عید معرفت
السلام علیك یا شهر الله اكبر و یا عید اولیائه .
السلام علیك یا اكرم مصحوب من الاوقات و یا خیر شهر فی الایام و الساعات، السلام علیك من شهر قربت فیه الآمال و... .
سلام بر تو ای بزرگترین ماه خدا و ای عظیم‌ترین عید اولیای حق.
سلام بر تو ای دوست نازنین، ای بهترین وقتی كه در میان اوقات دریافته‌ایم و ای شریف‌ترین ماه كه طی ساعت‌ها و روزها ماه را دریافته‌ای.
درود بر تو ای ماه، ماهی كه آرزوهای ما را به هدف همی نزدیك ساختی و اعمال ما را در فروغ خویش روشن همی داشتی.
سلام بر تو! ای همدم عزیز كه تا همدم ما بودی، قدر تو را به خوبی نشناختیم و هنگامی كه ترك ما گفتی از فراق تو فاجعه‌ای عظیم یافتیم و خاطرها پریشان و آزرده شده است.
سلام بر تو ای مهمان گرامی كه وقتی قدم به خانه‌های ما نهادی سخت شادمان شدیم و اكنون كه می‌روی شادی ما پایان یافت.
سلام بر تو! ای یار عزیز كه با كمك تو بر شیطان چیره شدیم و از بركت تو راه احسان شناختیم . سلام بر تو كه هر چه بد بود در جوار تو از ما دور بود و هر چه بركت و خیر بود در كنار تو بر ما ارزانی بود. سلام بر تو كه همه شب در اشتیاق روز تو ستاره می‌شمردیم و همه روز از روز پیش به تو مشتاق‌تر بودیم .
سلام بر تو و بر آن فضایل كه از وجود آن بهره‌ور نشدیم و بر آن بركات كه نصیب ما نشده است.
ای پروردگار من! ما مردمی هستیم كه ماه مبارك تو را درك كردیم، ما را به شرف این ماه تشریف فرموده‌ای و به نعمت‌های خویش در این ماه توفیق داده‌ای. نابخردان قدرش را نشناخته‌اند و از خیر و بركتش محروم مانده‌اند. این تو بودی كه ما را به معرفت ماه مبارك خویش برگزیده‌ای و به سنت های مرضیه‌اش هدایت كرده‌ای.
ماه مبارك رمضان، ماه ضیافت الهی، ماه پر خیر و بركت و عید اولیاء خدا با همه عظمت و معنویت آن به پایان رسید و ماه شوال با خاطره شكوهمند عید فطر آغاز گردید.
عید بزرگی كه تنها به خاطر انجام مأموریت و وظیفه الهی برگزار می‌شود و مردم مسلمان جهان به شكرانه موفقیت در انجام فریضه بزرگ روزه و پیروزی بر هواهای نفسانی و وسوسه‌های شیطانی جشن می‌گیرند. خوشا به حال كسانی كه در پرتو ماه مبارك رمضان و در سایه پرفیض شب‌های قدر با نیایش و پرستش و توجه به پروردگار خویش، دل و جانشان را از غبار آلودگی‌ها و پلشتی‌ها شستشو داده و به پاس این موفقیت بزرگ عید سعید فطر را جشن می‌گیرند و درس‌هایی چون ایثار، همدردی و كمك، نوع پروری، اخلاص و آزادگی، صداقت در عمل، تقوا و پرهیزكاری كه از مكتب انسان ساز رمضان آموخته‌اند، همواره در مسیر حیات خویش به كار می‌بندند.
امیرمؤمنان علی علیه السلام، شهید گرانقدر رمضان، در یكی از اعیاد اسلامی فرمود:
امروز تنها روز عید كسانی است كه روزه آنان مقبول درگاه خدا و نمازهای آنها مورد پذیرش او قرارگرفته و هر روز كه نافرمانی خداوند را نكنی روز عید تو خواهد بود.(1)
بنابراین عید واقعی به پوشیدن لباس نو و آراستن ظاهری و زینت دادن خانه نیست. بلكه عید به معنی یك تحول، یك دگرگونی، یك جرقه و جهاد و مبارزه با نفس در راستای خدمت به اسلام و محرومان و ستمدیدگان است.
