مهدی غروی اصفهانی
از مجموعه مشاهیر مدفون در حرم امام رضا(ع)
آیت الله میرزا مهدی غروی اصفهانی ، فرزند میرزا اسماعیل ، از چهره های بلند آوازه علم و عمل خراسان در سدهی چهاردهم هجری است .
وی محرم سال 1303 ه . ق در اصفهان چشم به جهان گشود . خدمت پدرش سید اسماعیل و دیگر علمای اصفهان کسب علم کرد . حدود 9 سالگی پدر را از دست داد و حدود 12 سالگی رهسپار نجف شد . او با توصیه آیت الله حاج آقا رحیم ارباب اصفهانی ، از آغاز ورود به عراق با آیت الله العظمی سید اسماعیل صدر (م 1338 ه . ق) در ارتباط بود و با عوالم روحانی آشنا شد و اصول را نزد آخوند خراسانی و فقه را نزد سید محمد کاظم یزدی تحصیل کرد .
در همین دوره ، پس از آشنایی با مبانی سیر و سلوک شرعی مرحوم صدر ، با سید احمد کربلایی (م 1332 ه . ق) و شیخ محمد بهاری همدانی ، از شاگردان برجسته ملا حسینقلی همدانی (م 1311 ه . ق) و سید علی قاضی و سید جمال الدین گلپایگانی ، در اولین دوره درس میرزای نائینی شرکت نمود و این درس نزدیک پنج سال ادامه یافت و عید فطر 1338 ه . ق در 35 سالگی اجازه اجتهاد را از میرزای نائینی دریافت نمود و همین اجازه را آقا ضیاءالدین عراقی ، سید ابوالحسن اصفهانی و حاج شیخ عبدالکریم یزدی نیز تأیید نمودند . او از حدود 30 سالگی پس از توسلات و برای رها شدن از پریشانی خاطر ، به تحول شگرف دست یافت و از آن پس اراده کرد داده های بلند قرآن و عترت را بدون ذرهای خلط و امتزاج با اندیشه های دیگر ، به کار ببندد .
میرزا سال 1340 ه . ق به مشهد آمد . اثر وجودی وی در حوزه خراسان در قرن اخیر کم سابقه بود . او مکتب معارف آل محمد(ص) را با مجاهدت علمی و عملی خود در این دیار رونق بخشید و عدهی زیادی از صاحبان علم و فضیلت را گرداگرد وجود خود فراهم آورد . ایشان عقیده داشت : جز راه اهل بیت هر راه دیگری به گمراهی می انجامد و هر کس هدایت را از غیر آل محمد (ص) بجوید به آن نخواهد رسید . او به راه خود اطمینان داشت و خصایص اخلاقی و کمالات ایشان نیز بر کسی پوشیده نبود . هم زاهد و وارسته بود و هم مهربان و جذاب .
آثار زیادی از میرزا مهدی برجای مانده است ، از جمله می توان به این کتاب ها اشاره کرد :
1- " معارف القرآن " در اصول اعتقادات اسلامی و تمیز علوم قرآنی از فلسفه و عرفان .
2- کتاب " مصباح الهدی " در اصول فقه .
3- " المواهب السنیه فی بیان معاریض و التوریه فی کلمات الائمه لاستنباط احکام الشرعیه "
4- " ابواب الهدی "
5- " اعجاز قرآن "
6- " غایه المنی و معراج القلوب و اللقاء فی الصلاه "
7- " ابطال معارف الیونان "
8- " کتاب القضاء و القدر "
تعدادی از این آثار سال 1395 ه . ق به اهتمام سید محمد باقر نجفی یزدی در مشهد منتشر شد .
از بزرگ ترین آثار وجودی مرحوم میرزا تربیت شاگردان برجسته و متقی بود . آیات و حجج اسلام حاج شیخ غلامحسین محامی ، حاج شیخ هاشم قزوینی ، حاج شیخ مجتبی قزوینی ، حاج شیخ کاظم دامغانی ، حاج شیخ زینالعابدین تنکابنی ، حاج میرزا جواد آقا تهرانی ، حاج سید جلال مدرس ، حاج شیخ حسنعلی مروارید ، حاج شیخ محمود کلباسی ، حاج شیخ علی اکبر صدرزاده ، حاج سید حسین قاضی طباطبایی ، شیخ محمد حسن بروجردی ، شیخ هادی مازندرانی ، حاج شیخ علی محدث خراسانی ، شیخ عبد الله یزدی ، حاج شیخ محمود حلبی تولائی ، حاج شیخ علی نمازی ، حاج شیخ حسینعلی راشد و تعدادی دیگر از بزرگان ، این مکتب را که مکتب تفکیک خوانده می شود در خراسان زنده نگه داشته اند .
مرحوم غروی روز جمعه بیستم ذیحجه 1365 ه . ق بر اثر سکته قلبی در مشهد درگذشت و زیر طاق جنوبی دارالضیافه حرم امام رضا(ع) در کنار حاج شیخ مهدی واعظ و حاجی قائم مقام دفن شد .
منبع: سایت وفاق
تنظیم برای تبیان: سمانه دولت آبادی