باشگاه‌های ورزشی چگونه كسب درآمد می‌كنند؟
معمولا باشگاه‌های ورزشی برای بقاء و توسعه خود راه‌هایی را برای كسب درآمد خود انتخاب و مشخص می‌كنند. البته این راه‌ها از قبل مشخص شده‌اند و قوانینی نیز وجود دارند تا این راه‌ها در چهارچوب این قوانین پیش برود.
این راه‌ها چه هستند، در چهارچوب چه قوانینی حركت می‌كنند و آیا باشگاه‌های ورزشی ایران با آنها آشنا هستند.
در این ارتباط چند روش اشاره شده كه تنها چند روش اصلی كسب درآمد هستند و روش‌های متفاوت دیگری نیز وجود دارند.
*قوانین كلی
براساس قوانین كلی فدراسیون‌ها، كنفدراسیون‌ها، انجمن‌ها و سازمانهای ورزشی، راه‌های كسب درآمد یك باشگاه ورزشی باید در چهارچوب ورزش و مسایل فرهنگی پیگیری شود. این روش‌های تجاری به غیر از این كه نباید قوانین كشورها و مناطق را زیر پا بگذارند، هم‌چنین نباید از محدوده فرهنگ و ورزش نیز خارج شوند.
البته باشگاه‌هایی كه به شركت‌های سهامی تبدیل شده‌اند و یا به بازار بورس كشورشان یا بازار بورس بین‌المللی راه پیدا كرده‌اند، در چهارچوب فعالیت خود می‌توانند تجارت‌های دیگری را نیز انجام دهند.
شركت Vodafone حامی تیم منچستر یونایتد جذب حامی و اسپانسر یكی از متداول‌ترین راه‌های كسب درآمد و پوشش‌دهی هزینه‌ها توسط باشگاه یا كلوب‌های ورزشی، كسب حامی و اسپانسرهای مالی می‌باشد. باشگاه‌ها با جذب حامی مالی، موقعیت‌های تبلیغاتی به‌وجود آمده توسط خود را به شركت‌ها و تاجران بزرگ ارایه می‌دهند تا در عوض منبعی برای پوشش هزینه‌های خود فراهم سازند.
یك باشگاه ورزشی می‌تواند به تعداد دلخواه حامی و اسپانسر جذب كند. اما معمولا باشگاه‌ها یك حامی اصلی و چند حامی جز دارند. برای مثال باشگاه بایرن مونیخ آلمان دارای یك حامی اصلی (شركت مخابرات آلمان Deutsche Telekom) دو حامی به اصطلاح تجهیزاتی (شركت آدیداس) و هفده حامی دیگر (شامل شركت‌های Allianz، آودی، كوكاكولا، لوفت هانزا، زیمنس و ...) می‌باشد.
حامیان مالی معمولا هزینه‌های اصلی و تجهیزاتی باشگاه‌ها را به عهده می‌گیرند. البته روش معامله حامی و باشگاه می‌تواند بسیار متفاوت و توافقی باشد كه در كشورهای پیشرفته و صاحب فوتبال قوانینی برای این نوع معاملات وجود دارد. برخی از حامیان برای مثال متعهد می‌گردند كه استادیومی را برای باشگاه فراهم سازند. برخی دیگر با ارایه مبلغی بالا برای مدتی مشخص به باشگاه از نظر مالی كمك می‌كنند. برخی دیگر نیز تجهیزات و امكانات ورزشی و رفاهی را به باشگاه ارایه می‌دهند كه البته همان طور كه اشاره شد روش معامله می‌تواند كاملا توافقی باشد.
در ایران در سال‌های اخیر و پس از حرفه‌ای شدن لیگ‌ها و تورنمت‌های ملی، خوشبختانه كمی جدیتر به این مسأله توجه شد. امروزه اكثر باشگاه‌های حرفه‌ای و قوی در كشور - گرچه با وجود مشكلات - دارای حامیان مالی هستند. شركت‌ها، تجار و صنایع بزرگ نیز به این تفهیم رسیده‌اند كه با سرمایه‌گذاری در بخش ورزش می‌توانند هم به ورزش و سلامت كشور كمك كند و هم از موقعیت‌های تجاری به‌وجود آمده بهره بگیرند.
