رواج فحاشی و آثار سوء آن!!
فحش عبارت است از اینكه انسان امور بد و زشت را به واسطه كلمات صریح و در بعضی موارد ركیک و زننده بیان نماید و بیشتر اوقات به وسیله الفاظ مربوط به مسایل جنسی (آمیزش) و آلات و متعلّقات آن به كار می رود و افراد لا ابالی و بی شرم و حیا آن عبارات را صریحا بر زبان جاری می كنند . فحاشی و بد زبانی در سال های اخیر بین گروه های مختلف سنی بیداد میکند به طرزی که بدون به زبان آوردن چند کلمه ناسزا نمی توانند صحبت کنند. شوخی و جدی هم ندارد بحث علمی سیاسی و فرهنگی و ورزشی هم فرقی نمی کند موضوع صحبت هر چه باشد ناسزا و فحش هم مطابق بحث به میان می آید و این موضوع وقتی قباحت خود را بیشتر نشان میدهد که ما در یک جامعه مسلمان زندگی میکنیم که کتاب خدا و سخن پیشوایان دینمان ما را به شدت از این امر بر حذر داشته اند.و در نکوهش آن همین بس که کسانی که از فحاشی و بد گویی ابایی ندارند از انسانیت هم چیزی برای آنان نمانده است چرا که این بی حیایی و بی شرمی یک شخص را می رساند که هر لغوی به زبان می آورد .
نكته ای در مورد حیا و كرامت پروردگار عالم
«وَ لا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ فَیَسُبُّوا اللّهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ»1 ؛ای مؤمنان دشنام ندهید كسانی را كه غیر خدا را می خوانند تا آن ها هم دشنام دهند خدا را از روی دشمنی و جهالت .
یكی از اصحاب پیامبر گفته است :
خـداوند با حیا و كریم است عفّت می ورزد و نه تنها الفاظ ركیک را در كلامش نمی آورد بلكه در این امور به كنایه سخن می گوید ، این ادب و عفّت كلام در قرآن و كلام الهی مخـصوص به امور زناشویی نیست بلكه حتی از قضاء حاجـت و بول و غایط هم به كنایه تعبیر می كند و این رمز گونه صحبت كردن به مراتب از صریح و بی پرده سخن گفتن شایسته تراست .
اما تعبیرهای كه مثل حیوان بودن یا پائین تر از حیوان «أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ یَسْمَعُونَ أَوْ یَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلاّ كَالاَْنْع امِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلاً سوره فرقان» 2: و غیره در قرآن كریم آمده برای بیان واقعیت است ؛ یعنی فردی كه گناهكار است و غرق در مادیات بدون گوش شنوای حق و تعقل در آن و بدون صفات و آداب انسانی ، در واقع حیوان است و همچون حیوان زندگی می كند .
فحش و ناسزا در كلام نورانی خاندان رسالت (علیهم السلام)
منشاء فحاشی و بدگویی را به جرأت می توان پستی و خباثت نفس معرفی نمود به گونه ای كه در كلام معصومین علیهم السلام ریشه این صفت را در آغاز شكل گیری انسان یعنی نطـفه جـستجـو می كنند به گونه ای كه رسول مكرم اسلام می فرمایند :
«إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْجـَنَّةَ عَلَی كُلِّ فَحَّاشٍ بَذِیٍّ قَلِیلِ الْحَیاءِ لَا یُبَالِی مَا قَالَ وَلَا مَا قِیلَ لَهُ فَإِنَّكَ إِنْ فَتَّشْتَهُ لَمْ تَجِدْهُ إِلَّا لِغَیَّةٍ أَوْ شِرْ كِشَیْطَان» ؛ خـداوند بهشت را بر هر فحّاش بی آبرو و كم شرمی كه باكی از آنچه گوید و آنچه به او گویند ندارد حرام كرده است ، زیرا اگر درباره او كنجكاوی و بازرسی كنی یا از زناست یا شیطان در نطفه او با پدرش شریک شده است ... 3
انسان به خـودی خود و در شرایطی كه از انسانیت خود دور نشده است از به زبان آوردن الفاظ زشت و ركیک امتناع می كند اما كم كم با دور شدن از مدار انسانیت و نزدیكی به محدوده خـصایص حیوانی ذكر چنین الفاظی برایش عادی می شود و گاهی به عادت تبدیل می شود ، كه به بیان امیر المؤمنین علی (علیه السلام) : سُنَّةُ اللِّئامِ قُبْحُ الْكَلامِ ؛ سنت و منش انسان های پست بدگویی و بد زبانی است.4
منشا فحش و ناسزا در كلام انسان گرایش او به پستی و انحراف از مسیر انسانی است و دور شدن از انسانیت و تبعات آن چیزی است كه به هیچ عنوان مورد رضایت و پسند پروردگار عالم نیست .
