این جوان در برزخ است

مقابله با ناامیدی های زندگی در دوران جوانی

مدت سه سال است که از زندگی ناامید شده‏ام و حتی روزی چند بار از خداوند طلب مرگ می کنم و در برزخی قرار گرفته‏ام که نمی‏دانم چه کار کنم. من بیکار هستم و شغلی ندارم. وقتی تصمیم گرفتم که برای خود همدمی اختیار کنم، همه خانواده‏ها گفتند که جوان شما بیکار است و رشته او موقعیت شغلی ندارد؛ در صورتی که من رشته خود را دوست دارم. جالب این جاست که من تمام مستحبات و واجبات را به موقع انجام می‏دهم و جوان چشم چران، معتاد یا بی اخلاقی نیز نیستم؛ ولی با این وضعیت، نمی‏دانم چه کار کنم؛ چون برای من دیگر این زندگی ارزشی ندارد و هیچ لذتی در آن نمی‏بینم. بارها از خدا درخواست کردم و گفتم: ای خدا! کاش در زمان جنگ، سنم کفاف می‏داد تا بروم به جبهه و شهید بشوم؛ ولی افسوس! شرمنده شهدا شدیم و باید این دنیای نامهربان را تحمل کنم. ای کاش کسی می توانست به من یار رساند و مرا از شر این همه افکار ناراحت کننده رهایی دهد.....

این چند سطر درد دل های یک جوان نا امید از زندگی است. البته ما امیدواریم و هم اطمینان داریم که تعداد این دسته از جوانان بسیار کم هستند و علی رغم مشاهده مشکلات و انواع ناکامی ها به این زودی از زندگی نا امید نشده و برای بهبود اوضاع زندگی خود تلاش می کنند اما در هر حال بخشی از جوانان ما با مشکلات بیکاری و بی پولی و به تبع آن فقدان امکانات برای ازدواج مواجه هستند. در ادامه توصیه های کلی به این دسته از جوانان ارایه می شود تا بهتر و راحت تر بتوانند با این مشکل خود کنار بیایند:

در همین ابتدا لازم است به این نکته بسیار کلیدی اشاره کنیم که اراده جدی و محکم و تکیه بر ایمان قوی و انجام عبادات و عمل به مستحبات، خود راه نجات از افکار و اندیشه‏های باطل است. مطمئناً همین پای‏بندی و تعهد نسبت به احکام و قوانین شرع و اسلام، عامل اصلی حفظ جوانان از خطرات آشکار و نهان بوده است. بنابراین، در اولین گام حفظ  ایمان و تعهد به این دسته از جوانان بسیار توصیه و تاکید می گردد. اکنون برای پاسخ به مشکل این دسته از جوانان، توجه‏تان را به مطالب زیر جلب می‏کنیم:

-  این مشکل، کم و بیش در برخی از جوانان وجود دارد. جوانانی که در پی اهداف و آرمان‏های بلند و ارزشمندی هستند، با مشکل مضاعفی روبه‏رو می‏شوند؛ زیرا علاوه بر مشکلات روحی ناشی از دوران جوانی و محرومیت‏ها و فشارهای دوران تحصیل، از این که بین وضع موجود و آرمان مطلوبشان فاصله زیادی احساس می‏کنند، رنج جانکاهی آنان را می‏آزارد. در عین حال، باید دانست که زندگی، مجموعه‏ای از شادی و رنج، کام‏روایی و ناکامی، تلخی و شیرینی و خلاصه میدان جنگی است که هرکس در آن سهمی از پیروزی و شکست دارد.  همه اینها به شکل‏های گوناگون در زندگی هر فرد وجود دارند و در ایام جوانی و تحصیل، این فشارها شدیدتر است؛ اما چه باید کرد؟

نکته مهم و اساسی، نحوه برخورد انسان با این مسائل است. در این رابطه، دو گونه برخورد می‏توان داشت:

- واکنش انفعالی؛ در برخورد انفعالی، انسان همواره مشکلات را بزرگ می‏بیند و در اکثر صحنه‏ها، خود را شکست خورده می‏پندارد. با وجود این که از خود انتظاراتی بیش از حد دارد، در گشودن راه و گام نهادن به سوی هدف، خود را ناتوان می‏بیند. امکانات، توانمندی‏ها و موفقیت‏های خویش را فراموش می‏کند و کم‏کم احساس یأس، ضعف و سستی در او فزونی یافته، خود را بیمار می‏پندارد.

