تشنه راز بودیم

«اکبر نبوی» درباره برنامه‌ای که از سوی شبکه چهار برای پخش در ایام ماه رمضان به وی پیشنهاد شده‌بود، توضیح داد: شبکه چهار سیما برنامه‌ای با موضوع سینمای دینی، کندوکاو و بررسی این حوزه، برای پخش در30 شب ماه رمضان به من پیشنهاد کرد که من به دلایلی آن را قبول نکردم چرا که هم گرفتار بودم و هم دلایل دیگری داشتم.

خوشحال شدم که پیشنهاد شبکه 4 را قبول نکردم

وی افزود: زمانی که برنامه‌ای با عنوان «راز» روی آنتن رفت، احساس کردم شاید دوستان شبکه این برنامه را جایگزین برنامه پیشنهادی کرده‌اند، اما وقتی «راز» را در مجموع برنامه خوب و موفقی دیدم، خوشحال شدم که به هر دلیلی آن برنامه را قبول نکردم و به جای آن برنامه که قرار بود به سینمای دینی بپردازد، برنامه‌ای با نام «راز» ساخته شد و روی آنتن رفت که همین جا به تهیه‌کننده برنامه و نادر طالب‌زاده به خاطر برنامه‌شان تبریک می‌گویم.

ساخت برنامه‌هایی همچون «راز» برای جامعه مفید است

این تهیه‌کننده ساخت برنامه‌هایی همچون «راز» را برای جامعه ضروری و حیاتی دانست و بیان داشت: به اعتقاد من بحث درباره سینمای دینی هر چند که خیلی لازم است ولی حتما تازگی و طراوت برنامه‌ای مثل «راز» را نمی‌داشت. به گمان من افکار عمومی تشنه برنامه‌هایی از جنس «راز» است و امیدوارم سری دوم که قرار است تولید و پخش شود مثل سری اول خیلی خوب و پر طراوت روی آنتن برود.

نبوی با بیان اینکه این اظهار نظر راجع به «راز» به معنای تأیید صد در صدی محتوای آن نیست، تصریح کرد: ابراز خوشحالی من به معنای این نیست که من هر آنچه به لحاظ محتوایی مطرح می شود یا حتی مهمانانی که به برنامه دعوت شدند را صد در صد تائید می‌کنم، بلکه منظور این است که کلیت و جهت‌گیری برنامه خوب و قابل تأیید بود و ان‌شاء‌الله دوستان در سری دوم دقت خود را بیشتر می‌کنند و برنامه بهتری را ارائه می‌دهند.

برخی صلاحیت حضور جلوی دوربین را ندارند

این کارشناس رسانه در پاسخ به برنا مبنی بر ارزیابی برنامه «راز»، مهمانان دعوت‌شده و همچنین صراحت کلام در تشریح موضوعات برنامه، گفت: من درباره مهمانان چیزی نمی‌گویم چون برخی از آن‌ها مطلقاً صلاحیت حضور در برنامه را نداشتند چراکه به نظر من برخی از مهمانان هم به لحاظ معرفتی و هم شخصیتی نه فقط در برنامه «راز» بلکه صلاحیت حضور جلوی دوربین را ندارند که این نظر شخصی من است.

یکی از کارکردهای اصلی تلویزیون نزدیک شدن به برنامه‌هایی از جنس «راز» است

نبوی ادامه داد: اگر بخواهم کلیت برنامه را ارزیابی کنم از دو زاویه به این برنامه نگاه می‌کنم؛ یکی از زاویه نگاه شخصی‌ام در حوزه رسانه است که معتقدم به شکل معنایی و جوهری یکی از کارکردهای اصلی رسانه‌ای مثل تلویزیون نزدیک شدن به برنامه‌هایی از جنس «راز» به عنوان گفت‌وگوی‌های صریح، بدون محافظه‌کاری و جذاب است.

انگشت تأکید گذاشتن روی مسایلی که دقت لازم روی آن‌ها صورت نمی‌گیرد

این منتقد انگشت تأکید گذاشتن روی مسایلی که دقت لازم روی آن‌ها صورت نمی‌گیرد را از دیگر کارکردهای رسانه خواند و عنوان کرد: انگشت تأکید گذاشتن روی آنچه که ما نسبت به آن دقت‌های لازم را نداریم ولی در جای خودشان موضوعات بسیار مهمی هستند، جزء کارکردهای رسانه است که از حیطه کارشناسی رسانه‌ای فکر می‌کنم برنامه «راز» دارای این ویژگی بود و معدل قابل قبولی در این زمینه می‌گیرد.

محافظه کاری‌های رایج و مرسوم خودش را در «راز» نشان نداد

نبوی در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگار برنا محتوای برنامه چالشی «راز» را برخوردار از معدل خوب عنوان کرد و افزود: از حیث محتوایی نیز «راز» یک معدل و نمره خوبی از ناحیه من می‌گیرد، آن هم به دلیل این است که محافظه کاری‌های رایج و مرسوم در این برنامه خودش را چندان نشان نداد.

ضرغامی و مدیر شبکه 4 اجازه ندادند به «راز» آسیبی وارد شود

وی ضمن تشکر از رییس سازمان ملی و مدیر شبکه 4سیما برای پذیرفتن برنامه‌ «راز» در مقابل تحمل فشارهای وارد شده، اظهار کرد: باید یادمان باشد محافظه کاری‌های غیرمنطقی و غیرمعقول برای رسانه مضر است و من همین جا لازم است که هم از آقای ضرغامی رییس سازمان صدا و سیما و هم از مدیر شبکه 4 تشکر کنم که برنامه «راز» را پذیرفتند و احتمال می دهم که آن‌ها تحت فشار هم بودند، اما با این حال فشارها را تحمل کردند و اجازه ندادند به «راز» آسیبی وارد شود.

