فضالرزه در جو زمین

محققان پروژه ماهواره THEMIS به تازگی دریافته اند انرژی فراوانی که از خورشید به اتمسفر زمین وارد می شود می تواند منجر به پدیده ای به نام "فضالرزه" در لایه های بالایی اتمسفر زمین شود.

به گزارش خبرگزاری مهر، خورشید می تواند به اندازه ای به میدان مغناطیسی زمین انرژی وارد کند که در لایه بالایی اتمسفر این سیاره "فضالرزه" رخ دهد. این پدیده فضایی که در اصل ارتعاشی شدید در میدان مغناطیسی زمین است می تواند بر روی شفق های قطبی تاثیر گذار بوده و منجر به تولید "گردبادهای فضایی" شود که از توانایی تخریب شبکه های نیرو بر روی زمین برخوردارند.

به طور کلی خطوط میدان مغناطیسی زمین را می توان به رشته های لاستیکی تشبیه کرد که توسط بادهای خورشیدی که از ذرات باردار متحرک در تمامی جهات تشکیل شده اند، ارتجاع پیدا می کنند. دنباله میدان مغناطیسی بخشی از میدان است که مانند یک بادسنج توسط بمبارانهای خورشیدی منبسط می شود.

اطلاعات جدیدی که از ماهواره THEMIS ناسا به دست آمده نشان می دهد زمانی که خط میدان مغناطیسی در بخش دنباله مقادیر زیادی انرژی دریافت می کند از هم گسیخته شده و بخشی از این خط به سوی زمین پرتاب می شود. در این رویداد خط شکسته شده می تواند ذرات پر انرژی را به اتمسفر زمین روانه کند تا فوران پلاسمایی تازیانه مانندی را به وجود آورد.

این فورانها در ارتفاع 32 هزار کیلومتری بر بالای سطح سیاره با دیگر بخشهای میدان مغناطیسی زمین برخورد می کنند، منطقه ای که این فورانها در آن مانند توپهای تنیسی رفتار می کنند که در حال برخورد با یک فرش هستند.

به گفته متخصصان پروژه THEMIS مطالعات نشان داده اند فورانهای پلاسمایی از خط دنباله میدان مغناطیسی به صورت مداوم نوسان دارند تا زمانی که بتوانند انرژی خود را به صورت کامل از دست بدهند. هر یک از برخوردهای پلاسمایی می توانند انرژی برابر زمین لرزه ای 5 تا 6 ریشتری به وجود آورند.

در واقع این برخوردها منجر به مرتعش شدن میدان مغناطیسی زمین شده و گردبادهای مغناطیسی بسیار قدرتمند یا گردبادهای فضایی را خلق می کنند که به اتمسفر زمین نفوذ می کنند.

این گردبادها به دور میدان مغناطیسی در قطبهای شمال و جنوب زمین گردش کرده و امواجی درخشان و شفقهای قطبی را به وجود می آورند. اثر این گردبادهای مغناطیسی را بر روی زمین نیز می توان احساس کرد زیرا این امواج در خطوط نیرو انرژی القا می کنند و می توانند شبکه های نیرو را در مناطقی وسیع از کار بیاندازند.

بر اساس گزارش نشنال جئوگرافیک، دانشمندان با مطالعه بر روی "فضالرزه" ها در ایستگاه های کنترل قطبی و یا حتی به واسطه تحت نظر گرفتن نشانه های محسوسی که در شفقهای قطبی دیده می شوند، اعلام کردند "فضا لرزه های" اصلی یک بار در سال رخ می دهند. همچنین نمونه های کوچکتر این رویداد هر چهار ساعت یکبار رخ می دهد و از این رو فرصتهای متعددی برای مطالعه آنها وجود دارد.

تنظیم برای تبیان: م.ح.اربابی فر