیشه ای ساخته شده اند که یک انتهای آن مسدود و انتهای دیگرش به یک محفظه پر از جیوه متصل می باشد. در داخل لوله دماسنج کاملاً خلأ می باشد. با گرم و سرد شده مخزن این دماسنج ها، جیوه موجود در آن نیز گرم و سرد می شود و لذا انقباض و انبساط جیوه باعث خواهد شد تا جیوه در لوله بالا و یا پایین برود.

باتوجه به سطح جیوه در لوله، از روی اعداد نوشته شده بر روی دماسنج می توان دما را قرائت نمود. یک نمونه مشهور این دماسنج ها، دماسنج پزشکی می باشد که حتماً تا به حال دیده اید.

جیوه در دمای 83/38- درجه سانتی گراد منجمد می شود و لذا کم ترین دمایی که می توان توسط این دماسنج ها اندازه گیری نمود، 37- درجه سانتی گراد می باشد.

این دماسنج ها می توانند در صورتی که در فضای بالای جیوه با گاز ازت پر شده باشد تا حدود دمای 500 درجه سانتی گراد را نیز اندازه گیری نمایند.

دماسنج الکلی:

دماسنج الکلی نیز طرز کار مشابهی با دما سنج های جیوه ای دارد. دماسنج های الکلی می توانند تا دمای 70- درجه سانتی گراد را نیز اندازه گیری نمایند.

برخی از دماسنج های جیوه ای به صورتی ساخته می شوند که می توانند حداقل و حداکثر دمای محیط را نیز به ما نشان دهند. در این دماسنج ها حرکت جیوه باعث حرکت دادن یک نشانه درون لوله دماسنج می شود. این نشانه را می توان توسط آهنربا به جای خود باز گردانید.

دماسنج ها دارای دقت و رنج های مختلفی می باشند. برای مثال دماسنج های پزشکی می توانند دماهای بین 36 تا 42 درجه سانتی گراد را با دقت 1/10 درجه اندازه گیری کنند. برخی دماسنج های جیوه ای یا الکلی می توانند دما های 0 تا 100 یا 0 تا 50 یا... را با دقت 1 یا نیم یا حتی 1/5 درجه سانتی گراد نیز اندازه گیری نمایند. برای تهیه دماسنج مناسب بهتر است ابتدا محدوده دمایی مورد نظر خود را پیدا نمایید و باتوجه به آن، دماسنجی را پیدا کنید که بتواند این محدوده را با بالاترین دقت اندازه گیری کند.

برای تهیه دماسنج باید به فروشگاه های لوازم آزمایشگاهی مراجعه نمایید. مرکز این فروشگاه ها در تهران خیابان ناصر خسرو می باشد که در شکل زیر نشان داده شده است.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان - تهیه: پوریا میرعشقی

تنظیم : نسرین صادقی