رسانه ملی جای موضوعات بسیار مهم جامعه است

قائم مقام سابق بنیاد سینمایی فارابی با اظهار امیدواری از حمایت و تولید برنامه‌هایی از جنس «راز» در رسانه ملی بیان کرد: ان‌شاءالله مدیران در ارتباط با برنامه‌های دیگری از جنس «راز» که امیدوارم تولید شود، همین حمایت‌ها را به کار بگیرند، دریغ نکنند و آنتن را در حوزه‌های مختلفی مثل اقتصاد، مسائل اجتماعی، معرفتی، فرهنگی، سیاسی و .. . به سمت افزایش برنامه‌هایی شبیه «راز» ببرند، چراکه جای موضوعات بسیار مهم جامعه در رسانه‌ای مثل تلویزیون است و این رسانه بایستی از ظرفیت‌ها، نفوذ و گستره بسیار موثر خودش برای این منظور استفاده کند.

موضوعات برنامه در مسایل پیش پا افتاده و سطحی خلاصه نشود

وی در پاسخ به سوال دیگر برنا مبنی بر پرداختن سری جدید «راز» به موضوعاتی چون بانکداری اسلامی و لقمه حلال و حرام، اظهار داشت: من فکر می‌کنم یکی از مهم ترین موضوعات یا بهتر بگویم یکی از رویکردهایی که «راز» با توجه به هدفگذاری که برای آن کرده‌اند، می‌توانند در سری جدید در پیش بگیرند، جنبه‌های اجتماعی حلال و حرام بودن لقمه‌ها و کارکردهای تربیتی و ضد تربیتی این ماجرا است که این را هم صرفاً در مسایل پیش پا افتاده و سطحی که همه از آن مطلع هستیم، خلاصه نکنند، چرا که این موضوع عمیق‌تر و وسیع‌تر از حرف‌های رایج است و امیدوارم «راز» به این نکته توجه کند.

این روزنامه‌نگار به نفوذ موضوع لقمه حلال و حرام در لایه‌های مختلف اجتماع اشاره کرد و در این خصوص گفت: فرض کنید اگر شخصی، مسوولی و مدیری در جایی مشغول به کار و مسوولیتی را قبول کرده‌است، اما صلاحیت انجام آن کار را ندارد و حاضر نیست کنار برود، برنامه «راز» حتی به این بپردازد که حقوقی که آن فرد می‌گیرد حلال نیست، حرام است.

دیدن موضوعات در حالت بسیار محدود، آدرس غلط دادن است

وی تأکید کرد: اگر این برنامه می‌خواهد به سمت لقمه حلال و حرام برود، باید ماجرا را خیلی وسیع‌تر ببیند، چراکه دیدن این موضوع در حالت بسیار محدود هم آدرس غلط دادن است و هم اینکه ما سراغ مسائلی رفته‌ایم که به تعبیری می‌توانیم بگوییم «راز» تبدیل به این که بگوید؛ "آنچه در جوی می‌رود آب است" می‌شود.

نبوی تأکید کرد: البته تذکر دادن‌ها خیلی لازم است. از این رو اگر این برنامه دایره چنین موضوعاتی را کمی وسیع‌تر بگیرد، ابعاد آن را واکاوی کند و سراغ موضوعات جدی‌تری که خیلی از ماها به آن توجه نمی‌کنیم برود، خیلی موثر خواهد بود.

آستانه تحمل پایین فرآیند تکامل و بالندگی جامعه را سد می‌کند

وی در بخشی از این گفت‌وگو آستانه تحمل پائین جامعه را سم مهلک خواند و افزود: ان‌شاءالله مدیران تلویزیون، بویژه آقای ضرغامی از سری جدید «راز» مثل سری قبل حمایت کنند تا ما از رهگذر برنامه‌هایی مثل این برنامه، آرام آرام آستانه تحملمان در شنیدن حرف‌هایی که ظاهراً به مذاقمان خوش نمی‌آید، بالا برود. چون این آستانه تحمل بسیار پایین که در همه ما وجود دارد، سم مهلک اجتماعی است و فرآیند تکامل و بالندگی جامعه را سد می‌کند.

لقمه حلال و حرام قابل تعمیم به حوزه سینما نیز هست

این کارشناس عرصه سینما و تلویزیون در پاسخ به سوال خبرنگار برنا مبنی بر پرداختن به موضوعات حوزه تخصصی سینما در برنامه «راز» اظهار داشت: اینکه دوستان در سری جدید می‌خواهند سراغ لقمه حلال و حرام بروند، می‌توان این موضوع را برای حوزه سینما قابل تعمیم بدانیم. بر فرض اگر منِ تهیه‌کننده یا کارگردان از احساسات بی‌شائبه و پاک مردم استفاده‌های نادرست و فیلم نامناسبی را روی پرده عرضه کردیم تا به فروش بالایی برسیم، من تهیه‌کننده باید بدانم که این لقمه حرام است چرا که حق این کار را ندارم.

نبوی در پایان این گفت‌وگو با تأکید بر حساسیت‌های خطیر اقتصادی موجود در سینما، گفت: اگر در سینما احیاناً کسی با توجه به نوع نگاه کاسب‌کارانه دستمزدهای عجیب و غریب مطالبه کند و بگیرد که در افزایش هزینه‌های یک فیلم اثر منفی گذارد، فرآیند تولید در سینمای کشور را به مخاطره بیندازند و نهایتاً تولید ملی را در حوزه سینما با خطرات جدی روبه رو کند، آن فرد باید بداند که آن دستمزدش دچار اشکال است، چون یک فعالیت جمعی را به مخاطره انداخته است.

گروه سینما و تلویزیون تبیان