4 دختر ایرانى موفقیت را در دنیا رصد كردند
یك دختر دانش پژوه ایرانى بالاترین نمره دهمین المپیاد جهانى نجوم را كسب كرد
تیم دانش آموزى المپیاد نجوم جمهورى اسلامى ایران با درخشش در دهمین المپیاد جهانى نجوم كه در چین برگزار شد افتخار آفرید. در این مسابقات كه با حضور 78 دانش آموز از 16 كشور جهان در پكن برگزار شد آزاده فتاحى سوادجانى با كسب بالاترین نمره ممكن به طلا دست یافت و به عنوان اولین نفر این مسابقات معرفى شد. به گزارش روابط عمومى باشگاه دانش پژوهان جوان در این مسابقات «هیوا پذیرا» و «نیلوفر افسرى اردچى» به مدال نقره و «جمشید رضایى میانرودى»، «پویا بنى اسدى» و «نگین سهراب خانى» به مدال برنز دست یافتند، «سهند پیربادیان» نیزدیپلم افتخار این دوره از مسابقات را به دست آورد.
آسمان با هزاران ستاره اش مى درخشد و خاطراتى فراموش نشدنى براى آنهایى كه به سوى آن با چشمانى باز نگریسته اند هدیه مى كند.
در میان این خاطرات وقتى چند دختر و پسر نوجوان از ایران براى درخشش در فضاى پهناور علمى نجوم به كشور چین سفر مى كنند شاید برایمان باور كردنى نباشد كه آنها با وجود سن كم شان و از آغاز تولد نجوم در میان دبیرستانى هایمان بتوانند همچون ستاره اى درخشان ، نام كشورشان را به ثبت برسانند.
چهار دختر 17 و 16 ساله ایرانى با به دست آوردن مدال هاى طلا و نقره و برنز افتخار آفرین شدند و از این میان «آزاده فتاحى» تنها ستاره دخترى بود كه نامش بر بلنداى بام المپیاد نجوم با مدال طلا نشست:
از خودت بگو.
- آزاده فتاحى سوادجانى هستم و در فروردین ماه سال 69 به دنیا آمدم. در سال دوم دبیرستان رشته ریاضى فرزانگان كرج درس مى خوانم. پدرم مهندس مكانیك و مادرم بازنشسته و فرهنگى است. فرزند دوم خانواده هستم و خواهرم كه از من بزرگتر است در رشته زبان فرانسه تحصیل مى كند.
از چند سالگى به فكر مطالعه در مورد نجوم افتادى؟
- از وقتى كه در دبستان درس مى خواندم به آسمان و نجوم علاقه زیادى داشتم ولى از دوم راهنمایى به طور خاص وقتى در كلاس نجوم مدرسه شركت كردم، به این رشته علاقه زیادى پیدا كردم. در آن سال المپیاد نجوم برگزار نمى شد ولى وقتى سوم راهنمایى رفتم المپیاد برگزار شد.
چه كسانى در این راستا مشوق و كمك تو بودند؟
- پدر و مادرم مشوق من بودند. در مدرسه هم معلم نجوم ما آقاى باقرى بودند و در زمان المپیاد نیز آقاى جعفرزاده خیلى به من كمك كردند.
اولین كتابى كه در این زمینه خواندى چه كتابى بود؟
- در دوم ابتدایى كتابى در مورد صورت هاى فلكى خواندم و بعد از آن در این مورد كتاب هاى متعددى را مطالعه كردم. در سال دوم راهنمایى بودم كه كتاب 186 پرسش و پاسخ نجومى و ساختار ستارگان و كهكشان ها را مطالعه كردم و پاسخ خیلى از سؤالات را از این كتاب گرفتم.
از چند سالگى نسبت به آسمان حساس بودى؟
كلاس چهارم و پنجم دبستان بودم پنجره اتاقم دید خوبى به آسمان داشت. در آن زمان صورت فلكى جبار را در فصل زمستان مى دیدم و نسبت به آن جاذبه و علاقه خاصى پیدا كرده بودم.
امكانات مورد نیازت را چطور به دست مى آوردى؟
- بیشتر كار من مطالعه بود تا كارهاى علمى؛ به همین علت كتب معرفى شده را مى خریدم و پدرم بود كه در تهیه این كتاب ها به من كمك مى كرد.
چه مكان هایى مى تواند به بچه هاى علاقه مند و كنجكاو در مورد نجوم كمك كند؟
- در كرج تقریباً این مكان وجود ندارد. ولى در تهران رصدخانه زعفرانیه است كه كلاس هاى خوبى در آنجا برگزار مى شود.
به بچه هایى كه به این رشته علاقه دارند براى شروع چه توصیه اى دارى؟
- بهترین راه براى شروع، مطالعه است. یكسرى اطلاعات ابتدایى در رصدخانه زعفرانیه كمك مى كند ولى بچه هاى علاقه مند باید خودشان كار كنند چون كسى به نجوم اهمیت نمى دهد.
در ذهن ات چه تعریفى براى نجوم دارى؟
- دیدن زیبایى هاى آسمان و لذت بردن از آن.
