پرسشهای اخلاقی از میرزای تبریزی (3)
موعظه اى كه بتواند مرا در كارهايم موفق كند به خصوص در دورى از گناه؟
انسان براى آنكه بتواند موفق شود و آن گونه زندگى كند كه اهل بيت(عليهم السلام) به آن سفارش كرده اند فرامين آنها(عليهم السلام) را سر لوحه كار خود قرار دهند و با استفاده از نصايح آن بزرگواران كارى كند كه خشنودى پروردگار متعال و اهل بيت(عليهم السلام) را به دنبال داشته باشد.
جناده ميگويد: پس از مسموميت امام حسن(عليه السلام) نزد او رفتم و ديدم در مقابلش طشتى است كه در آن خون استفراغ ميكند.
عرض كردم: «مولاى من! چرا خود را درمان نمى كنيد؟»
گفت: «مرگ را با چه معالجه كنم؟»
من گفتم: «انا للَّه و انا اليه راجعون.» (ما همه از آن خداييم و به سوى او رهسپاريم).
امام(عليه السلام) نگاهى به من نمود و فرمود: «قسم به خدا رسول خدا(صلى الله عليه وآله)با ما عهد نمود كه امامت بر عهده 12 نفر از فرزندان على(عليه السلام) و فاطمه(عليها السلام)است و همه ما دوازده امام يا با شمشير كشته ميشويم يا با زهر، مسموم».آن گاه گريست.
به امام(عليه السلام) گفتم: «اى پسر رسول خدا، مرا موعظه كنيد».
فرمود(عليه السلام):
- «مهياى سفر آخرت شو و توشه آن سفر را پيش از رسيدن اجل به دست آور; بدان كه تو در طلب دنيايى در حالى كه مرگ هم در طلب توست. اندوه روزى را كه نيامده بر روى اندوه امروزت بار مكن و بدان كه هرچه از مال دنيا، بيش از قوت خودت، به دست آورى، خزينه دارى ديگران (وارثانت) را كرده اى. بدان كه در حلال دنيا حساب است و در حرام آن عقاب، پس دنيا را نزد خود، مردارى فرض كن و از آن نستان، مگر به قدر ضرورت، كه اگر حلال باشد، زهد ورزيده اى و اگر حرام باشد، گناهى نكرده اى. زيرا آن مقدار كه گرفته اى بر تو حلال است; همان طور كه گوشت مرده، در حال ضرورت، حلال است و اگر عتابى باشد، عتابش كمتر است. براى دنياى خود چنان كار كن كه گويا هميشه خواهى بود و براى آخرت خود همچنان كار كن كه گويا فردا خواهى مرد. اگر ميخواهى بدون قوم و قبيله عزيز باشى و بدون سلطنت، اقتدار داشته باشى، از ذلت معصيت خدا به سوى عزت اطاعت او حركت كن. و هرگاه به همنشينى با كسى نيازمند شدى، با چنين فردى همنشينى كن. كسى كه همنشينى با او مايه سربلندى تو باشد و اگر به او خدمت كردى، هوايت را داشته باشد، چنان كه كمكى خواستى به ياريت بشتابد و اگر سخنى گفتى تصديقت كند، اگر در كارى همت به خرج دادى، با تو همسو و هماهنگ باشد و اگر خطايى كردى، آن را جبران كند، اگر كار نيكى از تو ديد، فراموش نكند، اگر از او خواسته اى داشته، برآورده سازد و اگر چيزى نخواستى، خود به تو ببخشد، اگر به تو مشكلى طاقت فرسا رسيد، ناراحت شود، دوست تو بايد كسى باشد كه از او به تو زيانى نرسد، برايت دشوارى نسازد، حقّت را زير پا نگذارد و اگر اختلاف مالى پيدا كرديد، ايثار كند و تو را مقدم دارد».
لذا براى موفقيت ابتدا بايد هميشه ياد مرگ باشيد كه اين خود موجب دورى شما از گناه ميشود و كسى را براى همنشينى و كسب و كار انتخاب نمائى كه بتواند راهنماى خوبى براى شما باشد و اگر كسى بخواهد در كارهاى خود موفقيت كسب كند بايد فرامين و نصايح ائمه(عليهم السلام) را سرلوحه زندگى خود قرار دهند و آنگونه حركت كند كه آنان دوست دارند و اين امر خود موجب موفقيت انسان در كارهايش ميشود.
