کابوس?های کودکانه
سینما و جشنواره کودک از نگاه سینماگران بررسی شد
حسرت روزهای رفته سینمای کودک نقطه مشترک همه دست?اندرکاران این عرصه است؛? احساسی که این روزها همزمان با برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان بیش از پیش احساس می?شود.
به گزارش خبرآنلاین، سینمای کودک با وجود همه افتخارهایی که برای سینمای ایران آفریده چند سالی است به گوشه?ای رها شده و گاه به بهانه برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان و گاه با همت دغدغه?مند?های این عرصه یادی از آن زنده می?شود؛ هرچند این روزها دیگر سینمای کودک نه عباس کیارستمی دارد نه امیر نادری و نه مرضیه برومند.
آشفتگی فضای سینمای کودک از وضعیت نابه?سامان تولیدات این عرصه و به نمایش درنیامدن فیلم?هایی که با این موضوع ساخته می?شوند به وضوح قابل مشاهده است. به نمایش درنیامدن معدود فیلم?هایی که در این سال?ها با موضوع کودک و نوجوان ساخته? شده?اند به خوبی نشان می?دهد سینمای کودک از میان دغدغه?های مدیران سینمایی خارج شده و هر از گاهی دلسوزی در این عرصه با تلاش بسیار و گذر از سنگلاخ?ها فرصت اکران برای اثری به وجود می?آورد،? آن هم محدود و کوتاه مدت.
در حالی بیست? و? چهارمین جشنواره فیلم کودک و نوجوان جمعه شب 16 مهر ماه کار خود را آغاز کرد که همه فعالان سینمای کودک آگاهند این سینما دوران بحران را سپری می?کند.
محمد رجبی: سینمای کودک فیلم باورپذیر می‌خواهد
مدیرعامل اسبق بنیاد سینمایی فارابی باورپذیری آن را مهمترین ویژگی فیلم?های کودکان برای برقراری ارتباط با مخاطبان دانست.
دکترمحمد رجبی مدیرعامل اسبق بنیاد سینمایی فارابی در این زمینه به خبرآنلاین گفت: «سینمای کودک به فیلم‌هایی با داستان قوی، کارگردانی و اجرای خوب نیاز دارد. این‌ها می‌تواند مولفه‌های مناسب برای بخش کودک سینمای ایران باشد.»
او درباره ویژگی‌های فیلم کودک تصریح کرد: «باورپذیری باید در زمینه‌های داستان، کارگردانی و بازی‌ها دیده شود. بازیگران باید به صورت طبیعی بازی کنند تا بیننده در درک فضا با مشکل روبرو نشود.»
دکتر رجبی ادامه داد: «به عنوان مثال فیلم «کلید» ابراهیم فروزش یکی از نمونه‌های موفق فیلم باورپذیر کودک و نوجوان است. این فیلم علاوه برآنکه در جشنواره کودک مورد توجه قرار گرفت بعد از نمایش در جشنواره?ای خارجی، منتقدی نوشت این اثر تا لحظات پایانی به صورت نفس‌گیر جلو می‌رود. این مسئله?ای بود که تماشاگران ایرانی هم در برخورد با فیلم به درستی متوجه آن می‌شدند.»
خسرو معصومی: سینمای کودک مخاطبان زیادی خواهد داشت
کارگردان فیلم سینمایی «رسم عاشق?کشی» وضعیت امروز سینمای کودک را بسیار ناراحت کننده دانست و تاکید کرد اگر اوضاع این سینما بهبود پیدا کند مخاطبان آن گسترده خواهند بود.
او در مورد سینمای کودک و نوجوان به خبرآنلاین گفت: «سینمای کودک ایران در صورتی که جان بگیرد و فعالیت چشم‌گیر داشته باشد قطعاً مخاطبان بسیاری خواهد داشت. همانطور که در سال‌های قبل وقتی فیلم «کلاه قرمزی و پسرخاله» اکران شد با استقبالی گسترده روبرو و عنوان پرفروش‌ترین فیلم سینمای ایران را به خود اختصاص داد.»
او ادامه داد: «کودکان به تنهایی تماشاگر فیلم کودک نیستند و حضور آن?ها در کنار والدین در سالن سینما موجب افزایش فروش فیلم‌ها می‌شود. کودکان ایرانی در انتظار اکران شدن فیلم‌هایی تولید کشور خودمان و در فضای فانتزی هستند، اما رسیدن به این هدف نیازمند آن است که گروهی دغدغه آن را داشته باشد.»