آیا در آسمان ستاره اى دارى؟
- همه ستارگان را دوست دارم و نسبت به آنها احساس خاصى دارم. تا پارسال ستاره صورت فلكى جبار را خیلى دوست داشتم ولى الآن همه ستارگان برایم یكى هستند وهمه شان را دوست دارم.
ستاره خاصى را از آن خودت نمى دانى؟
- نه هیچوقت نخواسته ام ستاره اى تنها به من تعلق داشته باشد و احساس مالكیت نسبت به ستارگان ندارم.
هنگام نگاه كردن به آسمان بیشتر دنبال چه چیزى مى گردى؟
- تا قبل از المپیاد و كار منسجم دنبال ستاره ها بودم ولى در هنگام آمادگى براى المپیاد من و بیشتر بچه ها به خاطر اینكه دانستن صورت هاى فلكى مهم بود بیشتر دنبال صورت هاى فلكى بودیم و الآن هم بیشتر اشكال آنها در ذهن ما است.
زیباترین صورت فلكى كه دیده اى به نظرت كدام یك است؟
- زیباترین صورت فلكى به نظر من دلفین است. این صورت فلكى شبیه به لوزى است و ادامه آن به ستاره اى مى رسد با یك لوزى دیگر.
ستارگان جذاب ترند یا سیارات؟
- سیارات. ستاره ها همه مثل هم هستند و فرق چندانى با هم ندارند ولى سیارات متفاوت هستند.
المپیاد جهانى چطور برگزار شد و بچه هاى شركت كننده با هم چه رابطه اى داشتند؟
- در المپیاد بچه ها از سطح علمى خارج و بیشتر به بحث موسیقى، فرهنگ و... كشورشان اهمیت مى دادند. روابط صمیمانه است و بچه ها به هم به عنوان رقیب نگاه نمى كردند.
امسال چند كشور در المپیاد نجوم شركت كرده بود؟
- 17 كشور.
بیشترین مدال طلا را چه كشورى كسب كرد؟
- هند. 5 طلا آورد.
موقع اعلام نتایج چه احساسى داشتى؟
- اضطراب و هیجان داشتم. رسم است كه اسامى از كسانى كه مدال نگرفته اند شروع مى شود. باید تمام این اضطراب را در این مراحل تحمل كرد. هر كسى مى ترسد كه مبادا آن اول اسمش خوانده شود زیرا اگر آن اوایل اسم خوانده شود، خیلى بد مى شود. بچه ها از وضع امتحان دادن شان مدالهایشان را حدس مى زدند. وقتى اسامى به نقره و طلا رسید اضطرابم بیشتر شد.
فكر مى كردى این رتبه را به دست بیاورى؟
- بچه ها مى گفتند طلا مى آورى . بعد از امتحان فكر كردم مى توانستم بهتر امتحان بدهم ولى حدس مى زدم طلا یا نقره مى آورم.
بچه ها از چه سنى مى توانند در المپیاد شركت كنند؟
- از نظر المپیاد جهانى هر كس زیر 17 سال داشته باشد، مى تواند شركت كند ولى باشگاه دانش پژوهان بچه هایى را كه دبیرستانى باشد، مى پذیرند.
با چه كسى از افراد خانواده ات بعد از موفقیت صحبت كردى؟
- مادرم بعد از اختتامیه تلفن زد. اول با مادرم حرف زدم. مادرم خیلى ذوق زده بود و به من تبریك گفت.
چه آرزویى دارى؟
- دوست دارم تا بالاترین مدارج در زمینه نجوم ادامه بدهم و به جامعه نجوم خدمت كنم و براى دوستانم مى خواهم بهترین دوست باشم.
بچه ها چه برخوردى با تو داشتند؟
- بچه ها مى گفتند تو نگران نباش نقره ها تمام شد تو حتماً طلا مى گیرى. بچه ها خوشحال بودند و كشورهاى دیگر هم استقبال مى كردند.
تو تنها دخترى بودى كه در این دوره مدال طلا گرفتى چه حرفى براى بقیه دختران دارى؟
- دوست داشتم تعداد بیشترى از دختران طلا مى گرفتند. من معتقدم دختران مى توانند با تلاش به اندازه پسرها به نتیجه برسند.
زیباترین چیزى كه در آسمان دیده اى؟
- طلوع آخر ماه. در شیراز یكبار رصد كردیم. در طول راه وقتى بر مى گشتیم ماه را با هلال نازك در كنار عطارد دیدم.
اگر پرنده بودى چه مى كردى؟
- با سرعت تمام به بالاترین جاها پر مى كشیدم. این كار هیجان زیادى دارد. مى توان در یك نگاه خیلى چیزها را دید. حس خوبى است كه آدم پرنده باشد و با سرعت پربكشد.
احساس تو وقتى براى اولین بار با چشم مسلح نگاه كردى چه بود؟
- هوا ابرى بود و ما در مدرسه بودیم آن روز چراغ رصد مى كردم. ولى بعدها اولین چیزى كه دیدم یكسرى از اجرام آسمانى مثل سحاب و خوشه هاى ستاره اى بود. این كار اولین بار برایم خیلى هیجان انگیز بود.
