از روان شناسی رنگ ها چه می دانید؟
مشاهده رنگ هاى زیبا و چشم نواز، از عالى ترین تجربیاتى است كه انسان در طول شبانه روز آن را تجربه مى كند.
تعریف رنگ:
در سال 1666 اسحاق نیوتن، دانشمند نامدار انگلیسی، کشف کرد که چنانچه نور خالص سفید از یک منشور عبور داده شود، به رنگهای قابل رؤیت تجزیه میشود. نیوتن کشف کرد که هر رنگ از یک طول موج منحصر به فرد تشکیل شده و قابل تجزیه به رنگهای دیگر نیست.
آزمایشهای بعدی نشان داد که با ترکیب نورها میتوان رنگهای مختلف را ایجاد کرد. مثلاً نور قرمز در ترکیب با نور زرد، رنگ نارنجی را به وجود میآورد.
رنگی که بر اثر ترکیب دو رنگ دیگر به وجود آید را ترکیبی میگویند. بعضی از رنگها، مثل زرد و ارغوانی، در صورت ترکیب شدن، همدیگر را خنثی میکنند و نور سفید میسازند. این رنگها را نیز رنگهای مکمّل مینامند.
تاثیرات رنگها از نظر روانشناسی
با وجودی که اثر رنگها تا حدودی ذهنی است و در مورد اشخاص مختلف فرق میکند امّا برخی از تاثیرات رنگها دارای معنی یگانهای در سراسر جهان هستند. رنگهایی که در طیف رنگها در ناحیه قرمز قرار دارند به عنوان رنگهای گرم شناخته میشوند که این دامنهاش از احساسات گرم و صمیمانه تا احساس خشم و عصبانیت متغیر است.
رنگهایی که در ناحیه آبی طیف قرار دارند، رنگهای سرد نامیده میشوند و شامل آبی، ارغوانی و سبز هستند. این رنگها معمولاً آرامش بخشند امّا گاهی نیز ممکن است احساس غمگینی و بیتفاوتی را به ذهن آورند.
روانشناسی رنگها به عنوان روش درمان
در برخی از فرهنگهای قدیمی، از جمله مصریها و چینیها، از رنگها برای درمان استفاده میشده است. این کار که گاهی به آن نور درمانی یا رنگ شناسی نیز گفته میشود هنوز هم به عنوان روش درمان جایگزین مورد استفاده قرار میگیرد.
در این روش:
رنگ قرمز: تحریک بدن و ذهن و افزایش تمرکز.
رنگ زرد: تحریک اعصاب.
رنگ نارنجی: بالا بردن سطح انرژی.
رنگ آبی: کاهش درد و تسکین بیمار.
رنگ نیلی: تسکین ناراحتیهای پوستی.
اغلب روانشناسان به رنگ درمانی به دیده شک و تردید مینگرند و میگویند که درباره تأثیرات احتمالی رنگها اغراق شده و رنگها در فرهنگهای مختلف، معانی متفاوتی دارند. پژوهشها نشان دادهاند که در بسیاری از موارد، تأثیرات رنگها در تغییر حالت افراد، تأثیراتی زودگذر و موقتی بوده است. مثلاً قراردادن افراد در اتاق آبی ممکن است در ابتدا احساس آرامش در آنها به وجود آورد امّا این اثر پس از آن که آنها آرامش شان را بازیافتند، به تدریج کاهش خواهد یافت.
روانشناسی رنگهای مختلف
روانشناسی رنگ سیاه
- رنگ سیاه تمام نورها در طیف رنگها را جذب میکند. معمولاً به عنوان نماد ترس یا شیطان مورد استفاده قرار میگیرد امّا به عنوان نشانگر قدرت نیز شناخته میشود. از این رنگ برای نشان دادن شخصیتهای خطرناک مثل دراکولا و یا جادوگران استفاده میشود.
- رنگ سیاه در بسیاری از فرهنگها برای مراسم سوگواری مورد استفاده قرار میگیرد. این رنگ همچنین نشانگر غمگینی، جذابیت جنسی و رسمی بودن است. در مصر قدیم، رنگ سیاه نشانگر زندگی و تولّد دوباره بود.
- رنگ سیاه معمولاً به دلیل لاغر نشان دادن در نمایشهای مد مورد استفاده قرار میگیرد.
روانشناسی رنگ سفید
- رنگ سفید، نماد معصومیت و پاکی است. این رنگ میتواند در انسان احساس فضای بیشتر به وجود آورد.
- رنگ سفید معمولاً نشانگر سرما، پاکیزگی و آرامش است.اتاقی که کاملاً به رنگ سفید نقاشی شده باشد ممکن است جادار و بزرگ به نظر آید امَا خالی و سرد است. بیمارستانها و کادر پزشکی از رنگ سفید برای ایجاد حس پاکیزگی استفاده میکنند. رنگ سفید خاصیتی مثبت و هیجان آور و نورانی و فضا دار ظریف دارد. این رنگ مظهر خلوص و عفت و پارسایی و بی گناهی و صلح است.
- رنگ سفید مخالف سیاهی و تاریکی است. پوشیدن لباس باعث می شود انسان آن گونه که هست جلوه گر شود و نیز نوعی اثر مفرح و دلگشا و روحانی دارد. در واقع رنگ سفید نماد جوانی و تحرک است.