معصومی یادآور شد: «بنیاد سینمایی فارابی می‌تواند برای حمایت از تولید فیلم کودک اقدامی جدی داشته باشد. زمانی که «خانه دوست کجاست»، «باشو غریبه کوچک» و «دونده» ساخته می‌شد این فیلم‌ها در ایران و خارج مطرح می‌شدند و مورد توجه بودند و کودکان نیز آن‌ها را دوست داشتند، اما الان باید این سینما باید به خوبی حمایت شود تا جانی دوباره بگیرد.»
او همچنین اظهار داشت: «اینکه فقط در آستانه جشنواره کودک بحث سینمای کودک مطرح می‌شود مشکلی است که باید برطرف شود. سینمای کودک نیاز دارد در طول سال حیات طبیعی خود را داشته باشد.»
ابراهیم فروزش: استقبال از سینمای کودک در همدان فوق‌العاده است
کارگردان فیلم سینمایی «هامون و دریا» استقبال از سینما و جشنواره کودک را در استان همدان فوق‌العاده ارزیابی کرد.
فروزش در گفت?و?گو با خبرآنلاین، درباره برگزاری سه دوره از جشنواره در همدان گفت: «یک دوره در جریان برگزاری جشنواره در همدان به عنوان داور حضور داشتم و دوره‌ای دیگر دو فیلمم در جشنواره به نمایش درآمد. زمانی که به سینماهای نمایش دهنده آثار جشنواره رفتم متوجه استقبال گسترده تماشاگران از فیلم‌ها شدم.»
او ادامه داد: «با وجود آنکه جشنواره در شهری همانند همدان برگزار می‌شد تعداد زیادی از مخاطبان در سالن‌های نمایش‌دهنده فیلم‌ها حضور داشتند و این اتفاق خوشایندی برای سینمای کودک بود، زیرا زمینه آشنایی افراد حاضر در شهری غیر از تهران با جشنواره و فیلم کودک به وجود آمد.»
فروزش همچنین نمایش فیلم‌های بیست و چهارمین دوره جشنواره کودک را در دیگر شهرهای استان همدان اتفاقی خوشایند ارزیابی کرد و یادآور شد: «برای جلب رضایت سینماگران فعال در عرصه سینمای کودک، باید در حوزه نمایش فیلم‌ها دقت بیشتری صورت بگیرد و آثار با کیفیت مناسب روی پرده بروند.»
این کارگردان گفت: «تعداد فیلم‌های تولید شده در حوزه سینمای کودک و نوجوان نشان دهنده مشکلات این سینما است. سینمای کودک در شرایط دشواری به حیات خود ادامه می‌دهد، اما خوشبختانه با وجود تعداد کم تولیدات، کیفیت آثار قابل قبول است و این می‌تواند نکته‌ای امیدوارکننده برای ما باشد.»
مهدی باقربیگی: چرا کودکان ما باید منتظر فیلم «شرک» باشند؟
بازیگر نقش مجید در مجموعه فیلم?های «قصههای مجید» با اشاره به قابلیت‌های ادبیات داستانی و سینمای ایران جذب شدن کودکان ایرانی را به فیلم?های خارجی به عنوان یک آسیب معرفی کرد.
او درباره سینمای کودک به خبرآنلاین، گفت: «ظرفیت?های بالای ادبیات داستانی ایران کمتر در آثار سینمایی نمود یافته و به همین دلیل کودکان ایرانی به آثار خارجی گرایش یافته?اند چرا کودکان ما باید منتظر دیدن فیلم‌هایی چون «شرک» باشند؟»
او خاطر نشان کرد: «اگر فیلم خوبی در سینمای کودک ساخته شود حتماً مخاطب خود را خواهد داشت و تماشاگران بسیاری شامل خود کودکان و خانواده‌هایشان را راهی سالن سینما می‌کنند. این نشان می‌دهد فیلم کودک تا چه حد می‌تواند برای سینمای ایران سودآور باشد. به خاطر دارم سال‌هایی که «قصههای مجید» اکران شد صف‌های بسیار طولانی برای تماشای آن تشکیل می‌شد، اما الان در حسرت صف‌های طولانی آن سال‌ها برای تماشای فیلم‌ها هستیم.»
باقربیگی در مورد تاثیر جشنواره فیلم کودک و نوجوان بر رونق سینمای کودک گفت: «جشنواره فیلم کودک می‌تواند با جوایزی که به برگزیدگان خود اختصاص می‌دهد انگیزه‌ای در میان سینماگران به وجود آورد تا برای ساخت فیلم در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند. جشنواره کودک می‌تواند همانند کاتالیزوری عمل کند که ارتباط میان مخاطب و سینمای کودک را سریعتر کند.»