با چشم مسلح جالب تر است یا غیرمسلح؟
- هر دو زیباست. نمى توانم انتخاب كنم.
چه كتابى خوانده اى كه روى تو تأثیرگذار تر بوده است؟
- «سه شنبه ها با مورى» نوشته میچ قلبوم كه در مورد زندگى فردى به نام مورى است. او بیمار و در حال مرگ است ولى خوب با مسائل و مشكلات كنار مى آید.
كتاب دیگر رمان «اشباح مه» نوشته الیزابت آلنده است كه در مورد سفر در جنگل هاى آمازون و دیدن سرخپوستان است.
حرف آخر ؟
- آرزوى سلامتى و موفقیت براى همه دارم.
********************
خودت را معرفى كن.
- نگین سهراب خانى و متولد سال 68 هستم. سال سوم دبیرستان مدرسه فرزانگان كرج درس مى خوانم.
برادرم پزشك وخواهرم فوق لیسانس مهندسى صنایع است. مادرم فرهنگى و پدرم فرهنگى بازنشسته است.
از چه سالى به فكر افتادى كه در مورد نجوم مطالعه كنى؟
- سال دوم راهنمایى بودم. برادرم مرا با زیست شناسى، فیزیك، شیمى، هوافضا و... آشنا مى كرد. در میان تمام این علوم به فیزیك علاقمند شدم و نجوم بیشتر از بقیه برایم جالب بود زیرا نجوم كامل ترین رشته بود و همه چیز را مى توان با هم در آن یاد گرفت در این علم از شیمى، ریاضى، فلسفه، فیزیك و... وجود دارد. همان موقع بود كه شروع به مطالعه كردم.
چه كسانى مشوق تو بودند؟
- خانواده ام بخصوص برادر و مادرم مشوق من بودند.
اولین كتاب هایى كه در این مورد خواندى؟
- «ساختار ستارگان و كهكشان ها» نوشته پاول هاج، «نجوم زبان ساده» و «نجوم و اختر فیزیك مقدماتى» (در 2 جلد) و بعد كتب اصلى دیگر را خواندم.
از چند سالگى نسبت به آسمان حساس شدى؟
- اول راهنمایى بودم كه در كتاب علوم، بخش زمین شناسى در مورد تشكیل منظومه شمسى اطلاعاتى به دست آوردم این اطلاعات را معلم مان خیلى زیبا بیان مى كرد، او در مورد رصد كردن سیارات اطلاعات خوبى به ما مى داد و من با آن اطلاعات سیارات را رصد مى كردم. دیدن آسمان خیلى براى من جالب و جذاب بود. همین دیدن ها بود كه مرا جذب مى كرد تا ادامه دهم.
امكانات مورد نیاز خود را چطور به دست مى آورى؟
نجوم به صورت آماتورى و حرفه اى قابل مطالعه است. در حالت آماتورى شخص تحصیلات آكادمیك ندارد و حرفه اى تحصیل نكرده است بلكه به آسمان نیاز دارد و تلسكوپ و جاى مناسب و ابزار. ولى در حالت حرفه اى به كتاب و معلم نیاز است. در ایران كتب نجوم معمولاً ترجمه نمى شوند و منابع اكثراً قدیمى اند براى همین بچه هاى علاقمند باید این كتاب ها را به سختى در نمایشگاه كتاب پیدا كنند. ولى لذت بردن از زیبایى آسمان وسیله نمى خواهد.
آیا جایى وجود دارد که علاقه مندان به نجوم بتوانند از آن مكان ها اطلاعات كسب كنند؟
- متأسفانه در ایران از این مكانها نداریم. تنها رصدخانه زعفرانیه در تهران با تلسكوپ و برگزارى كلاس در هر سنى آموزش مى دهد. در شهرهاى دیگر مراكزى این چنین كم است. در اصفهان انجمنى است و در مشهد مركزى كه وابسته به دانشگاه است و براى عموم شركت در آن امكانپذیر نیست.
ولى كلاس هاى رصدخانه زعفرانیه براى حرفه اى ها نیست در حالى كه در چین آسمان نمایى بود در حد بزرگترین تلسكوپ ایران ومردم عادى با آن آسمان را رصد مى كردند.
علاقه مندان به نجوم از كجا مى توانند شروع كنند؟
- بچه ها اول باید خوب متوجه شوند كه نجوم چیست. شاید دیدشان حقیقت نجوم نباشد و بعد از مطالعه و وارد شدن از این رشته خوش شان نیاید. اول باید با یك منجم صحبت كرد تا كاملاً این رشته براى بچه ها باز شود. بخصوص اینكه بچه ها در این سن و سال دیدى تخیلى از فضا و آسمان دارند و این با دید حرفه اى منافات دارد.
با مطالعه باید از هنگام تولد تا مرگ ستارگان، درخشندگى و... را فرا بگیرند و بعد به مباحثى كه علاقه دارند، وارد شوند.