-   واکنش فعال؛ در برخورد فعال، انسان به مقایسه معقول و منطقی بین خواسته‏ها، توانمندی‏ها، شکست‏ها و پیروزی‌ها می‏پردازد. توقع از خویش را با واقعیات و توانایی‏های فردی و شرایط محیطی و اجتماعی تنظیم می‏کند و با جدیت، نشاط و روحیه بالا، به فعالیت و تلاش می‏پردازد.

بهتر است این مقاله را با روایتی منسوب به حضرت علی علیه‏السلام ادامه دهیم: «گذشته، گذشت و از آینده هم هنوز خبری نیست؛ پس فرصت را بین دو امری که موجود نیستند، مغتنم شمار». شما از آینده خبر ندارید تا درباره آن نگران و مأیوس باشید و از طرفی نیز، آینده ریشه در زمان حال دارد؛ پس اگر در صدد اصلاح امور آینده خود هستید، باید آن چه را امروز وظیفه شماست، با دقت و به خوبی انجام دهید و این، تنها راهی است که آینده شما را تأمین خواهد کرد. در یک کلام، وقت خود را صرف امری کنید که در دسترس شماست و آن، زمان حال است. هر روز از زندگی انسان، فرصتی است که باید از آن استفاده کنید. چرا خوشی و آسایشی را که امروز در اختیار داریم، به خاطر آینده‏ای که خبری از آن نداریم، مکدّر می‏سازیم؟

حضرت علی علیه‏السلام می‏فرماید: «نگرانی‏های سال را بر نگرانی امروزت اضافه مکن؛ زیرا برای امروز، مشکلات خودش کافی است»

شما جوانان ناامید، اگر به زندگی گذشته خود توجه کنید، همه جا و در همه مراحل، لطف و رحمت خداوند را آشکارا می‏بینید. توجه به نعمت‏های بی‏پایان خداوند، انسان را شکرگزار خدا می‏کند؛ مثلاً یکی از نعمت‏های خدا، امکان تحصیل در مراکز آموزش عالی است. در سال، هزاران نفر در کنکور شرکت می‏کنند و عده زیادی از آنان به هر دلیل، در این آزمایش، ناموفق هستند. استعداد و امکاناتی که خداوند به شما عطا کرده است، دلیل موفقیت شما بوده است و یا هزاران بلکه میلیون‏ها نعمت خدادادی؛ از این رو، عقل سلیم حکم می‏کند که انسانی چون شما شکرگزار خدا باشد.

قطعاً در وجود شما جوانان نیز، نقاط مثبت و خوبی‏هایی وجود دارد که اگر به آنها توجه داشته باشید و به شکوفایی آنها بپردازید، از بدی‏ها و نقاط منفی خود گریزان خواهید شد و سعی خواهید کرد که آنها را از وجود خود، ریشه‏کن سازید. به نظر می‏رسد افکار منفی برخی از جوانان را به احساس بن‌بست رسانده است و لذا باید آنها را از بین برد، لذا توصیه می‏شود به نکات زیر توجه فرمایید:

- آینده‌نگر باشید و برای چند سال آینده، برنامه‏ریزی کنید.

- با افراد شاد، خوشبین و امیدوار، معاشرت داشته باشید و از روحیه آنان الهام بگیرید.

- به شدت، از منفی‏گرایی بر حذر باشید و افکار منفی را از خود دور کنید.

- با هسته‏های مشاوره، در این زمینه ارتباط داشته باشید و راهکارهای بیشتری را به طور مرتب برای مقابله با افکار منفی‏تان از آنها بگیرید.

- منزوی نباشید و با افراد باتجربه و متعهد، ارتباط صمیمانه برقرار کنید.

- کتاب‏هایی را که در زمینه شادکامی، رمز موفقیت، راز موفقیت افراد بزرگ و... نوشته شده، با دقت بخوانید و به دستورات آنها عمل کنید.

- ورزش کنید؛ زیرا ورزش، در شادی روح و سلامت جسم مؤثر است.

- در محیط‌های شاد و سالم، به استراحت و تفریح بپردازید.

- از افراد منفی‏گرا، بر حذر باشید.

- از بحث‏های رنج‏آور، اجتناب کنید.

