تا ابله در جهان هست، مفلس در نمی ماند

یکی بود، یکی نبود. کلاغی هم بود که گرسنه بود. چند روز بود چیزی برای خوردن به دست نیاورده بود. همین طور که از اینجا به آنجا می پرید تا شاید چیزی برای خوردن پیدا کند، گذرش به خانه ای افتاد. زن صاحب خانه چند قالب پنیر توی ظرفی گذاشته و کنار حوض نشسته بود. شیر آب را باز کرده بود تا پنیرها را بشوید.

گربه ای نزدیک زن نشسته بود و به قالب های پنیر خیره شده بود. کلاغ تا چشمش به پنیر افتاد، با خود گفت: «کاش این زن بی عقلی کند و دنبال کاری برود تا من یک قالب پنیر بردارم و بخورم. اما اگر گربه میومیو راه بیندازد چه کنم؟»

کلاغ، روی دیوار خانه ی پیرزن نشسته بود و به قالب های پنیر فکر می کرد که صدای در خانه بلند شد. زن، بدون توجه به حضور گربه و کلاغ، پنیرها را کنار حوض رها کرد و بلند شد و رفت تا در را باز کند. گربه از فرصت استفاده کرد و با شتاب پرید و قالب پنیری را به دندان گرفت و برد. زن متوجه کار گربه شد، باز کردن در خانه را رها کرد و به دنبال گربه دوید.

گربه پرید توی ایوان و از آنجا به سر دیوار رفت. کلاغ وقتی دید زن سرگرم دنبال کردن گریه شده است، از فرصت استفاده کرد و قالب پنیری به نوکش گرفت و از آنجا دور شد. همان طور که پرواز می کرد، با خودش گفت: «چه زن نادانی! تا چنین آدم هایی پیدا می شوند، حیوانات درمانده و مفلس مثل من و گربه درمانده نمی شوند و چیزی برای خوردن پیدا می کنند.»

کلاغ که همچنان قالب پنیر را به منقار گرفته بود، پر زد و پر زد تا از روستا دور شد. خارج از روستا درخت بزرگی پیدا کرد. روی یکی از شاخه های درخت نشست تا با خیال راحت قالب پنیر را نوش جان کند.

از قضای روزگار، روباه گرسنه ای از زیر همان درخت رد می شد. چشم روباه که به قالب پنیر افتاد، دهنش آب افتاد و با خودش گفت: «به من می گویند روباه حیله گر. باید پنیر را از کلاغ بگیرم و بخورم.»

روباه با این فکر، زیر درخت ایستاد و گفت: «سلام آقا کلاغه! به به! چه دمی! چه منقاری! تو چقدر زیبایی! البته باید هم زیبا باشی. پر و بالت درست مثل پر و بال پدر مرحومت از سیاهی برق می زند.»

کلاغ می خواست جواب سلام روباه را بدهد. اما دید اگر منقارش را باز کند، پنیرش را از دست می دهد. جواب سلام و احوال پرسی روباه را نداد، اما از حرف های روباه خیلی خوشش آمد. نگاهی به پر و بال سیاهش انداخت.

روباه به تعریف هایش ادامه داد و گفت: «خدا پدرت را رحمت کند. او به جز زیبایی پر و بال، صدای قشنگی هم داشت. وقتی که با صدای دلنشینش قارو قار می کرد، دل همه را می برد. نمی دانم صدای تو هم مثل صدای پدرت خوب و دلنشین است یا نه. کاش خوش صدایی را هم از پدرت به ارث برده باشی.»

کلاغ چیزی از صدای خوب پدرش به یاد نداشت. روباه با آرامش در گوشه ای نشست و گفت: «لطفاً کمی برایم آواز بخوان تا ببینم به خوش صدایی پدرت هستی یا نه. البته مطمئنم که صدای تو هم مثل صدای پدرت شیرین و دلنشین است.»

کلاغ که خیلی از تعریف های روباه خوشش آمده بود، تصمیم گرفت یک دهان قارقار کند. به همین خاطر، چشم هایش را بست و با صدای گوشخراشی قارقار کرد.

تا کلاغ منقارش را برای قارقار باز کرد، قالب پنیر افتاد. روباه با چابکی پرید و آن را بین زمین و هوا به دهان گرفت. تا کلاغ به خودش بیاید و بفهمد چه دست گلی به آب داده است، روباه قالب پنیر را خورده بود.

کلاغ فهمید که نادانی کرده و گول حرف های فریبنده ی روباه را خورده است. روباه قاه قاه خندید و راه افتاد. کلاغ با خودش گفت: «این بار نوبت من بود که احمق بشوم. تا احمق و نادان در جهان هست، کسی مثل روباه درمانده نمی شود و گرسنه نمی ماند.»

از آن به بعد، به کسانی که به خاطر نادانی و حماقت چیزی را از دست بدهند، گفته می شود که: «تا ابله در جهان است، مفلس در نمی ماند.»

ضرب المثل _ مصطفی رحماندوست

گروه کودک و نوجوان سایت تبیان