چه تعریفى از نجوم دارى؟
شناخت زیبایى هاى آسمان و لذت بردن از آن. نجوم همه اش لذت بردن است.
این درست است كه هر كسى در آسمان ستاره اى دارد؟
- راستش ما و بچه ها همه یك ستاره را براى خودمان انتخاب مى كنیم و خیلى هم به آن ستاره علاقه داریم و سعى مى كنیم مشخصات آن را حفظ كنیم و شبها ساعتى كه آن ستاره طلوع مى كند بیدار مى شویم تا آن را ببینیم.
همین طور جرمى در آسمان وجود دارد كه غیر از ستاره یا سحابى است كه محل تولد ستارگان است وهر كسى كه آن را دیده به آن علاقه مند مى شود.
اسم ستاره تو چیست؟
ستاره اى به نام سگین (SEGIN) كه به اسم من خیلى نزدیك است را خیلى دوست دارم. این ستاره در صورت فلكى ذات الكرسى قرار دارد.
وقتى به آسمان نگاه مى كنى بیشتر دنبال چه چیزى مى گردى؟
- اگر شب امتحان باشد صورفلكى را مرور مى كنم و به دنبال همسایه هاى صورت فلكى هستم و اینكه هر كهكشانى كجا قرار دارد. ولى غیر از شب امتحان لذت مى برم كه تمام آنها را نگاه كنم و اشكال افسانه اى شان را پیش خودم تصور كنم.
ستارگان جذاب تر هستند یا سیارات؟
هر دو جالب هستند ولى سیارات چون امكان بررسى شان بیشتر است و به ما نزدیكتر هستند جالب ترند. ستارگان را تخیلى مى شود بررسى كرد ولى سیارات را مى شود دقیق مورد مطالعه قرار داد و سیارات براى كار علمى ترجیح دارد.
از مسابقات المپیاد بگو.
26 فروردین ماه سال جارى اولین مرحله المپیاد بین 18 هزار شركت كننده به صورت تستى برگزار شد و از این تعداد 310 نفر انتخاب شدند. نیمه اردیبهشت این 310 نفر در یك امتحان تشریحى شركت داده شدند و از میان آنان 34 نفر انتخاب شد كه از اول تیرماه در باشگاه دانش پژوهان این افراد یك دوره 6 هفته اى را گذراندند. هر روز از ساعت 8 صبح تا 6 عصر كلاس داشتیم. پنجشنبه ها رصد مى كردیم و جمعه ظهر به خانه مى رفتیم. بعد از اینكه در طول این دوره امتحانات متعددى را دادیم، امتحان نهایى را در پایان دوره در دو بخش دادیم و پنج تن از اعضاى تیم انتخاب شدند؛ دونفر هم كه از پارسال بودند و مى توانستند دوباره شركت كنند و ما 7 نفر شدیم. 4 دختر و 3 پسر.
هنگام مسابقه وضعیت تان چطور بود؟
سطح مسابقه نسبت به سال گذشته خیلى فرق كرده بود. سؤالات امسال از سطح بالایى برخوردار بود. ولى با ما در طول دوره كار كرده بودند.
فكر مى كردى این رتبه را به دست بیاورى؟
فكر نمى كردم. در سه بخش رصد، تئورى و تحلیلى از ما امتحان گرفته بودند. در بخش رصد نمره خوبى گرفته بودم و در حل مسائل احساس مى كردم خوب از عهده سؤالات برآمده ام و تصور این بود كه مدال طلا یا نقره بگیرم ولى سومین امتحانم را به علت اضطرابى كه داشتم خراب كردم.
كدام كشور مدال بیشترى گرفت و چرا؟
هند ? طلا گرفت. این كشور 8 سال است كه در المپیاد نجوم شركت مى كند ولى ما دوسال است كه در المپیاد نجوم شركت مى كنیم.
هنگام اعلام نتایج چه احساسى داشتى؟
وقتى اسمم را خواندند خیلى ناراحت شدم، ولى سعى مى كردم چهره ام این را نشان ندهد امیدوار بودم كه بقیه بچه ها طلا بیاورند. ما تیمى فكر مى كردیم. هیچ كارى نمى توانستم انجام بدهم و شوكه شده بودم.
وقتى آزاده فتاحى طلا آورد، خوشحال شدم. سعى داشتیم از اینكه خودمان مدال طلا نیاورده بودیم همدیگر را دلدارى دهیم. به همین علت «آزاده» هم نتوانست زیاد خوشحالى كند ما رفته بودیم كه روى دست هندى ها بزنیم، ولى نشد.
با خانواده ات چطور حرف زدى؟
- پدرم كه تلفن زد با او اصلاً حرف نزدم. ولى بعد مادر و خواهر و برادرم حرف زدند و دلدارى ام دادند.
چه آرزویى دارى؟
مى خواهم دو جایزه نوبل یكى در فیزیك و یكى در صلح ببرم و دلم مى خواهد بتوانم واقعاً زندگى كنم و از زندگى لذت ببرم. مى خواهم در یك مؤسسه تحقیقاتى بزرگ زندگى و پژوهش كنم. دلم مى خواهد مطمئن باشم كارى كه مى كنم درست است. این به اطمینان رسیدن بزرگترین چیزى است كه مى خواهم.
