نور آسمانی
حسن بن علی پسر علی علیه السلام، امام نخست شیعیان و فاطمه دختر محمد است. وی بیشتر با نام امام حسن مجتبی نزد شیعیان شناخته میشود. حسن ملقب به مجتبی از اهل بیت و نیز پنج تن آل عبا به شمار میآید.
حسن بن علی، در 15 رمضان سال ۳ هجری در مدینه متولد شد و پس از پدر به امامت و خلافت مشغول شد. ولی پس از مدت کوتاهی برای جلوگیری از تفرقه به صلح با معاویه رضایت داد.
ریشه نام
نام او حسن به معنای خوب و نیکو است.
پس از ولادت، حضرت فاطمه از همسرش علی علیه السلام خواست برای فرزندشان نامی انتخاب کنند، اما امام علی علیه السلام از پدربزرگوار ایشان حضرت محمد صلی الله علیه و آله تقاضا کردند و حضرت محمد صلی الله علیه و آله هم منتظر نامی از سوی پروردگار شدند.
تا اینکه جبرئیل، امین وحی، فرود آمد و گفت:
«خدایت سلام میرساند و میگوید چون علی برای تو همانند هارون برای موسی است، نام فرزندش را نام فرزند حضرت هارون علیه السلام یعنی شبّر قرار ده!» رسول خدا فرمود: «زبان من عربی است و شبّر، عبری است.» جبرئیل گفت: «شبّر در زبان عرب به معنای«حسن» است.»
از القاب این امام بزرگوار می توان به مجتبی، تقی، زکی، سید، سبط، سبط اكبر اشاره کرد ، اما مهمترین لقبش مجتبی وکنیه شان ابو محمد است.
امام حسن علیه السلام در کمالات انسانی یادگار پدر و نمونه ی کامل جد بزرگوار خود بودند. حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم گاهى او و برادرش حسین را بر دوش خود سوار مىكردند و مىبوسیندد و مىبوییدند.
امام حسن (علیه السّلام) بیست و پنج بار پای پیاده به حج رفتند. هرگاه از مرگ یاد مىكرند مىگریستند و هر گاه از قبر یاد مىكردند مىگریستند، هر گاه به یاد ایستادن به پاى حساب مىافتادند آن چنان نعره ای مىزدند كه بی هوش مىشدند و چون به یاد بهشت و دوزخ مىافتادند، همچون مار گزیده به خود مىپیچیدند. از خدا طلب بهشت مىكردند و از آتش جهنم به او پناه مىبردند. هنگامی که وضو مىگرفتند و به نماز مىایستادند، بدنشان به لرزه مىافتاد و رنگشان زرد مىشد. این امام بزرگوار سه بار دارائیش را تقسیم كرد و دوبار از تمام مال خود به خاطر خدا گذشت.
امام حسن (علیه السّلام) در زمان خودش عابد ترین و بى اعتنا ترین مردم به زیور دنیا بودند.
امام حسن علیه السلام آن قدر متواضع بودند که به دعوت عده ای مستمند که روی زمین نشسته بودند و نان می خوردند پاسخ مثبت دادند.