بود آن روز بر ما عید مطلق كه بر جنبش آید پرچم حق
و لذا در مكتب ما، عید فطر در واقع جشن پیروزی بر تمایلات نفسانی و حكومت بر خواهش‌ها و هوی و هوس‌هاست - همه ما بندگان خدا و گوش به فرمان او هستیم. دیروز به فرمان او روزه بودیم و امروز به فرمان او افطار می‌كنیم. این است معنی تسلیم در برابر فرمان خدا .
امام خمینی(ره) در خصوص اهمیت عید بزرگ فطر می‌فرماید:
«فطر روزی است كه خداوند تعالی برای مسلمین عید قرار داده تا با اجتماع خود در نماز و خطبه‌های مناسب با هر عصر، راه و روش خود را در مقابل اسلام و مقابل دشمنان خونخوار آن بیابند.»
عید فطر روزی است كه میهمانان شایسته الهی پس از یك دوره آزمایش بزرگ روحی و معنوی، پاداش خویش را از میزبان گرامی خود می‌گیرند و با خدای خویش كه یك ماه در ضیافت كریمانه‌اش شركت كرده‌اند، بیعت خواهند كرد تا درسی را كه در اردوگاه عظیم رمضان آموخته‌اند، همچون مشعلی تابناك فرا راه خویش قرار دهند و از پرتو نور آن بهره‌مند شوند.
حضرت علی علیه السلام این روز را به قیامت تشبیه می‌نماید و در خطابه‌ای كه در عید فطر برای مردم ایراد كرده بود می‌فرماید: ایهاالناس! امروز روز پاداش نیكوكاران و زیان تبهكاران است و شباهت بسیاری با روز رستاخیز دارد.
پس هنگامی كه از خانه‌هایتان برای نماز (عید) بیرون می‌روید، صحنه، خروج از قبر و روانه شدن به سوی پروردگارتان را به یاد آورید... .(2)
امید است خداوند همه ما را در زمره روزه‌داران واقعی خویش قرار دهد تا با الهام از امیرمؤمنان علیه السلام اولین شهید محراب، پاسدار خون شهیدان باشیم و همواره از حق و عدالت دفاع نماییم و با قلبی آكنده از عشق و ایمان این دعای ماه رمضان را بخوانیم:
خدایا! مرا با بهترین حال باقی بدار و در بهترین حال بمیران كه آن حالت عشق به دوستانت و دشمنی با دشمنان توست.(3)
و به راستی رمضان ماه نیاز و نیایش به آستان جلالت خداوندی به پایان رسید و عید مسعود فطر از جاده‌های ملكوت باز آمد.
فطر جشن ریاضت و بندگی و نوبت لبخند مهربان یار است. مهربانی بیكران خداوند، اینك در لحظه‌های خرم فطر، بر سر و روی عاشقان و رازهای نهانی، سراپرده قدس بر آنان چهره می‌گشاید.
رمضان با همه شكوه و قداست، به پایان رسیده است و عاشقان خداوند، با ماه مبارك آسمانی، تودیع كرده‌اند، دل بركندن از نغمه‌های قدسی و زمزمه‌های عارفانه سحری و چشمه‌های جوشان فیض چه دشوار است، اما فطر سعید، جان بندگان را به نسیم نوازش و پاداش نیایش می‌نوازد و آرامش اثیری ایمان و امید را در دل‌های آنان زنده می‌كند. عابدان درگاه اوست، رمضان را در حرم اشتیاق به تجلی یار گذرانده‌اند و اینك در آستان عید، عارفانه به آبشار بلند لطف او می‌نگرند كه جهان را از بوی عشق سرشار كرده است.