اگر پرنده بودى چه مى كردى؟
- الان هم پرنده ایم ولى نمى شود كار خاصى كرد.
زیباترین چیزى كه در آسمان دیده اى؟
سحابى جبار. این صورت فلكى خیلى زیباست. وسط آن یك شمشیر است و رنگ بندى زیبایى دارد. در افسانه اش آمده كه جبار یك شكارچى است با چند سگ كه به شكار خرس مى رود و عقرب او را نیش مى زند.
با چشم مسلح آسمان زیباتر است یا غیرمسلح ؟
- چشم غیرمسلح را بیشتر دوست دارم. احساس قشنگ ترى به من مى دهد. مردم چندهزار سال پیش با چشم غیرمسلح آسمان را مى دیدند و این گونه نگاه كردن به آسمان به آدم این احساس را مى دهد كه هیچ تفاوت و فاصله اى میان ما و آنها نیست.
اولین بار وقتى به آسمان با چشم مسلح نگاه كردى چه احساسى داشتى؟
- هیجان داشتم و نگران بودم. در مدرسه بودم. مى ترسیدم مى توانم این كار را بكنم یا نه. فكر مى كردم كار سختى است ولى الآن این كار فوق العاده برایم لذت بخش است. بهترین لحظات من وقتى است كه با تلسكوپ مى توانم به آسمان نگاه كنم.
چه كتابى ازمیان كتاب هایى كه خوانده اى برایت تأثیرگذارتر بوده است؟
تمام تفریح من در مطالعه خلاصه مى شود. كتاب «بارهستى» اثر میلان كوندرا را سه بار خوانده ام ولى فكر مى كنم باز هم باید آن را بخوانم. «افسانه سیزیف» اثر آلبركامو را هم هر بار كه خوانده ام دید تازه ترى پیدا كرده ام.
************************
از خودت بگو.
نیلوفر افسرى 16 ساله هستم و در سال سوم دبیرستان مدرسه فرزانگان تهران در منطقه6 تحصیل مى كنم. امسال در دهمین المپیاد نجوم كه در كشور چین برگزارشد موفق به كسب مدال نقره شدم. فرزند دوم خانواده هستم و پدرم پزشك و مادرم در آزمایشگاه مشغول به كار است.
از چه سالى به فكر مطالعه در زمینه نجوم افتادید؟
از اول راهنمایى به بحث نجوم علاقه مند شدم و در مدرسه نیز عضو گروهى شدم كه به مطالعه و تحقیق در زمینه نجوم مى پرداخت. پس از آنكه وارد دبیرستان شدم بحث مطالعه در زمینه نجوم را به صورت جدى تر ادامه دادم و وقت بیشترى را در این زمینه صرف كردم ولى در كل در دوران كودكى وقتى به آسمان نگاه مى كردم علاقه مند بودم تا در زمینه آن اطلاعاتى كسب كنم.
چه كسانى دراین زمینه و رسیدن به این مرحله به تو كمك كردند؟
در ابتدا معلم نجوم دبیرستانم دراین زمینه به من خیلى كمك كرد و بیشتر وقت خود را براى یادگیرى ما صرف مى كرد و پس از آن نیز خانواده ام مرا تشویق مى كردند و امكانات لازم را دراختیارم قرار مى دادند. پدرم مرا در این راه تشویق مى كرد و با حمایتهاى آنها و پشتكارى كه داشتم موفق شدم به این مرحله برسم.
اولین كتاب هایى كه دراین زمینه خواندى چه بود؟
اولین كتاب هایى كه در این زمینه مطالعه كردم مجموعه كتاب هاى نجوم و نجوم به زبان ساده بود كه مطالعه آن را به كسانى كه علاقه مند به نجوم شناسى هستند توصیه مى كنم.
امكانات موردنیازت را چطور به دست آوردى و چه كسانى آن را دراختیارت قرار دادند؟
یك سرى امكانات اولیه مثل تلسكوپ و وسایل دیگر را مدرسه در اختیار ما قرارداد و تعداد دیگرى را نیز خودم تهیه كردم. ولى دركل بدون وسیله هم مى توان در زمینه نجوم مطالعه كرد و نیاز به وسیله خاصى ندارد.
چه مكانهایى به بچه هاى علاقه مند و كنجكاو درمورد نجوم كمك مى كند؟
در تهران دو مركز وجود دارد كه كلاس هایى دراین زمینه برگزارمى كنند. یكى رصدخانه زعفرانیه و دیگرى سازمان توسعه مطالعات علمى كه من هم در كلاس هاى این دو مركز شركت كردم و استقبال خوبى هم از این كلاس ها مى شد.
چه تعریفى از نجوم در ذهنت دارى؟
به نظر من نجوم یعنى شناخت زیبایى هاى آسمان و لذت بردن از آن. در آسمان آنقدر زیبایى وجوددارد كه ما هرگز نمى توانیم همه آن را ببینیم و چیزى را كه هم اكنون مى بینیم تنها بخشى ازاین زیبایى بیكران است.