دخترى دانشجو هستم و متأسفانه در دانشگاه جوّى وجود دارد كه مرا بارها و بارها قانع كرده كه درس خود را رها كنم و به شهر خود باز گردم، شما چه نصيحتى ميفرماييد؟
درس خواندن شما نبايد موجب انحراف شما شود و بايد مراقبت كامل داشته باشيد. تحصيل علم براى كسب تخصص و رفع حوائج مردم، بسيار خوب است به خصوص خدماتى كه بانوان ميتوانند به زنان متدين ارائه كنند; مانند تخصص زنان در رشته پزشكى. اگر هدف بانوان اين باشد كه در آينده به بانوان متدين و مؤمن خدمت كنند، بسيار نيت خوبى است و اجر و ثواب دارد و در ضمن اگر از بعضى افراد دانشجو به خاطر حجاب ومسائل ديگر حرف هايى را ميشنويد تحمل كرده و اعتنايى نكنيد. اين امتحان الهى است، شما با حفظ حجاب و عفاف كامل براى ديگران الگو باشيد و با ديگر بانوان متدين همراه شده و با اساتيد متدين خانم مشورت كنيد. مسائل شرعى خود را در مرحله اول خوب ياد بگيريد، و اگر واقعاً ميبينيد چنين جوى كه بتواند در دانشگاه شما را از گناه حفظ كند وجود ندارد، درس را ترك كرده و به خدا پناه ببريد. درس خواندن شما نبايد موجب شود كه آخرت شما از بين برود و به خصوص شما كه دختر هستيد و در آينده، مادرى خواهيد بود كه بايد كودكان در دامان شما تربيت شوند، خداوند شما را از آفات آخر زمان حفظ كند. زياد توسل كنيد و از خدا مدد بجوييد، موفق باشيد.
چند وقتى است از دنيا مأيوس شده ام و به دليل افسردگى، تمام آرزوهايم را بر باد ميبينم، چه كنم واقعاً درمانده ام؟
مواظب باشيد كه اين، وسوسه شيطان است. شيطان همواره در كمين است و ميخواهد همان گونه كه قسم خورده، شما را از طريق مستقيم خارج كند و با القاى وسوسه شما را مأيوس گرداند، مواظب باشيد فريب شيطان را نخوريد. شما با عمل به تكاليف شرعى و دقت در عمل به تكاليف و همچنين توسل به اهل بيت(عليهم السلام) كه سفينه نجات هستند از خدا بخواهيد تا شيطان را از شما دور كند و ارتباط خود با خدا را قوى كنيد. زياد ذكر بگوييد و دعا بخوانيد، هميشه استغفار كنيد و هرگاه وسوسه شديد، خود را به كارى مشغول كنيد. زياد صلوات بفرستيد; سعى كنيد جايى تنها ننشينيد كه فكرهاى متشتت شما را مشغول كند. با تمسك به حبل متين اهل بيت(عليهم السلام) و شركت در مجالس وعظ و خطابه بر معلومات خود بيفزاييد و با افراد فاضل و متدين مشورت كرده و سعى كنيد قسمتى از روز خود را با آنها بگذرانيد. اگر در شستن، وسوسه ميشويد اهميتى ندهيد، به مقدار لازم بشوييد و بر شيطان لعنت بفرستيد، همين طور ادامه دهيد، ان شاء اللَّه بر وسوسه غلبه خواهيد كرد. با دائم الذكر بودن، شيطان را از خود دور كنيد.
نقش والدين در تربيت فرزندان چيست؟
وظيفه والدين در مراحل مختلف دوران رشد فرزندان خود، حساس و سنگين ميباشد. ابتدا بايد فرزند را به گونه اى تربيت كرد كه صفات حميده به تدريج در او شكل بگيرد و سپس به تناسب رشد كودك، كارهاى لازم به او آموزش داده شود كه نتيجه آن در آينده كودك مشاهده ميشود; از جمله مادر سعى كند با وضو به كودك شير دهد و اگر مشقّت دارد، تيمم كند و اين عمل اثر عجيبى بر فرزند خواهد داشت; ذكر صلوات در كنار كودك و رساندن صداى قرآن و دعا به گوش او تأثير خوبى دارد. همچنين در مراحل مختلف رشد، اوصاف خوب و حميده را به او آموزش داده و از همان دوران كودكى برخورد خوب را به او ياد دهد. والدين بايد در گفتار و كردار خود در مقابل فرزند، دقت كامل داشته باشند كه يك حركت نادرست، فرزند را به آموزش غلط خواهد كشاند. وقتى فرزند به مرحله جوانى رسيد، مسائل شرعى را به او ياد دهند و او را در جهت كسب صفات معنوى راهنمايى كنند. جوانى، دوران بسيار حساسى است كه ميتوان فرزند را با آموزش صحيح و درست، به خصوص از سوى مادر كه هميشه در كنار اوست، به سعادت اُخروى كشاند و در هر حال بر والدين است كه در دوران مختلف رشد كودك، در جهت نيل به سعادت اُخروى آنان تلاش كرده و به خود تلقين نكنند كه هنوز كوچك است و وقت زيادى دارد كه اين اشتباه بزرگى است، به خصوص اين زمان كه خطر بزرگى متوجه جوانان عزيز ميباشد و والدين نقش اساسى در سرنوشت فرزندان خود دارند.
فرآوری حامد رهنما گروه حوزه علمیه
منابع : درسهاى برگرفته از سيره استاد الفقهاء والمجتهدين ميرزا جواد تبريزى(قدس سره)
سایت معظم له
