تبیان، دستیار زندگی
((نجوى )) و ((نجات )) در اصل به معنى مكان بلندى است كه به خاطر ارتفاعش از اطراف جدا شده ، و از آنجا كه هرگاه انسان بخواهد دیگرى بر سخنانش آگاه نشود به نقطه اى مى رود كه از دیگران جدا باشد به سخنان در گوشى ((نجوى )) گفته اند، و یا از این نظر كه نجوى كننده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

در گوشی صحبت نکنید!!

 غیبت کردن

معمولا در مجالس هر گروه سنی و دوستی در کنار هم مشغول گفت و شنود میشوند و اگر دقت کرده باشید عده ای مدام دوست دارند خودشان را از مجلس جدا کنند گوشه ای بایستند و بادی به غبغب انداخته به دیگران از گوشه چشم نگاه کنند و گاه پوزخند تلخی هم تحویل میدهند و یا به صورت در گوشی چیزی در رابطه با دیگران میگویند و شاید گروهی را با تمسخر دیگری به خنده وا دارند و با این رفتار زننده خود فکر دیگران را مشوش کنند که نکند ایرادی در ما هست؟ شاید به من میخندند؟

شما هر چند نفر که باشید مواظب باشید که چه میگویید چون خداوند هم در بین شماست و همه حرکاتتان را میبیند. آیا شرم ندارید که در  حضور بی منتهایش با گستاخی رفتار میکنید ؟ به آرامی سخنی را بر زبان میرانید یا اشارات و حرکاتی که مبادا دیگران متوجه شوند از بندگان شرم داری و حضور بی منتهای خدایت را نادیده میگیری؟

خداوند بلند مرتبه در قرآن میفرماید : «أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا فى السمَوَتِ وَ مَا فى الاَرْضِ مَا یَکونُ مِن نجْوَى ثَلَثَةٍ إِلا هُوَ رَابِعُهُمْ وَ لا خَمْسةٍ إِلا هُوَ سادِسهُمْ وَ لا أَدْنى مِن ذَلِک وَ لا أَکثرَ إِلا هُوَ مَعَهُمْ أَیْنَ مَا کانُوا ثمَّ یُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا یَوْمَ الْقِیَمَةِ إِنَّ اللَّهَ بِکلِّ شىْءٍ عَلِیمٌ » (1) ؛ آیا نمى دانى که خداوند آنچه را در آسمان ها و آنچه در زمین است مى داند، هیچگاه سه نفر با هم نجوى نمى کنند مگر اینکه خداوند چهارمین آنها است ، و هیچگاه پنج نفر با هم نجوى نمى کنند مگر اینکه خداوند ششمین آنها است ، و نه تعدادى کمتر و نه بیشتر از آن مگر اینکه او همراه آنها است هر جا که باشند، سپس روز قیامت آنها را از اعمالشان آگاه مى سازد، چرا که خداوند به هر چیزى دانا است.

آرى حضور خداوند در همه جا، و در هر زمان ، و در درون و برون ما، ایجاب مى کند که نه فقط اعمال بلکه نیات و عقائد ما را احصا کند، و در آن روز بزرگ که "یوم البروز" است همه را بازگو فرماید، تا هم خود انسان و هم دیگران بدانند، اگر عذاب و مجازات سختى در کار است دلیلش چیست ؟ سپس براى تأکید بر حضور خداوند در همه جا و آگاهى او بر همه چیز سخن را به مسأله "نجوى"  (گفتگوهاى در گوشى ) مى کشد و مى فرماید: آیا نمیدانى که خداوند آنچه را در آسمان ها و آنچه در زمین است مى داند .

گرچه روى سخن در اینجا به پیامبر است ولى مقصود عموم مردم مى باشد. و این در حقیقت مقدمه اى است براى بیان مسأله نجوى و سخنان در گوشى .