هیچوقت دنبال ستاره خودت گشته اى؟
فكر نمى كنم چنین ستاره اى وجودداشته باشد و من همیشه به دنبال مطالعه ستاره ها بودم و دنبال چنین ستاره اى نبودم.
درنگاه كردن به آسمان دنبال چه چیزى بیشتر مى گردى؟
در نگاه كردن به آسمان بیشتر به دنبال اجرام آسمانى مى گردم. اجرام آسمانى یك سرى جرم هایى هستند كه در اعماق آسمان وجوددارند و براى دیدن آنها باید از تلسكوپ استفاده كرد.
موقع رصدكردن، ستاره ها یا سیارات جذاب تر هستند؟
به نظر من سیارات جذاب تر هستند به خاطر اینكه با تلسكوپ مى توان جزئیات آن را تفكیك كرد. من همه سیارات را به غیر از سیاره پلوتون مشاهده كرده ام. سیاره مریخ از اجرام زیبایى برخوردار است و وقتى آنها را مى دیدم شگفت زده شدم.
مسابقات امسال در چه سطحى و چگونه برگزارشد؟
مسابقات امسال در كشور چین برگزارشد و نسبت به سال گذشته كه در كشور اوكراین برگزارشده بود در سطح بسیار بالایى بود.
در مسابقات امسال 80 نفر شركت كننده داشتند كه تیم 7 نفره ایران موفق به كسب 6 مدال شد. من سال گذشته نیز موفق به كسب مدال نقره شدم.
هنگام اعلام نتایج چه احساسى داشتى؟ آیا فكر مى كردى این رتبه را به دست بیاورى؟
مطمئن بودم كه این مدال را كسب خواهم كرد و خیلى خوشحال شدم و از این كه توانستم باردیگر براى كشورمان افتخار كسب كنم احساس خوبى دارم.
كدام كشور مدال بیشترى آورد؟
درمیان كشورهاى شركت كننده كشور هندوستان با كسب 5 مدال طلا بیشترین مدال ها را كسب كرد ولى تنها دخترى كه توانست مدال طلا را كسب كند از كشور ایران بود.
از چه زمانى و چگونه در المپیاد نجوم مى توان شركت كرد؟
در فروردین ماه سال جارى یك دوره كلاس دراین زمینه برگزارمى شود كه از میان آنها تعداد 40 نفر را براى كلاس هایى كه در اردیبهشت ماه برگزارمى شود انتخاب مى شوند كه این كلاس ها تا اواسط مردادماه طول مى كشد كه پس از آن تعداد 7 نفر انتخاب مى شوند و در كلاس هاى ویژه اى كه در باشگاه دانش پژوهان جوان برگزارمى شود شركت مى كنند و پس از اتمام كلاس ها تیم به مسابقات اعزام مى شود.
خبر موفقیت خودت را چگونه و به چه كسى از اعضاى خانواده ات اطلاع دادى؟
خبر موفقیت ما را از محل مسابقه به باشگاه در تهران اطلاع دادند و آنها نیز به خانواده هاى ما اطلاع دادند ولى مادرم اولین كسى بود كه در تماس با من موفقیتم را تبریك گفت.
چه آرزویى دارى؟
آرزو دارم كه تمام دانش نجوم را یاد بگیرم و به عنوان فضانورد بتوانم به سیاره هاى مختلف بروم تا درباره آنها مطالعه و تحقیق كنم.
اگر پرنده بودى چه كار مى كردى؟
دوست داشتم وقتى كه پرنده بودم از جو زمین خارج مى شدم ولى از آنجایى كه چنین چیزى امكان ندارد دوست داشتم در آسمان پرواز مى كردم و لحظه اى هم روى زمین نمى نشستم.
زیباترین چیزى كه در آسمان دیدى چه بود؟
زیباترین چیزى كه در آسمان دیدم خوشه پروین بود كه هرشب مى توان آن را در آسمان به راحتى دید. دراین فصل نیز وقتى ساعت 12 شب به آسمان نگاه كنى آن را مى توانى بالاى سرخودت ببینى.
اولین بار وقتى به آسمان با چشم مسلح نگاه كردى چه احساسى داشتى؟
نخستین بار خیلى هیجان زده بودم. چون اولین بار بود كه مى توانستم به خوبى و راحتى ستاره ها و سیاره ها را ببینم.
چه كتابى را خوانده اى كه همیشه در ذهن تو باقى مانده است؟
یك كتاب رمان به نام خداحافظ گارى كوپر بود كه همیشه در ذهنم است. این كتاب داستانى است كه در زمان جنگ آمریكا و ویتنام اتفاق افتاده بود.
چه صحبتى با كسانى كه علاقه مند به فراگیرى دانش نجوم هستند دارید؟
اگر كسى علاقه مند به فراگیرى دانش نجوم است حتماً آن را فرا بگیرد و مطمئن باشد با پشتكار مى تواند به موفقیت برسد.
