گذری بر بناهای مذهبی کرمانشاه
بارزترین نمونه ساختمان در معماری پس از اسلام ایران، مساجد و بقاع امامزادگان است که به سبک بسیار خاصی ساخته شدهاند. اگر نگاهی گذرا به شهرها و حتی روستاهای استان کرمانشاه بیاندازیم، مساجد، بقاع متبرکه و اماکن زیارتی بسیاری را خواهیم دید که هر کدام بیانگر هنر و ذوق ایرانی-اسلامی است. مساجد و اماکن زیارتی که از دیرباز مورد احترام اهالی منطقه بوده و هنوز هم در میان مردم استان بسیار قابل احترامند.
علیرضا مرادی بیستونی معاون فرهنگی و ارتباطات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه، در گفتگو با ایسنا در خصوص بناهای مذهبی استان کرمانشاه می گوید: در جای جای استان تاریخی باستانی کرمانشاه، بناهای مذهبی بسیاری وجود دارد که یادآور اعتقادات عمیق مردم این دیار به مسائل دینی و مذهبی است.
او ادامه می دهد: معماری اغلب بناهای مذهبی استان به گونهای است که میتوان روح زندگی و آرامش عرفانی را در آن به وضوح مشاهده کرد. در تمام بناهای مذهبی استان احساس عظمت، نور، خلوت، آرامش همراه با ترکیب زیبا و کامل معماری اصیل ایران اسلامی متجلی است.
معاون فرهنگی و ارتباطات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه با اشاره به برخی از بناهای مذهبی استان، می گوید: یکی از قدیمی ترین بناهای مذهبی در استان کرمانشاه مسجد «عبدالله بن عمر» است که در منطقهای رویایی در ریجاب قرار دارد. این مسجد تاریخی یكی از قدیمیترین مساجد ایران به شمار میرود که براساس نوشتههای تاریخی در مورد این منطقه، برخلاف برخی مناطق دیگر جزو نخستین كسانی بودند كه به اسلام ایمان آورده و به ترویج آن پرداختند.
مرادی بیستونی همچنین به تکیه معاون الملک کرمانشاه به عنوان یکی دیگر از بناهای مذهبی استان اشاره کرده و ادامه می دهد: تکیه معاون الملک از جمله آثار مذهبی زیبا و با شکوه استان کرمانشاه است که دیوارهای کاشی کاری شده آن با تصاویری از پادشاهان، سرداران، رجال و بزرگان تزیین شده و همچنین در قسمتی از آن یادآور حماسه دشت کربلا است.
مدیر موزههای استان کرمانشاه، می گوید: طرحهایی که روی کاشیهای تکیه معاون الملک کرمانشاه حک شده شامل؛ صحنه هایی از غزوات پیامبر اکرم (ص)، نبردهای امیرالمومنین(ع)، حوادث کربلا، تصاویر سلاطین از جمله پادشاهان هخامنشی و تصاویری از تخت جمشید می باشد که در نوع خود بی نظیر است. عمارت این تکیه مذهبی از سه قسمت مجزای حسینیه، زینبیه و عباسیه تشکیل شده که هر قسمت با ذوق و هنری خاص معماری شده است.
او در ادامه به تکیه بیگلربیگی، یکی دیگر از بناهای مذهبی استان اشاره کرده و اضافه می کند: تکیه منحصر به فرد بیگلربیگی نیز یکی دیگر از بناهای مذهبی شهر کرمانشاه است که هم چون نگینیدر شهر کرمانشاه می درخشد. در فضای حسینیه این تکیه، پنجرهای با اتاق هلالی وجود دارد که اطراف آن به وسیله آیینه کاری جملات «لا اله الا الله، محمدرسول الله» و «علی ولی الله» نوشته شده است و همچنین از دیگر تزیئنات فضای حسینیه ستون نماهای گچی، طرحهای هندسی، نقوش گیاهی و قندیلهای شمع سوز است. در ضلع جنوبی حسینیه نیز ارسی زیبایی با شیشههای الوان وجود دارد که حسینیه را به حیاط کوچکتری مرتبط می سازد و از طریق این حیاط میتوان وارد مجموعه حمام بیگلربیگی شد. از فضاهای ضلع جنوبی حسینیه برای اقامت خانم ها به هنگام مراسم عزاداری، همچنین نگهداری وسایل و لوازم مراسم عزاداری ماه محرم استفاده می کردهاند.
معاون فرهنگی و ارتباطات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه همچنین از مسجد دولتشاه در محله قدیمی فیض شهر كرمانشاه به عنوان یکی دیگر از بناهای مذهبی استان نام می برد و ادامه می دهد: این بنا توسط محمد علی میرزا دولت شاه فرزند بزرگ فتحعلی شاه در كنار دیوان خانه این شهر كه دوازده عمارت داشت، ساخته شده است. ستونهای سنگی مارپیچ، محراب مقرنس كار شده و گچ بریهای زیبای شبستان زنانه، به این مسجد زیبایی خاصی بخشیده است و در حال حاضر این مسجد محل سكونت و تحصیل طلاب علومی دینی است.
مرادی بیستونی ادامه می دهد: همچنین مسجد حاج شهباز خان که در بافت قدیم شهر كرمانشاه، در خیابان مدرس قرار دارد یکی دیگر از بناهای مذهبی استان است که این مسجد دارای شبستانی بزرگ با دوازده ستون سنگی یك پارچه است که طاقهای شبستان بر روی این ستونها قرار دارند. علاوه بر این، برخی از طاق چشمههای مسجد حاج شهباز خان کرمانشاه به شیوه معقلی كاری تزیین شدهاند که در نوع خود کم نظیر است.
گروه گردشگری تبیان- الهام مرادی