این بازیگر ادامه داد: «در دوران کودکی ما فیلم‌های خوبی ساخته می‌شد، اما اکنون افسوس می‌خورم چرا کودکان امکان تماشای کارهایی که آن سال‌ها تولید می‌شد را ندارند و دیگر فیلم‌هایی با آن کیفیت برای آن ها ساخته نمی‌شود. ادبیاتی و فرهنگ ما بسیار غنی است و از سوی دیگر سینماگرانی توانا نیز در این حوزه فعالیت می‌کنند که می‌توانند سینمای کودک را جانی تازه ببخشند.»
بازمانده?ها از اکران
نبود شرایط برای نمایش فیلم?های کودک و نوجوان به عنوان یکی از آسیب?های جدی موجود در این سینما فعالان این عرصه را آزار و اذیت می?کند. در سه سال اخیر که جشنواره کودک در همدان برگزار شده، 31 فیلم کودک در بخش مسابقه به نمایش درآمده که از این تعداد 18 فیلم به نمایش عمومی درنیامده اند. در جدول اسامی برخی از این فیلم?ها و موفقیت?های آنان مورد بررسی قرار گرفته است.
جمشید و خورشید
کارگردان : بهروز یغماییان
دوره جشنواره : دوره بیست و یکم (1386)
توضیحات : این فیلم یکی از معدود تولیدات انیمیشنی سینمای ایران است. از سال 87 تا به امروز بارها وعده اکران آن رسانه‌ای شده که آخرین این وعده‌ها 14 مهر 89 است. صداپیشگی چنگیز جلیلوند، پرویز پرستویی، امین حیایی، ترانه علیدوستی، حبیب رضایی، رامبد جوان و ثریا قاسمی در این انیمیشن از برگ‌برنده‌های آن برای جذب مخاطب است. فیلم تاکنون در چندین جشنواره حضور یافته و در جشنواره کودک نیز دیپلم افتخار هیئت داوران را از آن خود کرد.
زمانی برای دوست داشتن
کارگردان : ابراهیم فروزش
دوره جشنواره : دوره بیست و دوم (1387)
توضیحات : ابراهیم فروزش این فیلم را در سال 1386 ساخت و اثر او در دو جشنواره فیلم فجر و فیلم کودک به نمایش درآمد و از جشنواره فیلم فجر جایزه بین?المذاهب را دریافت کرد.
قند تلخ
کارگردان : محمد عرب
دوره جشنواره : دوره بیست و دوم (1387)
توضیحات : سومین فیلم محمد عرب با بازی یکتا ناصر به موضوع مادری می‌پردازد که برای موفقیت فرزند ورزشکارش تلاش می‌کند.
جنگ کودکانه
کارگردان : ابوالقاسم طالبی
دوره جشنواره : دوره بیست? و یکم (1386)
توضیحات : فیلم طالبی در مقطعی ساخته شد که موضوع جنگ?های منطقه و تاثیر آن بر کودکان مطرح و مورد توجه بود.
چوپان دروغگو
کارگردان : سیروس حسن?پور
دوره جشنواره :دوره بیستم (1384)
توضیحات : از فیلم‌های پرخبر سینمای کودک محسوب می‌شود که تا امروز در جشنواره‌های مکزیک، شیکاگو، قاهره، اسپانیا و فنلاند نمایندگی سینمای ایران را عهده‌دار بوده‌است. در جشنواره کودک نیز دیپلم افتخار بهترین کارگردانی و پروانه‌زرین بهترین بازیگری را از آن خود کرد.
نشانی
کارگردان : فریدون حسن‌پور
دوره جشنواره : دوره بیست و دوم (1387)
توضیحات : فیلم حسن‌پور در علاوه بر مسابقه سینمای ایران در بخش بین‌الملل جشنواره هم به نمایش درآمد و در بخش بهترین فیلم نامزد دریافت جایزه شد. این فیلم روایتگر سرگردانی‌های زندگی نوجوانی پرورشگاهی است.
قفل ساز
کارگردان : غلامرضا رمضانی
دوره جشنواره : دوره بیست و یکم (1386)
توضیحات : پروانه زرین بهترین فیلم و فیلمنامه از جشنواره فیلم کودک و جایزه ویژه هیئت داوران از جشنواره فیلم رشد را در کارنامه دارد. رمضانی پس از این فیلم دو فیلم کودک دیگر نیز ساخت که هنوز در صف اکران هستند.
