تبیان، دستیار زندگی
منتقد سینما و تلویزیون نقاط مشترک و شباهت های سه مجموعه تلویزیونی تاوان شهرام شاه حسینی، زیر هشت سیروس مقدم و فاصله ها حسین سهیلی زاده را دغدغه های جوانان برشمرد و گفت: این فریاد اعتراض یک نسل است که از پنجره تلویزیون بیرون می زند!؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

فریاد اعتراض یک نسل از پنجره تلویزیون بیرون می زند!؟

فاصله ها

منتقد سینما و تلویزیون نقاط مشترک و شباهت های سه مجموعه تلویزیونی "تاوان" شهرام شاه حسینی، "زیر هشت" سیروس مقدم و "فاصله ها" حسین سهیلی زاده را دغدغه های جوانان برشمرد و گفت: این فریاد اعتراض یک نسل است که از پنجره تلویزیون بیرون می زند!؟   

"شهرام خرازی ها" روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار رادیو و تلویزیون ایرنا افزود: آسیب های اجتماعی، دلمشغولی ها و دغدغه های جوانان و تقابل نسل ها از جمله موضوعاتی هستند که در هر سه مجموعه مورد مداقه قرار گرفته اند.

عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران خاطر نشان کرد: در سینما و تلویزیون ایران رسم بر این است که بر تصویر مقتدرانه و احترام برانگیز پدر و مادر خدشه ای وارد نشو به همین علت هم مخاطبان می توانند براحتی پایان بسیاری از فیلم ها و سریال ها را حدس بزنند و به این ترتیب جذابیت این آثار تنزل می یابد.

وی یادآور شد: در هر سه سریال تابستانی سیما شاهدیم که پسران جوان نمی توانند با پدران خویش کنار بیایند و عقاید آنها را بپذیرند. عصیان عباس و هومن در برابر خطاهای عیوضی و سعید در سریال های "زیرهشت" و "تاوان" برای مخاطبین سیما تازگی دارد. این عصیان در "تاوان" عمق چندانی ندارد اما در "زیر هشت" بسیار تاثیرگذار از آب در آمده است. عیوضی بواسطه خطاهای گذشته اش نمی تواند دفاع درستی از خود داشته باشد و عباس با زخم زبان هایش به سادگی وی را خلع سلاح می کند.

نویسنده ماهنامه سینما – خانواده اظهار داشت: نحوه نمایش رویارویی نسل ها در "فاصله ها" بسیار قابل بحث است. این رویارویی بگونه ای پرداخت شده که مخاطب گاه حق را به پدر- محسن کریمی - و گاه حق را به پسر – سعید - می دهد. در اپیزودهای ابتدایی بیشتر حق به جانب پدر است اما در قسمت های میانه بیشتر پسر محق به نظر می رسد.

خرازی ها با اشاره به اینکه مقابله نسل ها در "فاصله ها" ابعاد بسیار گسترده ای دارد، تصریح کرد: این فقط محسن کریمی و پسرش سعید – که بترتیب نسل قدیم و جدید را نمایندگی می کنند - نیستند که نمی توانند با هم به مفاهمه برسند و دیالوگ برقرار کنند بلکه نیما با فرهاد، بیتا با محسن و صبا با لیلا نیز در همین وضعیت قرار دارند.

وی گفت: مساله تقابل نسل ها در "فاصله ها" بگونه ای مطرح شده که تاکنون در تاریخ سریال سازی سیمای جمهوری اسلامی ایران سابقه نداشته است. نگاه جامع و به دور از مصلحت جوئی های رایج رسانه ملی در این سریال فتح بابی خواهد بود برای تولید و پخش مجموعه های دیگری که تصویر واقعی تری از جامعه پیش چشم می گذارند و در تلویزیون ما دیریاب و کمیابند.

عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران معتقد است که زندانی شدن والدین معمولا آینده فرزندان را تهدید می کند. متعاقب زندانی شدن پدر و یا مادر، دختران جوان بناگزیر یا به ازدواج های ناخواسته تن می دهند و یا خواستگاران خود را از دست می دهند و بدین ترتیب بی گناه قربانی خطاها و لغزش های عزیزان شان می شوند. بدیهی است که از طریق رسانه می توان این نگرش غلط اجتماعی را اصلاح کرد.

وی اضافه کرد: در "زیر هشت" و "فاصله ها" ازدواج لیلا و بیتا به سبب سوء سابقه پدر به بن بست می رسد. هر دو مجموعه بیننده را با این سؤال مواجه می کنند که چرا باید گناه پدر – نسل قدیم - را به پای دختر – نسل جوان - نوشت؟ ضمن آنکه طرح این مساله جنبه عبرت آموز هم دارد و عملا با نمایش تبعات منفی و دامنه دار قانون شکنی که گریبانگیر اعضاء خانواده فرد خطاکار می شود، عملا آمار جرم و جنایت رو به کاهش گذاشته و از وقوع بزهکاری پیشگیری می شود.

خرازی ها با اشاره به بروز تغییر کاملا محسوس و بنیادین در دیدگاه ها و موضع گیری های رسمی رسانه ملی در حوزه های نمایشی، گفت: سعید گذشته های پدرش را زیر ذره بین می برد و بیتا می گوید: "بعضی وقتا لازمه به بزرگترا ثابت کنیم، شوخی نداریم". این تصاویر و دیالوگ های کم سابقه فریاد اعتراض یک نسل است که بسیار دیر هنگام از پنجره تلویزیون بیرون می زند.

وی در ادامه افزود: نسل گذشته بیش از سه دهه در تولیدات نمایشی سیما برحق و عاری از خطا و نسل جوان کجرو و منحرف معرفی شده اند اما به نظر می رسد که اینک زمان بازتعریف قضاوت های یکطرفه و کنار گذاشتن قصاص قبل از جنایت فرا رسیده و نسل پیشین باید مطالبات به حق نسل جدید را درک کرده و بپذیرد.

این کارشناس رسانه برجسته شدن مطالبات جوانان در سریال های اخیر تلویزیون را به فال نیک گرفت و گفت: پخش مجموعه هایی نظیر "فاصله ها" از فاصله جوانان ایرانی با رسانه ملی کاسته و شبکه های ماهواره ای فارسی زبان غیر مجاز را به عقب نشینی وا خواهد داشت.

وی در بخش دیگری از اظهارات خود به دیگر شباهت های مجموعه هایی که تابستان امسال به روی آنتن رفت، اشاره کرد: پلیس و نیروهای انتظامی در سریال "زیر هشت" و "تاوان" حضوری حاشیه ای و تقریبا خنثی دارند. آنها همیشه دیر می رسند بگونه ای که بینندگان این مجموعه ها در کمال تعجب شاهدند که بزهکاران به لطایف الحیل قانون را دور زده و زیر پا می گذارند!؟ پلیس ها هم آنقدر که ادعا نموده و حرف می زنند، عمل نمی کنند!؟

این منتقد سینما و تلویزیون اظهار داشت: پلیس "تاوان" اصلا پلیس نیست و پلیس "زیرهشت" بیشتر ژست و فیگور کارآگاه های خصوصی را می گیرد و آنقدر زشت روی و بد چهره است که عملا دافعه مخاطب را بر می انگیزد!؟. ضد قهرمان های "زیرهشت" – عطا، عادل و منصور – در روز روشن عربده می کشند و مبارز می طلبند اما کک کسی هم نمی گزد! آنها یک شهر را به هم می ریزد و انگار در این شهر نه قانونی وجود دارد و نه مجری قانونی !؟

عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران افزود: گنجاندن پیام های آموزشی غیرمستقیم پیشگیری از اعتیاد در مجموعه های نمایشی تلویزیون می تواند ثمرات قابل توجه و مفیدی داشته باشد. در هر سه مجموعه به اعتیاد به عنوان یک معضل فراگیر اجتماعی کم و بیش پرداخته شده اما این پرداخت سطحی است و به قصه اصلی ربطی ندارد.

خرازی ها ادامه داد: اعتیاد هومن در "تاوان" به هیچ نتیجه ای نمی انجامد! روایت "تاوان" بدون اعتیاد هومن هم سرپا است. در "فاصله ها" نیز بهروز - برادر بیتا - معتاد و مواد فروش است اما این ویژگی در خط داستانی سریال جا نمی افتد. در "زیر هشت" برای اولین بار از گرم خانه – سرپناه – های شهرداری که مامنی است برای معتادین و کارتن خواب ها به عنوان لوکیشن استفاده شده است. در این مجموعه استعمال دخانیات به عنوان دروازه ورودی اعتیاد در خلال صحنه های کشمکش عیوضی با پسرش به خوبی و به نحوی تاثیرگذار تقبیح شده است.

این منتقد تلویزیون در پایان گفت: در "تاوان" و "زیر هشت" شخصیت زن اصلی یک برادر ناتنی دارد. در سریال اول ناتنی بودن خواهر و برادر در خط روایی اصلی و شخصیت پردازی کارکرد دراماتیک دارد اما در "زیر هشت" منیژه و منصور می توانستند خواهر و برادر تنی باشند بی آنکه تغییر خاصی در سناریو ایجاد شود.

تنظیم برای تبیان : مسعودعجمی