سابقه منشور کوروش در ایران

منشور کوروش اگرچه ریشه در تاریخ باستانی ایران دارد، اما در عراق کشف شد و توسط پژوهشگران بریتانیایی به موزه بریتانیا رفت تا در بخش ایرانشناسی این موزه نگهداری شود.

سابقه اولین حضور این منشور در ایران به دوران پهلوی و زمان جشن های 2500 ساله شاهنشاهی برمی گردد. در آن زمان منشور کوروش با وجود مخالفت های زیاد دولت وقت بریتانیا، برای 10 روز به ایران آورده شد و به نمایش در آمد.

3دهه بعد، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران که در حال برپایی یک نمایشگاه از آثار عصر صفویه در موزه بریتانیا بود، موضوع نمایش منشور كوروش در موزه ملی ایران را با مسئولان این موزه مطرح کرد و در این زمینه به توافق هایی رسید. اما این بار هم موزه بریتانیا با بهانه های مختلف ورود این منشور را به تعویق انداخت تا حدود 6 سال بعد، یعنی در روز 19 شهریور ماه 1389 با تشریفات فراوان منشور کوروش هخامنشی را وارد ایران کند.

بهانه های انگلیسی

رئیس موزه ملی بریتانیا سال گذشته اعلام کرده بود که به طور موقت از انتقال منشور به تهران صرف‌نظر كرده است. چرا که با توجه به حوادث اتفاق افتاده در خرداد ماه88، ایران از لحاظ سیاسی، مكان مناسبی برای فرستادن منشور كوروش نیست و بهتر است، امانت آن را به فرصت دیگری واگذار كنیم.

اما این تصمیم رابرت نیل مك گریگور با واکنش تند سازمان میراث فرهنگی رو به رو شد و این سازمان با انتشار بیانیه‌ای شدیداللحن اعلام كرد که وضعیت سیاسی كشور آرام است و دولت ایران برای حفظ این اثر تاریخی ضمانت می‌دهد. اما در صورت به امانت نسپردن منشور كورش از سوی موزه بریتانیا، از آبان ماه 1388 تمام مراودات و ارتباطات علمی، تحقیقاتی، اجرایی و تخصصی ایران با این موزه ملغی خواهد شد.

این واكنش، مسوولان موزه انگلیسی را بر آن داشت تا یک بار دیگر از مسئولان میراث فرهنگی ایران فرصت بخواهند و روز 26 دی‌ماه ‌88 را به عنوان تاریخ قطعی ورود منشور کوروش به ایران اعلام کنند. در آن زمان، نیل مك گریگور، به ایران آمد تا پیدا شدن 2 تكه دیگر را دلیلی بر امانت نسپردن این اثر به ایران معرفی كند. همین دیدار باعث شد تا بازهم اواخر سال گذشته مقدمات نمایش این اثر در ایران فراهم شود؛ اتفاقی كه باز هم به تعویق افتاد تا در نهایت حدود دو هفته قبل، در ساعت 4:25 دقیقه صبح روز جمعه 10سپتامبر 2010 به وقوع بپیوندند.

مهمان 4ماهه

حالا اگر این روزها سری به موزه ملی کشور در خیابان امام خمینی، ابتدای سی تیر بزنید، می توانید منشور باستانی کوروش را ببینید که در طبقه دوم این موزه و در ویترینی که از انگلستان برای نگهداری آن آورده شده، جا خوش کرده است. ویترینی با 182.5 سانتیمتر ارتفاع، 800 سانتیمتر عرض و 800 سانتیمتر عمق که گفته می شود شرایط حفاظتی خاصی دارد و محیط داخل آن کامل ایزوله است، شیشه‌های آن نسبت به نور حساسیت دارند و هیچ‌نوع اشعه‌ای نمی‌تواند به شی وارد شود. بالاتر از آن، این ویترین طوری طراحی شده که نسبت به بسیاری از شرایط و خطرات مانند لرزش ناگهانی و نورهای مختلف مانند مادون قرمز و ماورای بنفش هم فیلتر شده است!

منشور کوروش با این شرایط حفاظتی استثنایی، تا 4 ماه میهمان هموطنان ایرانی اش در موزه ملی خواهد بود و شما تنها با پرداخت هزار تومان ورودیه، می توانید از این منشور و آثار مهم و شگفت انگیز دیگری که در بخش اصلی موزه قرار دارد، دیدن کنید.

گروه گردشگری تبیان