خاله سوسکه
کارگردان : نادره ترکمانی
دوره جشنواره :دوره بیست و سوم (1388)
توضیحات : نخستین تجربه ساخت فیلم بلند سینمایی ترکمانی فیلمی برای کودکان است که ترکیبی از بازی‌های زنده و عروسکی است.
مانا
کارگردان : علیرضا رزازی‌فر
دوره جشنواره :دوره بیست و دوم (1387)
توضیحات : این فیلم نخستین اثر سینمایی علیرضا رزازی‌فر است که داستان آن درباره بیماری ایدز آن هم در سنین کودکی و نوجوانی است. رویا نونهالی بازیگر اصلی این فیلم است.
جعبه موسیقی
کارگردان : فرزاد موتمن
دوره جشنواره :دوره بیست و دوم (1387)
توضیحات : تندیس زرین بهترین فیلمنامه جشنواره کودک همدان برای این فیلم به مسعود احمدیان فیلمنامه?نویس آن رسید. فیلم درباره مرگ و زندگی است و حضور رامبد جوان در نقش فرشته مرگ از ویژگی‌های آن محسوب می‌شود.
زمزمه بودا
کارگردان : حسین قاسمی‌جامی
دوره جشنواره : دوره بیست و دوم (1387)
توضیحات : در جشنواره کودک سال گذشته نامزد دریافت تندیس بهترین کارگردانی شناخته شد. فیلم که بازیگران آن افغانی هستند در مرداد ماه 87 پروانه نمایش گرفت اما هنوز فرصت اکران نیافته است و البته کارگردانش نیز معتقد است:«از ابتدا هم این فیلم به قصد فروش ساخته نشد.»
هامون و دریا
کارگردان : ابراهیم فروزش
دوره جشنواره : دوره بیست و دوم (1387)
«هامون و دریا» تاکنون نمایندگی سینمای ایران در جشنواره‌های معتبری چون کوالالامپور و توکیو را عهده‌دار بوده‌است. فیلم از نگاه داوران جشنواره کودک همدان هم در چهار رشته کاندیدای دریافت جایزه شناخته شد.
مسیر عشق
کارگردان : بیژن شکرریز
دوره جشنواره : دوره بیست و سوم (1388)
توضیحات : این فیلم که نخستین تجربه کارگردانی شکرریز در سینما محسوب می‌شود، داستان مسافرت نوجوانی به کربلاست.
نخودی
کارگردان : جلال فاطمی
دوره جشنواره : دوره بیست و سوم (1388)
توضیحات : به نمایش نسخه نهایی نشده در جشنواره فیلم کودک بیست و سوم، نام این فیلم در فهرست بخش رقابتی جشنواره بیست و چهارم قرار گرفته است. ساخت این فیلم را می?توان بازگشت فرشته طائرپور تهیه?کننده آن به سینمای کودک محسوب کرد؛ سینماگری که جزو صاحب?نام?ترین افراد در سینمای کودک و یادگار دوران اوج این سینماست.
همبازی
کارگردان : غلامرضا رمضانی
دوره جشنواره : دوره بیست و سوم (1388)
پس از «قفل‌ساز» و «بازی» این سومین فیلم رمضانی محسوب می‌شود که با وجود حضور بازیگرانی چون چون نیکی کریمی و حمید فرخ‌نژاد هنوز موفق به اکران نشده است.
خواب‌های دنباله‌دار
کارگردان : پوران درخشنده
دوره جشنواره : دوره بیست و سوم (1388)
توضیحات : اکران نسخه ناقص فیلم در جشنواره بیست و سوم فیلم کودک حاشیه‌های بسیاری بدنبال داشت و از همین رو مسئولان جشنواره را بر آن داشت تا وعده حضور این فیلم را در جشنواره بیست و چهارم بدهند. این فیلم در بیست? و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر نیز به نمایش در آمد.
کلانتری غیرانتفاعی
کارگردان : یدالله صمدی
دوره بیست و سوم (1388)
توضیحات : این فیلم ماجرای گروگانگیری در یک مدرسه است.
پرواز مرغابی‌ها
کارگردان : علی شاه‌حاتمی
دوره جشنواره : دوره بیست و سوم (1388)
توضیحات : فیلم جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره کودک را از آن خود کرد و در نخستین نمایش خارجی خود در پانزدهمین دوره جشنواره فیلم کودک اشلینگل آلمان به روی پرده رفت. این فیلم اخیراً برای نمایش در بخش رقابتی بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم سینه‌کید نیز پذیرفته شده‌است.
تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی
