تبیان، دستیار زندگی
روان ‌شناسان معتقدند که روزه برای سلامت روان مفید است و موجب افزایش خودباوری و اعتماد به نفس می ‏شود و توان و مقاومت...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تأثیر روزه بر سلامت روان

ماه رمضان

روان ‌شناسان معتقدند که روزه برای سلامت روان مفید است و موجب افزایش خودباوری و اعتماد به نفس می ‏شود و توان و مقاومت افراد را در برابر مشکلات و ناملایمات زندگی بیشتر می ‏کند.

با دکتر محمدرضا خدایی، روان پزشک و عضو هیات علمی دانشکده علوم بهزیستی و توانبخشی،  در همین زمینه گفتگو کرده ایم.

آقای دکتر! چگونه می ‌توانیم از نظر روانی، آمادگی روزه گرفتن را پیدا کنیم؟

ببینید؛ ما اول باید این نکته را بررسی کنیم که چگونه یک نیت، انگیزه و در نتیجه، یک عمل متناسب با آن شکل می ‌گیرد.

برای انجام گرفتن هر عملی باید فرد انگیزه ی لازم برای آن را داشته باشد. دارا بودن انگیزه به دیدگاه هر فرد و روشن شدن علت انجام دادن عمل توسط او بستگی دارد، پس باید انگیزه و علت مشخص باشند تا اراده و پذیرش عمل صورت گیرد.

برای عملی مثل روزه هم این موضوع صدق می ‌کند؛ یعنی شما اول باید دیدگاه خود نسبت به روزه گرفتن و علت انجام دادن این عمل را به خوبی بشناسید و بعد آن را به راحتی بپذیرید. شما ممکن است تصمیم داشته باشید که روزه بگیرید تا به سلامت جسم خود کمک کنید؛ یا این که روزه را تسکین ‌دهنده روح و روان خود بدانید و احساس کنید با پیروی کردن از فرمان آفریدگارتان و کسب رضایت او به آرامش وصف ‌ناپذیری می‌ رسید، چون خیلی وقت ‌ها بعضی از کارها فقط نتیجه مادی و جسمانی ندارند.

بعد از این که شما انگیزه و علت درستی را برای گرفتن روزه پیدا کردید، آن‌گاه می ‌توانید با میل و اشتیاق به سمت این عمل الهی پیش بروید.

اما نکته مهم این ‌جاست که اگر شما نتوانید انگیزه و علت خوبی برای انجام این فریضه الهی پیدا کنید، آن وقت است که روزه گرفتن برای شما تبدیل به امری اجباری و از سر ناچاری و همراه با زجر می ‌شود، پس جستجوی علت‌ ها را فراموش نکنید.

از اثرات روانی روزه گرفتن بر ایمان بگویید. آیا ممکن است دانستن این نتایج به تقویت انگیزه ‌های روزه‌ داران منجر شود؟

حتما همین ‌طور است. ما در کنار علت ‌ها، باید از فواید کاری هم که انجام می ‌دهیم، مطلع باشیم.

افراد باید بدانند که هر چند روزه باعث گرسنگی، تشنگی یا به هم خوردن نظم خواب شان می ‌گردد، اما مشکلات ذکر شده در برابر آثار روانی مطلوبی که روزه در فرد به جای می ‌گذارد، هیچ است.

یک ماه روزه گرفتن سبب تقویت روحیه فرد می ‌شود. مقاومت او را در برابر مشکلات بالا می ‌برد و با افزایش مکانیسم انطباقی فرد موجب می ‌شود که اعتماد به نفس او افزایش پیدا کند، زیرا وقتی فردی می ‌تواند یک ماه روشی جدید و متنوع از زندگی را تجربه کند، حتما می ‌تواند بعدها در برابر مشکلات و فشارهای زندگی مقاومت کند.

روزه گرفتن باعث می ‌شود که فرد به توانایی ‌های ذاتی خود پی ببرد و حس "خواستن توانستن است" را در خود بارورتر کند.

در اثر روزه گرفتن، دفاع روانی افراد در برابر مشکلات بیشتر می ‌شود و در نتیجه تحمل ‌پذیری‌ افراد افزایش می‌ یابد.

آیا به هم خوردن نظم خواب یا تغذیه، موجب تحریک ‌پذیری فرد نمی‌شود؟

خب، این یک حقیقت کتمان‌ناپذیر است که روزه گرفتن در کنار همه خوبی ‌هایش، رنج‌ هایی را در پی دارد. اختلال در خواب یا تغذیه باعث می ‌شود که فرد از نظر روانی تحریک ‌پذیر و زودرنج شود و واکنش سریعی نسبت به کارها از خود نشان دهد و هرچه زمان بیشتر می ‌گذرد و به ساعات افطار نزدیک ‌تر می ‌شود، افراد توجه و تمرکز خود را بیشتر از دست می ‌دهند و گرسنگی و تشنگی باعث خستگی، ضعف و کج‌ خلقی آن ها می‌ شود.

همه این ها درست؛ اما کسی که هدفی والا را در نظر دارد، به سادگی و با یک برنامه ‌ریزی جامع می‌تواند هدفش را دنبال کند.

بهتر است در این جا مثالی برایتان بیاورم: شاید باران بهاری سبب آب‌ گرفتگی معابر و کمی ترافیک شود، ولی هیچ‌کس از آن بدش نمی ‌آید، زیرا همه به خوبی می ‌دانند که نتیجه این باران، آبادانی، سبزی و رهایی از قحطی است. روزه هم مثل باران بهاری می ‌ماند و اگر برای رسیدن به برکات این ماه برنامه ‌ریزی خوبی داشته باشیم، می ‌توانیم به آبادانی روح ‌مان کمک کنیم.

تهیه مصاحبه:  ندا احمدلو

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

اگر می خواهید با کارشناسان تغذیه ی سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.

* مطالب مرتبط:

بیماران روانی می ‌توانند روزه بگیرند؟

روزه در بیماری های اعصاب و روان

تاثیر روزه بر بیماری های جسمی و روحی

بخش تغذیه و سلامت تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.