پیامبر اعظم اسلام (صلی اللّه علیه و آله و سلّم) می فرماید : ِیَّاكُمْ وَالْفُحْشَ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَا یُحِبُّ الْفَاحِشَ الْمُتَفَحِّشَ ؛ از فحش بر حذر باشید زیرا خدای تعالی ناسزا و بدگویی را دوست ندارد .
و می فرماید : «الْجنَّةُ حرامٌ علی كُلِّ فاحِشٍ انْ یدخُل ها» ؛ دخول در بهشت بر فحّاش حرام است. 5
و می فرماید : «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْحَیِیَّ الْحَلِیم ... أَلَا وَإِنَّ اللَّهَ یُبْغِضُ الْفَاحِشَ الْبَذِیَّ ...» ؛ خـداوند بنده با حیای بردبار و ... را دوست دارد ، و فحش گوی بی شرم و ... را دشمن دارد .6
اثرات مخرب فحش در زندگی انسان
1 ـ فحش دادن موجب از بین رفتن علاقه بین برادران دینی و ایجاد دشمنی و كینه توزی بین آنها می شود و چه بسا به خاطر یک حرف زشت برای همیشه رابطه دو دوست و یا حتی دو برادر قطـع و حتی محبت بین آنها به كینه مبدل شود ، علاوه بر اینكه به گفته ضرب المثل مشهور زخم شمشیر التیام می پذیرد ولی زخم زبان التیام ندارد و بسا كه تا آخر عمر این حرف در ذهن طرف باقی بماند .
پـیامبر مكرم اسلام حضرت محمد ابن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم) در وصیتی كه به مردی از بنی تمیم دارند می فرمایند :
لاَ تَسُبُّوا النّاسَ فَتَكْتَسِبُوا الْعَدَاوَةَ بَیْنَهُمْ ؛ به مردم دشنام مدهید زیرا باعث میشود كه از آن ها كسب عداوت و دشمنی كنید .7
در جای دیگر امام علیه السلام می فرماید : سُوْءُ الْمَنْطِقِ یُُزْرِی بِالْقَدرِ وَیُفْسِدُ الاُخُوَّةَ ؛ بدگویی و هرزه گویی قدر و منزلت انسان را پایین می آورد و اخوت (برادری و دوستی) را از بین می برد .8
و همچنین در وصیت مولای متقیان علی (علیه السلام) آمده است كه :
وَ لَا تَتَكَلَّمُوا بِالْفُحْشِ فَإِنَّهُ لَا یَلِیقُ بِنَا وَلَا بِشِیعَتِنَا وَإِنَّ الْفَاحِشَ لَا یَكُونُ صَدِیقاً ؛ در كلامتان از فحش استفاده نكنید چرا كه فحش و بدزبانی زیبنده ما خاندان و شیعیان ما نیست و انسان فحاش شایستگی و لیاقت دوستی را ندارد. 9
2 ـ به بیان معصومین و ائمه دین (علیهم صلوات الله اجمعین) فحش و ناسزا گویی انسان را از اسلام دور و به نفاق وكفر نزدیک می كند .