عید فطر، درخشش تابناك حقیقت است بر پیشانی سپید صبح سعادت، فرشتگان خداوند اینك عابدان زمین را می‌نگرند كه تمام این ماه پاك را به عبودیت و خاكسپاری سر كرده‌اند و اكنون چشم تمنا به دست‌های سبز ملكوت دارند تا چشمه‌های روشن فیض را از دل‌ها بجوشاند و نام عاشقان را در جریره بندگان خاص بنگارد.
اما آن ماه پاك كه از سامان عمر خاكی ما گذشت، تجلیگاه مهربانی خداوند بود و فرصتی برای رویش و پویش، هر كه دمی به خویشتن آمد و بهره برد، از دلگشایی و جان پروری نسیم نوازش دوست جان گرفت و احیاء شد و هر كه سرشت سپید «قدر» را فرو گذاشت، اینك در آستانه عید عارفان دست حسرت گزید.
و شگفت نیست كه مولای عابدان و نیایش‌گران جهان، حضرت سجاد علیه السلام در یكی از ادعیه خویش با رمضان بزرگ وداع كرده است، وداعی كه چون جان مشتاقان سوزنده و تپنده است و چون نام مقدس عشق هماره زنده .
حضرتش عاشقانه از مهربانی رمضان و فروغ تابنده آن سخن می‌گوید و در اندوه فراق رمضان اشك می‌ریزد.
«بدرود ای ماه بزرگ خداوند! ای عید دوستان خدا، ای ماه آرزو و عمل، ای نام بزرگ خداوند. اندوه كه از مهربانی تو، اینك، محروم شده‌ایم و از بركات تو وامانده‌ایم.»
و این است كه حتی عید عارفان و عاشقان، عطر سبز لاهوت را دارد و نم‌نم اشك بر رخسار زرد عابدان از معنویت زلال الهی حكایت می‌كند.
اندوه دوست در شامگاه عید فطر، رنگی از شادی نیز دارد. شادمانی، وارستگی، و صبوی این كه - دست كم - ماهی دست از تعلق تیره جهان شستیم و از غیر دوست آستین افشاندیم تا لطف بی‌زوال یار، دستگیر شود و جان خسته نیازمندان به مرهم عنایتی بنوازد.
عید سترگ فطر، جشن ساده زمینی نیست، بر خاك خفتگان چه می‌دانند كه چه شط زلالی در واژه سه حرفی فطر جاری است؟
عاشقان دانند كه عید فطر، حقیقت روشن تكامل بر شاخه‌های ترد محبت است، معنای آسمانی ژرفی در لحظه‌های روحانی عید فطر نهفته است، معنای ابدی ریاضت، اطاعت، بندگی، انفاق، قناعت، صبوری و هزار هزار ژرفنای خدایی دیگر، و آن بذر پاك كه بندگان مخلص خدا در روزان و شبان ماه آسمانی رمضان افشانده‌اند، اینك در عید مبارك فطر، به بار می‌نشیند و میوه‌های بس رنگارنگ و تازه می‌آورد.
كاروانیان جاده سلوك و مسافران سپیدپوش آفتاب، اینك به منزل حقیقت رسیده‌اند و در انتظار دوست نماز می‌گذارند، ساده و بی‌ریا بر بوریای بال فرشتگان نشسته‌اند و در مكاشفه ناب ترین تجربه دینی، محو جمال معشوق مطلق شده‌اند.
چه طراوتی در لحظه‌های این روز پاك و مقدس است كه با آسمان و زمین برابری می‌كند؟ كدام كُنه حقیقت، كائنات را چنین به وجه آورده است؟
مژده باد عاشقان را كه عید معرفت از دریچه‌های آسمان درآمده است، فرخنده باد این شكوه روشن، این قطره‌های ژرف لطف كه از ابرهای لاهوتی می‌چكد.
"صدیقه توانا"
پی‌نوشت‌ها:
1. نهج‌البلاغه، كلمات كوتاه، ص 428 .
2. بحارالانوار، ج 87 ، ص 362 .
3. مفاتیح‌الجنان، ص 309 .
