عوامل موثر در حساسیت پوستی
عواملی که در ایجاد حساسیت پوستی موثرند عبارتند از:
سد پوستی، سبوم (مواد چرب پوست) و PH.
میزان از دست دادن آب از طریق اپیدرم (لایه بیرونی پوست) علامت مهمی برای تعیین وضعیت عملکرد لایه شاخی پوست است.
از دست دادن آب زیاد، باعث نفوذپذیری بیشتر و راحت‌تر عوامل محرک خارجی می شود. پوست‌های حساس، اغلب آب بیشتری از دست می دهند و خشک ترند.
برخی مواد مانند استون، چربی‌های طبیعی پوست را از بین می برند و لذا سد محافظ پوستی آسیب پذیر می شود.
سدیم لورل سولفات که یک دترژان (ماده پاک کننده) رایج در صابون‌ها، شامپوها و پاک کننده هاست نیز یک محرک پوستی می باشد. این ماده می‌تواند برای موها نیز آسیب‌رسان باشد.
افراد مبتلا به پوست حساس، پوست خشک و یا مبتلا به درماتیت آتوپیک (اگزمای سرشتی) نباید از این ماده استفاده کنند.
سدیم لورل سولفات به دلیل داشتن خاصیت افزودن کف، در فرمولاسیون‌های آرایشی و بهداشتی به کار می‌رود و به همین دلیل اغلب پاک کننده‌های ملایم که مخصوص پوست‌های حساس هستند، فاقد سدیم لورل سولفات بوده و کف نمی‌کنند.
PH طبیعی پوست در حدود 5/5 است. موادی مانند اسیدلاکتیک که در غدد عرق یافت می‌شوند، به نگهداری PH پوست در حد نسبتا ثابت کمک می‌کنند و قادرند مقادیر کم اسید یا قلیا را که بر روی پوست استعمال می‌شوند، خنثی کرده و از تحریک‌کنندگی آنها بکاهند.
PH اسیدی پوست یکی از عواملی است که مانع رشد باکتری‌ها می‌شود. در افراد مبتلا به پوست حساس ، PH پوست معمولا بالاست.
از عوامل دیگری که موجب حساسیت پوست می‌شوند می‌توان به رتینوییدها (مانند ترتینویین که در درمان آکنه یا پیری پوست به کار می‌رود) و اسیدهای آلفا هیدروکسی اشاره کرد.
برخی بیماری‌های پوستی نیز با حساس شدن پوست همراهند ، مانند بیماری روزآسه و درماتیت سبوره. لذا مصرف داروهایی مثل ترتینویین در این افراد باید با احتیاط فراوان صورت گیرد، زیرا موجب قرمزی، سوزش و پوسته ریزی پوست خواهد شد.
برخی مواد می‌توانند موجب درماتیت‌های تماسی آلرژیک شوند. این تصور غلط است که داروهای موضعی گیاهی موجب بروز حساسیت نخواهند شد. موادی مانند رزماری (اکلیل کوهی)، چوب سندل، آرنیکا و بابونه گاهی موجب بروز درماتیت تماسی آلرژیک می‌شوند.
روغن‌های طبیعی مانند روغن اسطوخودوس، روغن جوهر و روغن درخت چای نیز می‌توانند موجب آلرژی‌های تماسی شوند.
دکتر بهروز باریک بین - متخصص پوست و مو
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
برای شرکت در بحث های انجمن بهداشت و سلامت سایت، اینجا را کلیک کنید.
*مطالب مرتبط:
اثرات و عوارض مواد آرایشی یا درمانی و حساسیت های پوستی
سوال هایی که از متخصصان پوست زیاد می پرسند
از پوست خود چگونه محافظت کنیم؟
بخش تغذیه و سلامت تبیان
