تبیان، دستیار زندگی
امام صادق (ع) قبل از ولادت امام کاظم (ع) (پدر بزرگوار حضرت معصومه علیهماالسلام) خبر می دهد که: «بانویی از فرزندان من به نام «فاطمه» دختر موسی بن جعفر علیهاالسلام در آنجا (قم) رحلت می کند که به شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می شوند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دلیل مهاجرت حضرت معصومه (علیهاالسلام) به قم

تصاویری هوایی حرم حضرت معصومه(س)

هنگامی که حضرت معصومه(سلام الله علیها) در ساوه به شدت بیمار شد، چرا در همان جا بستری نگردید و درخواست کرد که او را به قم ببرند؟

در پاسخ باید گفت: این انتخاب دلائل متعددی داشت که به برخی از آنها در ذیل اشاره می­شود:

الف - محیط ساوه در آن مقطع از تاریخ، به خاندان رسالت بی­ارادت بود.( گنجینه آثار قم/ج1/ص 382)

ب - طبق روایات متعددی، قم از دیرباز مرکز شیعیان و دوستداران اهل بیت علیهم­السلام بود. در حدود سال 83 هـ. ق عبدالرحمن بن محمد بن اشعث به همراه هفده نفر از علمای تابعین و شیعیان برجسته و پارسا، مانند کمیل و سعید بن جبیر به قم آمدند و همگی در قریه جمکران سکونت نمودند.

پس از آن آل­اشعر که از مسلمانان معروف یمنی در کوفه بودند، در دو دهه آخر قرن اول به قم آمدند و از آن تاریخ به بعد، قم پایگاه مهمی برای شیعیان و دوستداران اهل بیت علیهم السلام گردید. (کامل ابن اثیر / ج4/ ص82)

ج - از حضرت معصومه علیهاالسلام نقل شده که فرمود:

«پدرم امام کاظم (علیه السلام) فرمود: قم مرکز شیعیان ما است.» (کامل بن اثیر/ج4/ص37)

د - از این مهم­تر! قم از زمان پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله)، یکی از شهرهای برگزیده دینی و مذهبی معرفی شده بود! چنانکه انس بن مالک می­گوید: روزی در محضر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نشسته بودم، ناگاه امیرالمومنین علی علیه السلام به حضور آن حضرت آمد، پیامبر (صلی الله علیه و آله) از او استقبال گرمی نمود و پس از معانقه، بین دو چشم آن حضرت را بوسید، سپس فرمود: «ای علی! خداوند ولایت تو را بر آسمان­ها عرضه کرد، آسمان هفتم برای پذیرش ولایت تو از آسمان­های دیگر پیشی گرفت، خداوند آن را به عرش آراست. سپس آسمان چهارم پیشی گرفت، خداوند آن را به «بیت المعمور» آراست. سپس آسمان دنیا پیشی گرفت، خداوند آن را به ستارگان آراست. سپس مکه به پذیرش آن سبقت گرفت، خداوند آن را به «کعبه» آراست. سپس مدینه سبقت گرفت، خداوند آن را به وجود امن آراست. سپس کوفه سبقت گرفت، خداوند آن را به وجود تو آراست. سپس قم سبقت گرفت، خداوند آن را به وجود عرب (شیعه اشعری و...) آراست و از قم دری را به سوی بهشت گشود». دقت در این روایت این مطلب را به خوبی نمایان می­سازد که محور تمام ارزش­ها ولایت امیرالمومنین علی بن ابیطالب (علیه السلام) است و ارزش قم نیز به برکت وجود سلاله پاک امیرالمومنین (علیه السلام) و شیعیان و شیفتگان آن حضرت است.

از همه مهمتر این که! امام صادق (علیه السلام) قبل از ولادت امام کاظم (علیه السلام) خبر می­دهد که: «بانویی از فرزندان من به نام «فاطمه» دختر موسی بن جعفر علیها السلام در آن جا (قم) رحلت می­کند که به شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می­شوند»

هـ - در روایت دیگری آمده است که امیرالمومنین علی (علیه السلام) به اهالی قم درود و سلام می­فرستد و برای آنها دعا می­کند.

و - امام صادق علیه السلام، نیز قم را حرم اهل بیت دانسته، خاک آن را پاک و پاکیزه معرفی می­نماید.

ز - امام کاظم (علیه السلام) نیز قم را آشیانه آل محمد (صلی الله علیه و آله) معرفی می­کند و یکی از درهای بهشت را از آن اهل قم می­داند.

ح - از همه مهمتر این که! امام صادق (علیه السلام) قبل از ولادت امام کاظم (علیه السلام) (پدر بزرگوار حضرت معصومه علیهما السلام) خبر می­دهد که: «بانویی از فرزندان من به نام «فاطمه» دختر موسی بن جعفر علیهاالسلام در آنجا (قم) رحلت می­کند که به شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می­شوند». (بحارالانوار/ج60/ص 216)

بنابراین اصرار حضرت معصومه(سلام الله علیها) مبنی بر حرکت به سوی قم به عنوان یکی از خبرهای غیبی در خاندان عصمت و طهارت مطرح بود و برای آن بزرگوار نیز معلوم بود که باید تا قم بیاید! همچنانکه در خاندان رسالت و امامت، زمان و مکان شهادت اباعبدالله الحسین علیه السلام از قبل معلوم بود. بدین جهت، همان گونه که امام حسین (علیه السلام) برای پایداری دین، از مدینه به مکه و کربلا هجرت نمود، حضرت معصومه علیهاالسلام نیز با علم به فرجام کار به قم هجرت کرد. آن بزرگوار نیز وقتی به ساوه رسید و با آن حوادث تلخ و شکننده مواجه شد، بیمار یا مسموم گردید و متعاقب آن، از ساوه به قم آمد و پس از مدت کوتاهی در قم به لقاءالله پیوست.

تهیه و تنظیم: گروه دین و اندیشه تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.