- توجه داشته باشید که مشکلات و رنج‏ها، همیشگی نیست و روزگار در تحوّل و تغییر است و چه بسا حوادث پیش‏بینی نشده‏ای نیز در حل مشکلات، به یاری انسان خواهد شتافت.

- سفرهای شاد و سیر و سیاحت‏های علمی، برای شما لازم و مؤثر است.

- خاطرات تلخ را به دست فراموشی بسپارید و از بازگو کردن آن برای دیگران، پرهیز کنید.

- اگر ذوق هنری دارید، به کارهای هنری از قبیل کاریکاتور، گرافیک، نقاشی، خط، نویسندگی و... بپردازید؛ نیایش و دعا، مؤثر و نافذ است.

- از دعاها و مناجات‏های دل‏نشین، غافل نباشید. در این راستا، نیایش‏هایی مانند مناجات خمسةعشر، کمیل و نیز صحیفه سجادیه، به ویژه دعای مکارم الاخلاق را همواره بخوانید و باور داشته باشید که نیایش و دعا، سرنوشت‏ساز است؛ با خدا انس بیشتری داشته باشید و با او درددل کنید.

- پیشنهاد می‏شود که در اوقات فراغت، به تفصیل، نعمت‏ها و الطاف الهی، مانند اصل وجود، سلامتی، توفیق تحصیل و... همچنین بلایایی را که خدا از شما دور کرده است، یادآور شوید و ضمن سپاسگزاری از او، قلب خویش را مالامال از محبت و عشق الهی کنید.

- قرآن، کلام خداست؛ از تلاوت و تدبّر در آیه‏های آن، هر چند اندک، دریغ نکنید. این جهت، علاوه بر ارزش‏های گوناگون دیگر، شما را با خدا مأنوس‏تر می‏سازد.

در آخر، عمل به موارد زیر را برای کسانی که دچار این نوع افکار منفی و مخرب می شوند، توصیه می کنیم:

-  هرگز در طول شبانه‏روز، بیکار و تنها نباشید.

-  برای تمام شبانه‏روز، برنامه منظم داشته، هیچ زمانی بیکار نباشید و اوقات فراغت خود را با کارهای مختلف ورزشی، علمی، هنری، کمک به دیگران، دید و بازدیدها و... پر کنید.

-  در فعالیت‏های دسته‏جمعی، اردوها، تجمع‏های دوستانه، ورزش‏های دسته‏جمعی و... شرکت فعال داشته باشید.

-  هرگاه چنین افکاری به ذهنتان خطور کرد، با افکار جایگزین از آن رهایی یابید.

- همیشه موضوع یا موضوعاتی برای فکر کردن، آماده داشته باشید.

-  توانایی‏ها، موفقیت‏ها و سایر نعمت‏های خدادادی را روی کاغذی یادداشت نموده، هر روز و هنگام هجوم افکار منفی، آنها را بخوانید.

شما جوانانی که  تا به حال موفق نشده‏اید که با فرد مطلوب خود ازدواج کنید و یا خانواده‏های آنها، به دلایل غیرمنطقی، پاسخ منفی به شما داده‌اند، آن را به فال نیک بگیرید؛ چه بسا اگر با یکی از آنها ازدواج می‏کردید و تناسبی با وضعیت شما نداشت، موجب دردسرها و مشکلات زیادی می‏شد و زندگی آینده‏تان تلخ می‏شد. افراد و خانواده‏هایی که ملاکشان همان اموری است که در بالا ذکر شد، مسلماً با شما تناسب نداشته‏اند و بهتر همین بود که پاسخ رد داده‏اند و صلاح و مصلحت واقعی‏تان نیز در همین بوده است. مطمئن باشید که خانواده‏های دیگری هستند که پذیرای شما باشند؛ به خصوص اگر پای‏بند اخلاق و احکام شرع  باشید.

مقالات مرتبط

ما جوانان اضافه ایم؟

انحطاط به شکل کاملا جدی

نوجوانان! از این مرز فراتر نروید

مراحل رشد غریزه در نوجوانی

مرضی حاصل تنهایی

دنیا دست کیه؟!

نگرانی را از زندگی حذف کنید

نوجوان ایرانی ،سلام!

از خود شده بیگانه

مواظب باش قاتل نشوی!

از کجا باید شروع کرد؟

کاربران محترم می توانند مطالب خود در این زمینه را در بخش انجمن های تخصصی قرار دهند