فیلترینگ چرا و چگونه؟

در آغاز دوران رشد چشمگیر اینترنت و افزایش تصاعدی محتوای آن، والدینی از دسترسی فرزندانشان به اینترنت به هراس افتادند، فشاری را آغاز کردند که منجر به تصویب «قانون نزاکت ارتباطات - »Communications Decency Act در کنگره آمریکا شد.این قانون، مسدود ساختن محتویات «غیر اخلاقی » را مجاز دانسته است. بدنبال تصویب این قانون، شرکتهای سازنده نرم افزارهای امنیتی، برای رایانه ها و شبکه ها، برنامه هایی را عرضه کردند که یا در مبدأ خدمات اینترنتی یعنی شرکتهای «رسا یا »ISP و یا بصورت مجزا توسط شرکتها یا کاربران عادی بر روی رایانه ها نصب می شوند. آدرسهای اینترنتی وب سایتهای مورد نظر نیز می توانند به این برنامه ها شناسانده شده و مسدود شوند. نمونه های خانگی چنین نرم افزارهایی امکان فعال کردن «قفل والدین »Parental Lockرا به پدر و مادران می دهد تا مانع دسترسی کودکان به سایت های غیر اخلاقی شوند.

فیلترینگ چیست؟

فیلترهای اینترنتی برنامه های نرم افزاری هستند که دسترسی به یک سری از منابع را برای کاربران غیرمجاز ممنوع میسازند. فیلترینگ  به دو شکل عمل مینماید:

بر اساس تطبیق لغات

در این نوع فیلترینگ که بر اساس یک سری از کلمات از پیش تعیین شده در لیست عمل مینماید، عمل تطبیق لغات صورت میگیرد، به این شکل که لیستی از کلمات ممنوعه برای فیلترینگ تهیه میگردد. البته تعیین این کلمات بر اساس سیاستهای آن کشور، سازمان یاشخص مسئول و دارای مجوز، صورت می گیرد. اگر کاربر، متن، آدرس وب سایت، جمله، عبارت و ...که کلمه فوق را شامل گردد را جستجو نماید و آن را تایپ کند نرم افزار فیلترینگ کلمه مورد نظر را با لیست از قبل تعیین شده که کلمات غیر مجاز در آن موجود میباشد، مقایسه کرده و در صورت یکسان بودن آن کلمه با یکی از کلمات غیر مجاز، دسترسی غیرمجاز تشخیص داده شده و از دسترسی کاربر به مقصد مورد نظر جلوگیری می نماید. از معایب این روش میتوان به این مشکل اشاره کرد که ممکن است کاربر به دنبال متن یا وب سایتی باشد که از کلمه موردنظر وی به معنی مجاز آن استفاده گردد نه به معنای غیر اخلاقی آن، در نتیجه این نوع فیلترینگ امکان دسترسی او را ممکن نخواهد ساخت، چرا که کلیه متون یا وب سایتهایی که شامل آن کلمه میباشد، بلوکه گردیده است.

بلاک کردن سایتها

در این نوع فیلترینگ لیستی از آدرس سایتهای غیر مجاز تهیه شده و بر اساس آن دسترسی کاربران محدود میگردد. در این نوع فیلترینگ میتوان کل سایت، صفحاتی از آن و یا متنی از آن را فیلتر نمود. البته لیست سایتهای موردنظر باید براساس سیاستهای خاص تعیین شده توسط آن سازمان، کشور و یا شخص مسئول، همواره بروز گردد. در بسیاری از کشورها، سازمانها و شرکتهای موجود، نرم افزارهای فیلترینگ را جهت استفاده خانواده ها تهیه می نمایند. در این کشورها والدین برای فرزندانشان به دنبال نرم افزار مناسب فیلترینگ جهت محدود کردن دسترسی آنها به بعضی از سایتها می باشند، زیرا تمام متنها در اینترنت برای این رده سنی مناسب نمی باشد و اینترنت بدون فیلتر، امکان دسترسی به کلیه سرویسها و متون را که ممکن است برای کودکان و نوجوانان مضر باشد، ایجاد می نماید. البته خانواده ها قبل از خرید نرم افزار مورد نظر با گروه مشاورین فیلترینگ، جهت تهیه بهترین نوع آن مطابق با نیازهایشان، مشورت نموده وبعضی از شرکتها، نسخه ای از نرم افزار مذکور را بصورت رایگان در محدوده زمانی خاص، در اختیار خریدار قرار می دهند. این نوع نرم افزار فیلترینگ به نام کنترل توسط والدین نیز معروف است.

کاربردهای فیلترینگ

علاوه بر محدودکردن دسترسی کاربران به سایت یا متن غیر مجاز میتوان از فیلترینگ به منظور اهداف ذیل نیز استفاده نمود: میتوان با فیلترینگ، فایلهایی که دانلودمی گردد، زمانهای دسترسی به اینترنت و ارسال اطلاعات از طریق اینترنت را محدود کرد. فیلترهای اینترنتی امکانات مانیتورینگ در موارد ذیل راحتی توسط والدین امکانپذیر میسازد:

1. وب سایهای مراجعه شده.

2. متنهای ردوبدل شده در چت رومها اتاقهای گفتگوی اینترنتی.

3. مدت زمان صرف شده در شبکه توسط کاربر.

البته امکانات بیشتری نیز توسط فیلترهای اینترنتی بر اساس نیاز، قابل دسترسی و تعریف میباشد. بنابراین فیلترینگ میتواند بر اساس یکی از روشهای زیر تعریف گردد:

- یک لیست سیاه از کلیه سایتهای غیر مجاز تهیه شده و اگر وب سایت مورد درخواست کاربر با آدرس یکی از وب سایتهای این لیست یکسان باشد، اعلام میگردد «دسترسی به سایت مورد نظر امکانپذیرنمی باشد. »

- یک لیست به نام لیست سفید از سایتهای مجاز تهیه شده و اگر کاربر، آدرس سایتی غیر از سایتهای مذکور را وارد نماید،امکان دسترسی به او داده نمیشود.البته این روش محدودیت بسیاری را به همراه خواهد داشت زیرا امکان دسترسی فقط به سایتهای لیست وجود دارد.

- لیستی از لغات و عبارات غیر مجاز تهیه شده که اگر کاربر کلمه یا عبارتی که با لیست مورد نظر یکی باشد را وارد نماید، امکان دسترسی به صفحاتی که آن کلمه را در بر میگیرد امکان پذیر نخواهد بود.

- فیلتر میتواند طوری تعیین گردد که سایتهای مختلف دارای تصاویر با حجم بالا را آنالیز کرده و دسترسی به آن سایت را بلوکه سازد. بسیاری از فیلترها، ترکیبی از متدهای فوق را در عمل فیلترینگ استفاده میکنند. البته امکان ویرایش کلمه یا آدرس وب سایتهای غیر مجاز در لیست فیلترینگ را می توان توسط کاربر مجاز فراهم کرد.بسیاری از فیلترها برای والدین یا استفاده کننده از فیلتر، این امکان را فراهم می کند تا معیارهائی را بر اساس نیازهای خود جهت استفاده،تعیین نمایند.

منبع : پی سی اینترنت

گروه خانواده و زندگی تبیان - تنظیم :نداداودی