پیروزی اسلام‌گراها در همه‌پرسی تركیه و تقویت دموكراسی در این كشور

بخش سیاسی- «تایید اصلاحات پیشنهادی اعلام شده از سوی حزب عدالت و توسعه در همه پرسی اخیر این كشور، باعث تقویت هر چه بیشتر این حزب و مواضع آن شد.»

 روزنامه كریستین ساینس مانیتور در گزارشی تحلیلی در این زمینه آورده است:

پس از مشخص شدن پیروزی حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان در همه پرسی اخیر این كشور، حامیان اردوغان در مقابل ساختمان این حزب تجمع كردند. رای دهندگان تركیه به اصلاحاتی رای دادند كه مخالفان به شدت با آن مخالفت كرده بودند.

تایید این اصلاحات باعث تقویت دموكراسی نوپا در تركیه خواهد شد و به تلاش‌های این كشور برای پیوستن به اتحادیه اروپا كمك می‌كند.

58 درصد از مردم تركیه به اصلاحات در قانون اساسی رای دادند كه طی كودتای نظامی در سال 1982 تدوین و تنظیم شده بود. 42 درصد نیز علیه این اصلاحات پیشنهادی، رای دادند.

بزرگترین پیروز این همه پرسی قطعا رجب طیب اردوغان است كه قرار است وی و حزبش سال آینده در انتخابات عمومی این كشور شركت كنند.

مخالفان معتقدند كه این اصلاحات اختیارات بیشتری به حزب عدالت و توسعه (حزب حاكم) می‌دهد و باعث تضمین استقلال سیستم قضایی تركیه خواهد شد. با این حال دو بند از این 26 مورد اصلاحات پیشنهادی حزب عدالت و توسعه، موجب گسترش اختیار و نفوذ دولت بر سیستم قضایی تركیه می‌شود.

اما اردوغان و حامیانش معتقدند كه این تغییرات برای روند دموكراسی در تركیه و در راستای استانداردهای اروپا امری لازم است و باعث خواهد شد تا ارتش در برابر یك حكومت غیرنظامی پاسخگو‌تر باشد.

اردوغان در جمع حامیانش گفت: ما یك مقطع زمانی تاریخی را پس از این همه پرسی سپری كردیم و در مسیر ایجاد یك دموكراسی پیشرفته و تفوق قانون حركت كرده‌ایم.

* اختلاف عمیق

از جمله دیگر موارد مورد توجه در این همه‌پرسی، وجود اختلاف جدی میان مردم تركیه است. در این همه پرسی 58 درصد از مردم رای مثبت و حدود 42 درصد رای منفی دادند و این نشان از اختلاف سلیقه میان مردم این كشور است.

باریس اصلای، یك وكیل در تركیه، گفت: این یك نقطه تصمیم‌گیری مهم برای آینده تركیه محسوب می‌شود. با این حال باید به 42 درصد رای مخالفان نیز توجه شود و این حاكی از اختلاف میان مذهبی‌ها و سكولارها است.

عبدالحمید، یك دانشجو نیز گفت: معتقدیم كه اگر به این همه پرسی رای مثبت بدهیم، برای دموكراسی تركیه خوب خواهد بود. ما خواهان دموكراسی هستیم.

مادر این دانشجو نیز تصریح كرد: ما به حزب عدالت و توسعه و اردوغان اعتقاد داریم.

پس از پیروزی حزب عدالت و توسعه در این همه پرسی بود كه عبدالله گل، رئیس جمهور تركیه خواستار اتحاد در این كشور شد. عبدالله گل گفت: تركیه به اتحاد نیاز دارد. مردم این كشور حرف آخر را در مورد دموكراسی زده‌اند.

اردوغان پیشتر به این موضوع اشاره كرده بود كه به دنبال تضمین به مردم تركیه است كه این تغییرات با هدف مدرن كردن قانون اساسی تنظیم شده در دوران كودتا با هدف همسو كردن آنها با استاندارد‌های اتحادیه اروپا انجام می‌شود.

حزب عدالت و توسعه حدود یك دهه است تلاش می‌كند تركیه به اتحادیه اروپا بپیوندد، اما اتحادیه اروپا اعلام كرده كه شرط لازم برای الحاق آنكارا به این اتحادیه، تبعیت از اصول و استاندارد‌های اتحادیه اروپا است.

اردوغان هم‌چنین تلاش كرده كه اتهام‌ها علیه خود مبنی بر اینكه وی خواهان قدرت بیشتر است را رد كند. وی در گفت‌وگو با شبكه سی.ان.ان گفت: هرگز تمایلی به سلطان بودن نداشته‌ام.

برخی نیز پیروزی حزب عدالت و توسعه در این همه پرسی را زمینه‌ای برای پیروزی این حزب در انتخابات آتی تركیه دانسته‌اند.

مراد مركان، معاون رئیس حزب عدالت و توسعه، گفت: دستور كار دولت مشخص است؛ دموكراسی بیشتر و قانون اساسی جدید.

با این حال برخی تحلیل‌گران نیز گفته‌اند كه پیروزی حزب عدالت و توسعه در این همه پرسی تضمینی برای پیروزی در انتخابات آتی در تركیه نخواهد بود.

اردوغان معتقد است كه وعده وی برای ایجاد قانون اساسی جدید در این كشور باعث جلب حمایت‌های گسترده برای وی و حزبش در انتخابات آتی خواهد شد.