*فروش بلیت و مجوز پخش رسانه‌ای
یكی دیگر از منابع كسب درآمد توسط تیم‌ها و باشگاه‌های ورزشی، فروش بلیت دیدارهاست. این روش یكی از كلاسیك‌ترین روشهاست كه البته نسبت به روش‌های دیگر ممكن است سودی آن چنانی نداشته باشد.
معمولا" با وجود حامی مالی، باشگاه‌ها بدون آن كه مبلغی پرداخت كنند دارای استادیوم می‌شوند. درآمد حاصل از فروش بلیت بسته به نوع شراكت باشگاه و حامی، بین تیم‌ها و حامیان تقسیم می‌شود.
روش دیگر از نحوه‌ی كسب درآمد، فروش مجوز پخش دیدار به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به شبكه‌ها و تلویزیونهاست. از آن جایی كه دیگر بازیهای رقابت‌های مهم مثل بازیهای لیگ‌های كشورهای صاحب فوتبال و پیشرفته بر روی شبكه و تلویزیونهای رایگان پخش نمی‌شود، تلویزیون یا شبكه‌ای كه قصد پخش این دیدارها را دارد، می‌بایست به باشگاه‌ها و سازمانهای وابسته مبلغی را پرداخت كند.
در ایران شاید یكی از مهم‌ترین كسب درآمد همین فروش بلیت‌ها باشد. امتیاز پخش دیدارها نیز در انحصار صدا و سیماست كه البته به نظر نمی‌رسد بابت این موضوع به باشگاه‌ها به‌طور مستقیم مبلغی پرداخت كند.
بسته به نوع تولید كننده محصول، آن محصول قیمت گذاری می‌شود. برای مثال یك پیراهن بایرن كه در فصل جاری توسط تیم استفاده می‌شود، چیزی حدود هفتاد هزار تومان قیمت دارد. این موضوع به دو دلیل است: یكی این كه این پیراهن آدیداس است و دیگر این كه با خرید این پیراهن هوادار به باشگاهش كمك می‌كند.
در ایران این موضوع تاكنون خیلی جدی گرفته نشده است. شاید یكی از دلایل این مسأله نبود قوانین پیرامون انحصار و تولیدكنندگان خوب محصولات و تجهیزات ورزشی است. برای مثال پیراهن‌های دو تیم محبوب ایران یعنی پرسپولیس و استقلال را شاید چندین تولید كننده پوشاك با كیفیت‌های نچندان خوب برای فروش به هواداران تولید و به عرضه می‌رسانند. شاید خود این دو باشگاه نیز نتوانند از روش قانونی با تولید و فروش این محصولات مبارزه كنند، در حالی كه از فروش این محصولات آنها هیچ بهره‌ای نمی‌برند.
*راه‌اندازی مدارس و آموزشگاه‌ها
باشگاه‌های بزرگ و دارای هوادار زیاد دارای مدارس و آموزشگاه‌های ورزشی هستند. معمولا هزینه‌های ورود به این مدارس و آموزشگاه‌ها زیاد است. البته این موضوع به نام و اعتبار باشگاه نیز بستگی دارد.
در ایران نیز باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال دارای مدارس و آموزشگاه‌های مرتبط هستند.
*روش‌های دیگر
راه و روش‌های دیگری نیز وجود دارند كه می‌توانند بسیار متفاوت باشند. مشاركت در طرح‌های بزرگ، همكاری با شركت‌ها، سازمان‌ها، شبكه‌ها برای اجرای طرح‌های مختلف و ...
برخی از باشگاه‌ها كه در ایران تعداد آنها اندك نیست، در اصل باشگاه‌های ورزشی شركت یا صنایعی خاص هستند. در این حالت معمولا" شركت یا سازمان مربوطه پاسخگوی هزینه‌های آن باشگاه است.
برخی از باشگاه‌های ورزشی نیز با عمده‌ترین راه كسب درآمد را فروش بازیكنان می‌دانند. این نوع باشگاه‌ها كه معمولا باشگاه‌های كوچك هستند، با پرورش بازیكنان آنها را به بازیكنانی بزرگ تبدیل می‌كنند و با قیمتی خوب به تیم‌های بزرگ می‌فروشند.