از خودت براى ما بگو.
- هیوا پذیرا 17 ساله هستم. در پیش دانشگاهى مدرسه فرزانگان در منطقه 6 آموزش و پرورش تهران تحصیل مى كنم. فرزند اول خانواده هستم و پدرم شغل آزاد دارد و مادرم خانه دار است.
از چند سالگى به فكر مطالعه در زمینه نجوم افتادى؟
- وقتى كلاس چهارم دبستان بودم پس از دیدن «دنباله دار هیل باب» - كه در عرف به آن ستاره دنباله دار هیل باب مى گویند - در آسمان به علم نجوم علاقه مند شدم و پس از آنكه وارد دبیرستان شدم و به طور جدى نجوم شناسى را ادامه دادم و مطالعاتم را دراین زمینه وسعت دادم.
در این راه چه كسانى به تو كمك كردند؟
- در ابتدا پدر ومادرم خیلى در این زمینه مرا كمك كردند و پس از آن دكتر جعفرزاده و دكتر میرترابى در این راه خیلى به من كمك كردند. همچنین معلم هاى دیگرم در كلاس هاى نجوم مدارس سازمان ملى پرورش استعدادهاى درخشان مرا براى رسیدن به هدفم یارى كردند.
چه كسانى مشوق تو بودند؟
- مشوقان اصلى من در این راه پدر و مادرم بودند.
اولین كتاب هایى كه در زمینه نجوم خواندى چه بود؟
- من معمولاً كتاب زیاد نمى خواندم و بیشتر مطالبى كه در كلاسهاى نجوم معلم ها عنوان مى كردند را خوب فرامى گرفتم و از آنها استفاده مى كردم.
امكانات مورد نیازت را چطور به دست مى آوردى؟
- امكانات لازم كه شامل یك تلسكوپ بود سازمان ملى پرورش استعداهاى درخشان در اختیار مدارس این سازمان قرار مى داد و ما از این امكانات استفاده مى كردیم و چندین بار نیز براى رصد كردن به اردوهاى مختلف از جمله كاروانسراى شاه عباسى در كویر سمنان، مكانى به نام میناوند در طالقان و كاروانسراى ده نمك در سمنان رفتیم و به همراه دانش آموزان دیگر آسمان را رصد كردیم و مطالب زیادى را در این اردوها یاد گرفتم.
در چه مكان هایى بچه هاى علاقه مند و كنجكاو به علم نجوم شناسى مى توانند آن را فرابگیرند؟
- درتهران كلاس هایى كه توسط كانون پرورش فكرى كودكان و نوجوانان در رصدخانه زعفرانیه برگزار مى شود براى علاقه مندان بسیار مفید است و دانش آموزان با شركت در این كلاس ها مى توانند مقدمات این علم را یاد بگیرند و كسانى كه به نجوم و فضا علاقه مند هستند باید نجوم را به خاطر نجوم بخوانند و یكسرى كتاب مانند: شناخت مقدماتى ستارگان و ساختار ستارگان و كهكشان ها را مطالعه كنند.
چه تعریفى از نجوم دارى؟
- نجوم شناخت زیباییهاى آسمان و قوانین فیزیكى موجود در آن است و فكر مى كنم كه من بخش كوچكى از كهكشان را توانستم بشناسم و كهكشان آنقدر بزرگ و وسیع است كه هیچ وقت نمى توان همه آن را بررسى كرد.
اینكه مى گویند هر كسى در آسمان ستاره اى دارد درست است؟
- این گفته بسیار غلط است و به نظر من یك نوع طالع بینى است. ستاره ها به خاطر ما به وجود نیامده اند بلكه ما از ستاره ها به وجود آمده ایم و من هیچ اعتقادى به این كه انسانها در آسمان ستاره اى دارند ندارم.
در نگاه كردن به آسمان دنبال چه چیزى بیشتر مى گردى؟
- بستگى به این دارد كه دنبال چه چیزى باشم ولى معمولاً به دنبال صورت هاى فلكى و ستاره ها مى گردم تا بتوانم آنها را رصد كنم.
ستارگان یا سیارات، هنگام رصدكردن كدامشان جذابتر هستند؟
- بستگى دارد كه با چه دیدى به آنها نگاه كنیم ولى به نظر من هر دوى آنها جذاب هستند. سیارات به خاطر نزدیكى كه با سیاره زمین دارند مى توانیم جزئیات سطح آنها و یا قمرى را كه در اطراف آنهاست بررسى كنیم كه یكى از سیاره هاى بسیار زیبا سیاره زحل (كیوان) است كه هاله رنگى به صورت حلقه اطراف آن را گرفته است. ولى من بین همه سیارات سیاره زمین را خیلى دوست دارم.
المپیاد امسال چطور برگزار شد و سطح آن چگونه بود؟
- مسابقات امسال در 3 بخش تئورى، عملى و رصدى در سه نصف روز برگزار شد كه قسمت رصد آن در شب بود. مكان مسابقه هم در نزدیكى شهر پكن بود كه از بین 14 تا 16 كشور از كشورهاى اروپاى شرقى، آسیا و یك كشور از اروپاى غربى به نام سوئد تعداد 80 نفر شركت كرده بودند و سطح مسابقات نسبت به سال هاى قبل بسیار بالا بود و خیلى خوشحالم كه تیم ایران توانست از این مسابقه سربلند خارج شود.
