تبیان، دستیار زندگی
قرآن می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً» (مؤمنون/51) این دو كلمه چرا كنار هم است؟ بی‌ربط كه نیست! می‌فرماید: «كُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ»، «طیّب» یعنی دلپسند. «كُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ» بعد می‌گوید: «وَ اعْمَلُوا
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

لقمه های بی اثر !

نمک طعام

لقمه و اثر آن :

 همان طور که می دانید  ما انسانها متشکل از دوبعد می باشیم : جسم و روح. و اسلام به عنوان دین جامع برای هردو بعد جسم و روح ما برنامه ها و دستوراتی را وضع کرده است خداوند بعد از خلقت پدرومادر اولیه ی  ما ، آدم و حوا  ،جزء دستورات اولش ،مسأله ی خوردن ، «كُلَا» و مسکن  «اسْكُنْ أَنْتَ وَزَوْجُكَ» 1  بود .

از جمله عوامل و زمینه های محیطى ، تغذیه است . آیین حیات بخش اسلام كه آیینى جاودانه و جهانى است ، تمام ابعاد روحى و جسمى انسان و نیز تمام عوامل مؤثر راكه چه بسا بشر از فهم و درك آنها عاجز است ، مورد توجه كامل قرار داده و مقررات ویژه و متناسب با آنها وضع نموده است . بر این اساس از هنگامى كه نطفه در حال شكل گرفتن است ، دستورهاى خاصى را كه تأمین كننده نیازهای اساسى اوست صادر كرده است ، مثلأ رعایت تقوا و اجتناب از محرمات توسط پدر و مادر و پرهیز از غذاهای حرام و شبهه ناك در زمان به وجود آمدن نطفه و در زمان قرار گرفتن آن در رحم و نیز خود دارى از تغذیه ی كودك با غذاهاى ناپاك و حرام .

چه بخوریم، چه نخوریم؟

 آیات بسیاری در زمینه ی خوردن بیان شده که فرموده اند : " کلوا " ، منتهی در خوردن می گوید ؛ "كُلُوا مِنْ الطَّیِّبَاتِ" 2 ،  « طَّیِّبَ » یعنی دلپسند . یعنی چیزی که می خورید باید طبع آنرا بپذیرد . افتخارات اسلام این است که تمام اوامرش حکمت دارد . چه آنجا که گفته بخورید و چه آنجا که گفته نخورید ، همه از روی حساب و کتاب و حکمت است .به طور مثال  در مورد خوردن گوشت خوک خیلی بحث بود که چرا دراسلام خوردن گوشت خوک حرام است ! چند سال پیش دانشمندان کشف کردند که در گوشت خوک کرم هایی نهفته  که موجب بسیاری از بیماریها می باشد .

اگر کمی دقیق تر به مسائل بنگریم ، متوجه خواهیم شد خداوندی که ما را و دستگاه گوارش ما را ساخته ، قطعاً بر شرایط و حالات آن از ما بیشتر مطّلع است ، مثل مهندسی که هواپیما را می سازد و می گوید سوخت این هواپیما از نوع بنزین خاصی است که با غیر از آن پرواز نمی کند و از بین می رود . خداوند هم ما را آفریده ، و هم خوک و دیگر موجودات را  ، و می داند که بعضی با بعضی سازگاری ندارند . باید دانست و یقین داشت که هرچه در اسلام امر و نهی  شده حتماً دلیلی دارد که ما از فهمیدن آن ناتوان هستیم .

از امام صادق (علیه السلام) در روایتى آمده است كه یكى از صحابه ی رسول خدا از آن حضرت خواست كه او را راهنمایی كند تا خداوند وى را مستجاب الدعوه قرار دهد. حضرت فرمود: غذایت را حلال گردان ، مستجاب الدعوه مى شوى

نقش لقمه‌ی حلال در تربیت!

رزق حلال

اگر ما لقمه‌های بچه‌هایمان را حلال نكنیم ؛ در بحث تربیت ، کار سخت ؛ و گاهی اوقات غیر ممکن می شود . مثل اینكه در هواپیما باید بنزین  ریخته شود ، قیر بریزیم . اگر در یك هواپیما قیر بریزیم ، تمام خلبان‌های شرق و غرب هم بیایند ، این هواپیما پرواز نمی کند . اگر در برکه ای که از فاضلاب پر شده ، گلاب  یا بهترین عطرهای جهان را بریزیم  به حال برکه ، تا وقتی آن فاضلاب ها از بین نرود ، تأثیری  ندارد . بعضی ها در بحث تربیت می گویند اگر سخنران هایمان خودشان خوب بودند ، جوانها همه خوب می شدند ؛ این سخن قابل انکار نیست اما به تنهایی جواب نمی دهد ؛ زیرا از پیامدهای مهم لقمه ی حرام ، سنگدلی و سیاهی قلب است . به گونه ای که دیگر هیچ پند و اندرزی در او اثر نمی کند و سخت ترین رنجهای دیگران ، دل او را به درد نمی آورد. در تاریخ عاشورا می خوانیم که امام حسین(ع) به لشکر عمر سعد فرمود :

شکمهایتان از حرام پر شده و بر دلهایتان مهر خورده است. دیگر حق را نمی پذیرید و به آن گوش نمی دهید.3 در بحث تربیت عوامل بسیاری  دخیل است که مهمترین آن لقمه ی حلال است یعنی می توان گفت اگر لقمه حلال باشد بقیه ی موارد راحت تر انجام می شود. ( چون که صد آید نود هم پیش ماست )

امام صادق (ع) می فرمایند : کسب الحرام یبین فی الذریة . اثر مالى كه از راه حرام به دست آمده است در نسل انسان آشكار مى شود .4 در نطفه اى که از مال حرام پدید آید و جنینى كه از حرام تغذیه شود ، مقتضیات شر ایجاد می گردد .

رابطه ی لقمه ی حلال و عمل شایسته

 قرآن می‌فرماید : « یا أَیُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً »5 این دو كلمه چرا كنار هم است ؟! می‌فرماید: «كُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ » ، « طیّب » یعنی دلپسند . « كُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ » بعد می‌ فرماید : « وَ اعْمَلُوا صالِحاً » یعنی از غذای « طیّب» و حلال بخورید ، « وَ اعْمَلُوا صالِحاً » بعد عمل صالح انجام بدهید . معلوم می شود كه اگر كسی لقمه‌اش حرام باشد ، موفق به عمل شایسته نمی شود . لقمه ی حلال و حرام به اندازه ای مهم و مؤثر است که از امام صادق (علیه السلام) در روایتى آمده است كه یكى از صحابه ی رسول خدا از آن حضرت خواست كه او را راهنمایی كند تا خداوند وى را مستجاب الدعوه قرار دهد. حضرت فرمود: غذایت را حلال گردان ، مستجاب الدعوه مى شوى .6

زهرا اجلال - گروه دین و اندیشه


1- البقرة /35

2- مؤمنون /51

3- نفس المهموم ، عباس قمی ، قم ، مکتبة بصیرتی ، ص 245

4-  المحجة البیضاء ، ج 3 ، ص 206

5- مؤمنون /51

6- المحجة البیضاء ص 204 ، روایات فراوانى در باب تغذیه از صفحه ی 201- 282 همین منبع آمده است .

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.