تبیان، دستیار زندگی
اگر انسان خودش مهذب نباشد نمی‏تواند دیگران را تهذیب کند، حرف اثر ندارد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

طلبه شدن و طلبه ماندن

طلبه شدن و طلبه ماندن

«اخلاق» در «حوزه» و براي «حوزويان» از جمله موضوعات مسائل و دغدغه هاي راهبردي است چنانكه كار آمدترين راهكار براي «طلبه شدن» و «طلبه ماندن» نيز هست. اخلاق همانگونه كه از گذشته و همواره محور تاكيدات مربيان و معلمان علوم الهي بوده است براي هميشه سزاوار توجه كردن و توجه دادن اهل علم به آن است چرا كه آراستگي و تخلق طلبه و عالم ديني به زيور اخلاق موثرترين شيوه براي تبليغ و دعوت است. اخلاق سرمايه و دستمايه اصلي و اساسي انبيا الهي و اوصيا آنان (عليهم السلام ) بوده است كه تحصيل آن براي وارثان علوم و آموزه هاي آنها كه عالمان دين هستند از ضرورت بالايي برخوردار است.

حضرت آيت الله جوادي آملي از آغاز طلبگي خود اينگونه ياد مي كند:

پدرم معتقد بود كه درس نخست را بايد استاد بزرگواري بگويد كه خودش تزكيه شده باشد

اميرالمومنين علي (عليه السلام ) در كلامي نوراني مي فرمايد:

«آن كس كه خويشتن را در جايگاه امام و پيشواي مردم قرار دهد بر او لازم است نخست خويش را پيش از ديگران تعليم دهد و معلم و آموزگار خويشتن باشند و نيز بايد پيش از اينكه بازبان ديگران را با ادب سازد با سيره و رفتار خود آنها را به ادب فرا خواند زيرا آن كس كه به تعليم و تاديب خود اقدام مي كند برتر از كسي است كه معلم و مودب مردم است.» (1)

گام هاي آغازين طلبه بايد اخلاقي و بر پايه تقوي باشد تا بار امانت را سالم و بي كم و كاست حمل كند و سيره سلف صالح اينگونه بود كه از چه استادي درس بياموزند برايشان مهم و تعيين كننده بود.

حضرت آيت الله جوادي آملي از آغاز طلبگي خود اينگونه ياد مي كند:

«پدرم معتقد بود كه درس نخست را بايد استاد بزرگواري بگويد كه خودش تزكيه شده باشد از اين رو مرا خدمت مرحوم آيت الله فرسيو رضوان الله عليه ) برد كه مردم شهر بويژه علما درباره قداست تنفس آن مرحوم تعابير خاصي داشتند. وقتي پدرم مطلب را با ايشان در ميان گذاشتند او نيز كاملا استقبال كرد و با بياني گرم براي ما درس امثله و شرح امثله گفت:» (2)

آن استاد وارسته با جان مهذب خود چنان سروشي در گوش شاگرد خواند كه شاگرد بزرگوار پس از دهها سال و پيمودن مدارج عالي علمي و عملي در يادكرد آن درس مي گويد: «هنوز مديون سروش غيبي آن بزرگ استاد هستم و هنوز شيريني آن را در ذائقه ام احساس مي كنم.» ( 3)

امام خميني:

آن چیزی که در رأس همه امور است، برای همه ماها اول تهذیب نفس است و در خلال او تهذیب مردم است. اگر انسان خودش مهذب نباشد نمی‏تواند دیگران را تهذیب کند، حرف اثر ندارد.

امام خميني مي فرمايد:

هم خودمان را تهذیب بکنیم و هم خودمان را متوجه به حق تعالی و احکام حق تعالی بکنیم و هم جامعه را به این راه دعوت کنیم که الحمدللَّه، امروز تقریبا همه مسائل تهذیبی و مسائل اخلاقی قابل دعوت است و هیچ مانعی از این نیست. اگر سابق شما می‏خواستید که بعضی از احکام الهی را منتشر کنید یا بعضی از اخلاق فاسده را ذکر بکنید، حتی در یک جای محدود هم نمی‏توانستید؛ برای اینکه آنهایی که مخالف شما بودند آن قدر فاسد بودند که شما از هر صفت زشتی که اسم می‏بردید، آنها به ریش می‏گرفتند و جلوی شما را می‏گرفتند و امروز بحمداللَّه این فرصت برای ما، برای شما آقایان علما، برای همه علمای اسلام در ایران پیش آمده است که راه باز است برای مهذب کردن مردم و دعوت مردم به صلاح.

بنابراین، آن چیزی که در رأس همه امور است، برای همه ماها اول تهذیب نفس است و در خلال او تهذیب مردم است. اگر انسان خودش مهذب نباشد نمی‏تواند دیگران را تهذیب کند، حرف اثر ندارد. وقتی که آقایان خودشان را تهذیب کردند، خصوصا، ائمه جمعه که سر و کارشان با توده‏های عظیم مردم است، ائمه جماعت هم هست، اما ائمه جمعه بیشتر الان مورد توجه هستند، آنها باید ان شاء اللَّه به مقام عالی تهذیب برسند و مردم را هم دعوت به این مطلب بکنند.[4]


منابع:

1 ـ ميزان الحكمه ج 5 ص 2092

2 ـ مهر استاد ص 23 ـ24

3 ـ همان ص 24

4 - صحیفه امام، ج 15، ص 505.

تهيه و فرآوري - محمد حسين امين - گروه حوزه علميه تبيان