هنگام اعلام نتایج چه احساسى داشتى و آیا فكر مى كردى این مدال را به دست بیاورى؟
- وقتى نتایج را اعلام كردند خیلى خوشحال شدم و انتظار كسب این مدال را داشتم چون سال قبل هم من مدال نقره كسب كردم ولى از این كه از لحاظ امتیاز نسبت به سال گذشته پیشرفت كرده بودم خیلى خوشحال شدم.
كدام كشور مدال بیشترى آورد؟
- بستگى به تعداد شركت كننده هاى هر كشور داشت و در این میان كشور هندوستان با كسب 5 مدال طلا رتبه اول را كسب كرد. ولى به نظر من گرفتن مدال در این مسابقات اهمیت زیادى ندارد و آن چیزى كه خیلى مهم است آشنایى با دانش آموزان كشورهاى دیگر و تبادل اطلاعات و نظرات بین آنهاست. در این تبادل اطلاعات مى توان یك پروژه مشترك را برنامه ریزى و با كمك هم اجرا كرد كه یكى از این پروژه ها زمانى كه من در سال سوم بودم اجرا شد. در این پروژه سازمان فضایى ناسا تعداد هزارآیینه كوچك مربوط به فضاپیما را در اختیار دانش آموزان كشورهاى مختلف قرار داد تا آنها را بتراشند كه چندتاى آن نیز در اختیار ما قرار گرفت و من با كمك دوستانم توانستیم این آیینه ها را با دقت و ظرافت كامل تراشیده و صیقل بدهیم به طورى كه میزان شفافیت و قطر آن در حد و اندازه عالى قرار گرفت.
از چه زمانى و چگونه مى توان در المپیاد نجوم شركت كرد؟
- المپیاد نجوم در دو رده سنى زیر 15 سال و زیر 17 سال برگزار مى شود كه در مسابقات سه نفر زیر 15 سال و دونفر نیز زیر 17 سال شركت مى كند و طبق قانون المپیاد اگر كسانى كه در سال گذشته در المپیاد موفق به كسب مدال شده اند و سن آن به بالاى 17 سال نرسیده است نیز مى توانند در المپیاد سال بعد شركت كند. به همین خاطر من و دوستم نیلوفر افسرى نیز توانستیم در مسابقات امسال شركت كنیم. براى عضویت در تیم المپیاد نجوم هر سال امتحانى در مدارس سراسر كشور برگزار مى شود و منتخبین در یك دوره كلاس شركت كرده كه از میان آنها تعداد 40 نفر براى دوره بعد انتخاب و از میان آنها نیز تعدادى براى عضویت در تیم المپیاد نجوم انتخاب مى شوند.
خبر موفقیت خودت را چگونه به خانواده ات اطلاع دادى؟ و اولین نفرى كه به تو تبریك گفت چه كسى بود؟
- از طریق باشگاه خبر موفقیت اعضاى تیم را به خانواده ها اطلاع دادند و مادرم نخستین كسى بود كه در تماس با محل اقامت ما به من تبریك گفت.
چه آرزویى دارى؟
- بزرگترین آرزوى من این است كه بتوانم تحقیقات گسترده اى درباره نجوم انجام دهم و بتوانم این كهكشان بزرگ و وسیع را بهتر بشناسم.
اگر پرنده بودى چه مى كردى؟
- مطمئناً پرواز مى كردم و نمى دانم به كجا ولى تا آنجایى كه مى توانستم پرواز مى كردم.
زیباترین چیزى كه در آسمان دیدى چه بود؟
- زیباترین چیزى كه در آسمان دیدم ستاره شباهنگ بود كه خیلى آن را دوست دارم. این ستاره در زمستان دیده مى شود و در اوایل شب وقتى روبه جنوب بایستید مى توان این ستاره را كه از همه پرنورتر است مشاهده كرد.
نخستین بار وقتى به آسمان با چشم مسلح نگاه كردى چه احساسى داشتى؟
- اولین بار وقتى با تلسكوپ به آسمان نگاه كردم خیلى هیجان زده شدم و براى من خیلى جالب بود.
كتابى را كه خوانده اى و در ذهن تو مانده است چیست؟
- اغلب اوقات كتاب مى خوانم و كتابى كه مطالعه آن برایم جالب بود و همیشه در ذهنم باقى مانده است كتاب رمان «پولینا چشم و چراغ كوهپایه» است. قهرمان این كتاب دخترى است كه به كوهستان مى رود و خواندن و نوشتن را به یك پسر نابینا یاد مى دهد.
مصاحبه : یوسف حیدرى ـ مینو كیا
منبع: روزنامه ایران
لینک ها:
مشخصات افراد شركت كننده در مسابقات و عرصه اختراعات و تكنولوژی های جدید 2005 ژنو از ایران
