باورهای نامرئی وسواسی
با شنیدن شرح حال اطرافیان و متوجه شدن بیماری در آنها خیلی سریع کنجکاو می شوم که علائم این بیماری چیست و می خواهم بیماری را بشناسم و حضور یا عدم حضور علائم آن را در خود چک کنم. وقتی با وجوه بیماری آشنا می شوم برای مدتی راجع به این مسئله اشتغال ذهنی دارم که آیا این علائم را در خود احساس می کنم یا نه و پس از مدتی به حضورشان شک می کنم و همین موضوع می شود ،شروعی برای نگرانی و دلواپسی و استرس و مراجعه های مکرر به پزشکان مربوطه.
تازه ای کاش با مراجعه ها و عکس ها و آزمایش ها ذهنم قانع می شد و می توانستم به این مستندات اعتماد کنم. اما مراجعه ها تمامی ندارد و مدام تکرار می شود. خود و خانواده ام را خسته کرده ام. زندگی لذت گذشته را از من گرفته. احساس می کنم دیگر دلیلی برای ادامه ندارم. صبح تا شب افکار مزاحم مرا رها نمی کند و از بس به این موضوع ها درگیر می شوم احساس خستگی مفرط می کنم. حال و روز هر گونه فعالیت را از من گرفته و انرژی لازم را برای یک زندگی معمول هم ندارم. از رفتن به هر مکانی خودداری می کنم. به خاطر عدم واگیر بیماری ها ارتباطم با بسیاری از افراد قطع شده و از در خانه ماندن هم روز به روز کسل تر و خسته تر می شوم. چه کنم؟
متاسفانه در میان مراجعه های مختلف به مراکز روان شناسی و مشاوره آمار بالایی به وسواس اختصاص می یابد و در این بین افراد زیادی به افکار وسواسی در مورد سلامتی خود گرفتار هستند. به علت بالا رفتن میزان استرس و اضطراب در افراد جامعه می توان گفت که نسبت به گذشته درگیری های ذهنی وسواس گونه نیز افزایش پیدا کرده و آن قدر تنوع این نوع افکار زیاد است که شاید نتوان انواع آن را در یک چارچوب بسته دسته بندی نمود.
هرگونه افکار اجباری که فرد ناخوآگاه در مواقع استرس زا احساس می کند و در صورت عمل نکردن به آن نیز دچار استرس می شود می تواند به افکار وسواسی منسوب شود. که باید در مراحل اولیه شناخته شده و مورد پی گیری و درمان قرار گیرد تا از حاد و مزمن شدن آن جلوگیری به عمل آید. اما متأسفانه وقتی افراد به روان شناس و مشاور مراجعه می کنند که این افکار از حد و مرز خفیف گذشته و به صورت یک عامل آزاردهنده در زندگی بروز می نماید.
خود بیمار انگاری به نوعی اشتغال ذهنی بیمار به ترس از بیمار شدن یا اعتقاد وی مبنی بر ابتلا به یک بیماری جدید گفته می شود، در حالی که بیمار نشانه های بدنی را اشتباه تفسیر می کند. معاینه های بدنی مکرر، آزمون های تشخیصی و اطمینان بخشی از جانب پزشک کمتر موجب کاهش نگرانی یا ناراحتی درباره بیماری می شوند. ریشه و علت این بیماری معمولاً اضطرابی است که فرد تجربه می کند و یا در گذشته به آن مبتلا بوده و یا حتی یک بیماری جدی یا مرگ اطرافیان هم می تواند به چنین امری منجر شود.
این افراد معمولاً از درمان گران خود عصبانی هستند و دلیل این خشم تصور آنها از جدی گرفته نشدن بیماریشان است. آنچه باید مورد توجه قرار گیرد شیوه های درمانی است. در صورت شدت گرفتن موضوع معمولاً در کنار رفتار درمانی به دارو نیز برای رفع علائم و استرس ها نیاز پیدا می شود.
مهم ترین راه مقابله با افکار اجباری و وسواس گونه بی اعتنایی به آنها است . در موارد خفیف بیمار قبول می کند که افکارش غیرمنطقی است و لذا به دنبال راهی برای رهایی از آن است. لذا کمک به او برای بی اعتنایی به افکارش می تواند نتیجه بخش باشد.
خود بیمار انگاری به نوعی اشتغال ذهنی بیمار به ترس از بیمار شدن یا اعتقاد وی مبنی بر ابتلا به یک بیماری جدید گفته می شود، در حالی که بیمار نشانه های بدنی را اشتباه تفسیر می کند.
به ویژه اینکه او را مساعدت کنیم تا در اثر اشتغال زیاد به فعالیت های مختلف زمان را برای فکر کردن و درگیری ذهنی از دست بدهد. به علاوه این که باید یاد بگیرد که در هنگام روی آوری این افکار آرام و ریلکس باشد. ترس به خود راه ندهد. غیر منطقی بودن آن را به خود یادآوری کند و ذهن خود را بر امری دیگر متمرکز سازد. البته استفاده از جملات مثبت جایگزینی هم موثر واقع می شود.
در افرادی که از علائمی شدیدتر رنج می برند و ذهنشان دیرتر قانع می شود باید از دارو برای کاهش اضطراب درونی و افکار تکرار شونده کمک بگیرند و در کنارش با مشاورین نیز در ارتباط قرار گیرند.
فراموش نشود که محیط زندگی آرام، پذیرنده اما کمک کننده و تسلیم نشدن می تواند عوامل تاثیر گذاری باشند. خانواده شخصیت کلی بیمار را بپذیرند، اما در مورد مشکلش مقابله داشته و راه های اشتغال به مشکل را ببندند.
فهیمه کهتری- خانواده و زندگی
توصیه می کنیم در این رابطه کتاب " وسواس : برداشتها و درمان رفتاری " را در فروشگاه تبیان مطالعه نمایید .
مقالات مرتبط
وسواس چیست و چگونه آن را درمان كنیم؟
