امواج تخت و دایروی
در تشتك موج می توانیم با فرو بردن خط كش در سطح آب تَپ یا تك موج های تخت به وجود آوریم. درست مانند امواج بلندی كه به وسیله دماغه قایق در حال حركت پدید می آید.
برای مشاهده فیلم روی شکل زیر کلیک کنید.
حركت تَپ چنان است كه نوكه آن همیشه به موازات خطی است كه مكان اوّلیه آن را نشان می دهد و فاصله میان خطوط متوازی در امتداد عمود بر آن ها سنجیده می شود. بنابراین جهت حركت تَپ (كه جهت انتشار نیز نامیده می شود) عمود بر نوكه موج است. این جهت را جهت عمود بر نوكه موج می نامند.
در شكل زیر نوكه تَپ مستقیم به صورت خط ممتد و مكان آن در چند لحظه بعد با خط چین و جهت انتشار آن با پیكان نشان داده شده است.
در تشتك موج می توانیم با فرو بردن انگشت در آب تَپ های دایره ای نیز به وجود آوریم.
برای مشاهده فیلم روی شکل زیر کلیک کنید.
شكل زیر چنین شرایطی را در دو لحظه متفاوت نشان می دهد. در این فاصله زمانی، تَپ گسترش یافته و به صورت دایره‌ای بزرگتر درآمده است.
ما نمی توانیم جهت یگانه ای را برای تَپ دایره ای در نظر بگیریم زیرا این تَپ در همه جهت ها به پیش می رود.
امّا با نگاهی به یك بخش بسیار كوچك از یك تَپ دایره ای می توانیم آن را مستقیم فرض كنیم. این جهت نیز مانند جهت انتشار امواج مستقیم كه عمود بر نوكه های موج می باشد عمود بر نوكه موج است.
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی
تنظیم: سمیرا بادامستانی