روانشناسی رنگ قرمز
- رنگ قرمز، رنگ گرمی است که برانگیزاننده هیجانات قوی است. این رنگ نشانگر عشق، حرارت و صمیمیت است. رنگ قرمز، به وجود آورنده احساس شور و هیجان است و تحریک کننده احساس خشم و عصبانیت است.
روانشناسی رنگ آبی
- آبی، رنگ مورد علاقه بسیاری از مردم و محبوب ترین رنگ در بین مردان است. این رنگ، احساس آرامش را به ذهن میآورد و معمولاً نشانگر صلح، امنیت و نظم است. رنگ آبی میتواند باعث کاهش ضربان قلب و حرارت بدن گردد.
- رنگ آبی، میتواند احساس غم، درونگرایی یا گوشهگیری را در بعضی افراد به وجود آورد.
- رنگ آبی معمولاً برای دکور دفاتر مورد استفاده قرار میگیرد زیرا تحقیقات نشان داده است که افراد در اتاقهای آبی کارآیی بیشتری دارند.
- رنگ آبی با وجودی که از محبوب ترین رنگهاست امّا یکی از رنگهایی است که کمترین اشتها را بر میانگیزد.در برخی از برنامههای کاهش وزن توصیه میشود که غذای خود را در بشقابهای آبی بکشید. رنگ آبی به ندرت به صورت طبیعی در خوراکیها وجود دارد. همچنین رنگ آبی غذا معمولاً به عنوان نشانه فاسد بودن و یا سمّی بودن آن در نظر گرفته میشود.
روانشناسی رنگ سبز
- رنگ سبز، رنگ سردی است که نماد طبیعت است. این رنگ نشانگر آرامش، خوشبختی، سلامتی و حسادت است. پژوهشگران دریافتهاند که رنگ سبز میتواند باعث افزایش قابلیت خواندن گردد. برخی از دانشآموزان و دانشجویان با قراردادن یک برگه شفاف سبز رنگ بر روی صفحه کتاب، میتوانند مطالب را با سرعت بیشتری از حدّ معمول بخوانند و درک کنند.
- رنگ سبز، از دیر باز نماد باروری بوده و در قرن پانزدهم برای لباس عروسی به کار میرفته است. همچنین از این رنگ در دکوراسیون به دلیل اثر آرام بخشی آن استفاده میشود.
- رنگ سبز باعث کاهش استرس میشود. کسانی که در فضای کاری سبز رنگ کار میکنند، کمتر دچار دردهای دستگاه گوارش میشوند.
روانشناسی رنگ زرد
- رنگ زرد، رنگی گرم و شاد است. این رنگ زرد به دلیل مقدار زیاد نوری که منعکس میکند، بیشتر از بقیه رنگها چشم را خسته میکند. استفاده از رنگ زرد برای پس زمینه کاغذ یا نمایشگر کامپیوتر میتواند باعث چشم درد یا در حالتهای خاص از دست دادن بینایی گردد.
- رنگ زرد میتواند احساس رنجیدگی و خشم را به وجود آورد. با وجودی که رنگ زرد به عنوان یک رنگ شاد شناخته میشود اما بیشتر مردم در اتاقهای زرد رنگ، هیجان شان را از دست میدهند و بچه ها نیز در اتاقهای زرد رنگ بیشتر گریه میکنند.
- رنگ زرد باعث افزایش سوخت و ساز بدن انسان میگردد. چون رنگ زرد، از بقیه رنگها زودتر دیده میشود، بیشتر از بقیه برای جلب توجه مورد استفاده قرار میگیرد.
روانشناسی رنگ ارغوانی
رنگ ارغوانی نماد وفاداری و ثروت است. همچنین نشانگر عقل و معنویت است. رنگ ارغوانی خیلی کم در طبیعت وجود دارد و به همین دلیل ممکن است به عنوان نشانه مصنوعی یا غیر عادی بودن در نظر گرفته شود.
روانشناسی رنگ قهوهای
- رنگ قهوهای، رنگی طبیعی است که برانگیزاننده حس قدرت و اطمینانپذیری است. این رنگ میتواند حس غم و انزوا را به وجود آورد. رنگ قهوهای، حس گرما، محبت، آسایش و امنیت را به ذهن میآورد.
- رنگ قهوهای معمولاً بیانگر طبیعی بودن، زمینی بودن و متفاوت بودن است اما گاهی میتواند نشانگر پیچیدگی نیز باشد.
روانشناسی رنگ نارنجی
- رنگ نارنجی، ترکیب زرد و قرمز است و به عنوان یک رنگ انرژیزا در نظر گرفته میشود. این رنگ، احساس هیجان، گرما و شور و شوق را به ذهن میآورد.
- رنگ نارنجی، معمولاً برای جلب توجه مورد استفاده قرار میگیرد.
روانشناسی رنگ صورتی
رنگ صورتی، در واقع همان رنگ قرمز کم رنگ است و معمولاً نشانگر عشق است. این رنگ اثر آرامبخشی دارد. در ورزشگاهها معمولاً رختکن تیم حریف را به رنگ صورتی نقاشی میکنند تا بازیکنان آنها کم انرژی و منفعل شوند. با وجودی که اثر آرام بخشی رنگ صورتی مشخص شده است ولی پژوهشگران دریافتهاند که این اثر تنها در خلال مواجهه اولیه به وجود میآید. مثلاً هنگامی که از این رنگ در زندانها استفاده شد، زندانیان پس از عادت کردن به آن، حتی نا آرام تر از قبل شدند.