وجوه شباهت نماز به قیامت
از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم پرسیدند: چرا پیش از نماز اذان و اقامه مستحب است، ولی در مورد عبادات دیگر چنین نیست؟
حضرت فرمود: به خاطر این كه نماز، شبیه حالتهای مختلف انسان در قیامت است. اذان به «نفخه اول» شباهت دارد كه با نفخه اول (و دمیدن اسرافیل در صور) همه مردم میمیرند و از همین جاست كه نشستن و سجده كردن بعد از اذان، مستحب است، (سجده اشاره به مرگ و بازگشت انسان به خاك و زمین است)
و اقامه نماز شبیه «نفخه دوم» است (كه با دمیدن اسرافیل در سور، در مرتبه دوم، مردگان زنده می شوند) كه خدای متعال فرمود: «وَ اسْتَمِعْ یَوْمَ یُنادِ المُنادِ مِن مَّكانٍ قَرِیبٍ»1 - و گوش فراده و منتظر روزی باش كه منادی از مكانی نزدیك ندا میدهد. - و قیام در نماز مانند برخاستن مردم از قبرهاست چنانكه فرمود: «یَوْمَ یَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ العالَمِین»2 - روزی كه مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان میایستند. -
و بلند كردن دستها هنگام تكبیرة الاحرام، شبیه دست دراز كردن برای گرفتن نامه اعمال در قیامت است، كه خدای بزرگ فرمود: «إِقْرأْ كِتابَكَ كَفی بِنَفْسِكَ الْیَوْمَ عَلَیْكَ حَسیباً»3 (و به او میگوییم:) كتاب را بخوان، كافی است كه امروز، خود حسابگر خویش باشی.
و ركوع نماز، به خضوع خلایق در پیشگاه خالق شباهت دارد؛ چنانكه فرمود: «وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَیِّ الْقَیُّومِ»4 و (در آن روز) همه چهرهها در برابر خداوندِ حیّ قیّوم، خاضع میشود.
و سجودِ نماز، شبیه سجود بندگان برای خدای جهان (در قیامت) است كه فرمود: «یَوْمَ یُكشَفُ عَن ساقٍ وَ یُدْعَوْنَ اِلَی السُّجُودِ»5 (به خاطر بیاورید) روزی را كه ساق پاها (از وحشت) برهنه میگردد و دعوت به سجود میشوند. - و تشهّدِ نماز شباهت دارد به زانو زدن خلایق در پیشگاه خدای متعال در روز قیامت.6
شکوری_گروه دین و اندیشه تبیان
1) سوره ق (50)، آیه 41.
2) سوره مطففین (83)، آیه 6.
3) سوره اسراء (17)، آیه 14.
4) سوره طه (20)، آیه 111.
5) سوره قلم (68)، آیه 42.
6) اسرار الصلوة، ص 40 - 41،