لذا پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند : إِنَّ الْفُحْشَ و التَّفَحُّشَ لَیْسَا مِن الاِسْلامِ فِی شیْءٍ ؛ هرزه گویی و بد زبانی از صفات اسلام نیست (با اسلام سازگار نیست) 10
و فرمود : الَبذَاءُ وَالَبیَانُ شُعبَتَانِ مِنَ النِّفَاقِ ؛ هرزه گوئی و پـرده دری دو شعبه از شعبه های نفاق و دوروئی است (و روایت شده است كه مراد از بیان [ در اینجا : ] كشف و اظهار چیزی است كه كشف و اظهار آن جائز نیست .) 11
3 ـ وبال و نتیجـه بد زبانی در همین دنیا دامنگیر صاحبش می شود و او در همین دنیا گرفتار می شود چرا كه فحاشی وبدگویی بركت را از زندگی انسان می برد ، امام معصوم علیهم السلام می فرماید :
مَنْ فَحُشَ عَلَی أَخـِیهِ الْمُسْلِمِ نَزَعَ اللَّهُ مِنْهُ بَرَكَةَ رِزْقِهِ وَوَكَلَهُ إِلَی نَفْسِهِ وَأَفْسَدَ عَلَیْهِ مَعِیشَتَهُ ؛
كسی كه به برادر دینی اش فحش دهد خداوند بركت را از روزی او برمی دارد و او را به حال خود رها می نماید وزندگانی را بر او تنگ می گیرد .12
در جای دیگر علی (علیه السلام) میفرماید : مَن سََََاءَ لَفْظُهُ سَاءَ حَظُّهُ ؛ كسی كه كلامش زشت و نكوهیده باشد بهره اش از زندگی بد خواهد بود .13
4 ـ خـداوند متعال انسان های بدگو و فحش دهنده رادر آخرت به عذابهای دردناكی مبتلا خواهد نمود همانگونه كه پیامبر اعظم می فرمایند : أَرْبَعَةٌ یَزِیدُ عَذَابُهُمْ عَلَی عَذَابِ أَهْلِ النَّارِ إِلَی أَنْ قَالَ وَرَجُلٌ یَسْتَلِذُّ الرَّفَثَ وَالْفُحْشَ فَیَسِیلُ مِنْ فِیهِ قَیْحٌ وَدَمٌ ؛ چهار نفرند كه عذاب آنها سبب زیاد شدن عذاب دوزخیان می شود ... و یكی از آنها مردی است كه بافحش (بدزبانی) دنبال لذت جویی است كه پیوسته چرک از دهان او در جهنم روان و سبب زیاد شدن عذاب دوزخیان می شود . 14
و امام صادق علیه السلام فرمودند : الْبَذَاءُ مِنَ الْجَفَاءِ وَالْجَفَاءُ فِی النَّار ؛ بد زبانی از جفا كاری است ، و جفا كاری در آتش است . 15
و در جای دیگر فرمودند : مَنْ خَافَ النَّاسُ لِسَانَهُ فَهُوَ فِی النَّار ؛ هر كه مردم از زبان او بترسند در آتش خواهد بود . 16
1- سوره انعام آیه 108.
2- سوره فرقان آیه 44.
3- بحار الانوار ج60 ص 207.
4- غررالحكم ص223.
5- بحارالانوار ج76 ص110.
6- بحارالانوار ج93 ص156 .
7- الكافی ج2 ص360.
8- غررالحكم ص223.
9- مستدرک الوسائل ج12 ص82.
10- مجموعة ورام ج1 ص110.
11- همان .
12- الكافی ج2 ص326.
13- غررالحكم ص223.
14- مستدرک الوسائل ج12 ص82
15- بحارالا نوار ج1 ص149.
16- الكافی ج2 ص327