نجوی به چه معناست ؟

"نجوى" و "نجات"  در اصل به معنى مکان بلندى است که به خاطر ارتفاعش از اطراف جدا شده ، و از آنجا که هرگاه انسان بخواهد دیگرى بر سخنانش آگاه نشود به نقطه اى مى رود که از دیگران جدا باشد به سخنان در گوشى "نجوى" گفته اند، و یا از این نظر که نجوى کننده مى خواهد اسرار خود را از اینکه در دسترس دیگران قرار گیرد نجات بخشد.

صداى راه رفتن مورچه را بر سنگ سخت مى شنود، و صداى برخورد بالهاى پرندگان را در هوا، چیزى بر او پنهان نمى ماند، و آنچه را گوش ها و چشم ها درک مى کنند و آنچه را درک نمى کنند از کوچک و بزرگ همه براى او ظاهر و آشکار است.!
پرهیز از تهمت

منظور از اینکه خداوند چهارمین یا ششمین آنهاست این است که او در همه جا حاضر و ناظر و از همه چیز آگاه است ، و گرنه ذات پاکش نه مکان دارد و نه هرگز توصیف به اعداد مى شود، و یگانگى او نیز وحدت عددى نیست بلکه به این معنى است که شبیه و نظیر و مثل و مانند ندارد.

حضور خداوند در هر نجوى

همان گونه که گفتیم خداوند نه جسم است نه عوارض جسمانى دارد و به همین دلیل زمان و مکانى براى او تصور نمى شود، ولى در عین حال اگر تصور کنیم ممکن است جائى باشد که خدا در آنجا حاضر و ناظر نباشد او را محدود ساخته ایم .

به تعبیر دیگر او احاطه علمى به همه چیز دارد در عین اینکه مکانى براى او متصور نیست بعلاوه فرشتگان او همه جا حاضرند و همه اعمال و اقوال را مى شنوند و ثبت مى کنند. و لذا در حدیثى از امیر مؤ منان على (علیه السلام ) در تفسیر این آیه مى خوانیم : انما اراد بذلک استیلاء امنائه بالقدرة التى رکبها فیهم على جمیع خلقه و ان فعلهم فعله ؛ منظور این است که امناء خداوند با قدرتى که به آنها بخشیده بر تمام مخلوقاتش سلطه دارند و چون کار آنها کار او است این حضور به وى نسبت داده شده است.

و در حدیث معروف "اهلیلجه" از امام صادق (علیه السلام ) مى خوانیم : اینکه خداوند "سمیع" نامیده شده به خاطر آن است که سه نفر با هم نجوى نمى کنند مگر اینکه او چهارمین آنها است ... سپس ‍ افزود: یسمع دبیب النمل على الصفا! و خفقان الطیر فى الهواء! لا یخفى علیه خافیة و لا شى ء مما ادرکه الاسماع و الابصار، و ما لا تدرکه الاسماع و الابصار، ما جلّ من ذلک و ما دقّ، و ما صغر و ما کبر ؛ صداى راه رفتن مورچه را بر سنگ سخت مى شنود، و صداى برخورد بالهاى پرندگان را در هوا، چیزى بر او پنهان نمى ماند، و آنچه را گوش ها و چشم ها درک مى کنند و آنچه را درک نمى کنند از کوچک و بزرگ همه براى او ظاهر و آشکار است.!

پس دوستان در ارتباط با دیگران مواظب شأن آنها و حضور خداوند باشید چرا که خدای متعال به همه بندگانش عشق میورزد و خوش ندارد که عده ای عده دیگر را مسخره کنند مواظب باشید به خاطر خوش آمد دیگران خود را دچار خشم خدا نکنید و با اشاره و حرکات صورت و پچ پچ کردن در حضور دیگران کاری نکنید که آنها دچار شک و تردید شوند و از شما کینه به دل بگیرند که این گونه تفرقه انگیزی ها از حربه های شیطان است برای دور شدن دلها از هم .

فرآوری : محمدی_گروه دین و اندیشه تبیان

منبع: تفسیر نمونه


پی نوشت

1- مجادله آیه 7.