مولکول های غول پیکر

در این هفته ی «با دانشمندان» ابتدا خبر کشف مولکول‌های غول‌پیکر را خواهید خواند و در ادامه با حفره کمیل که حاصل از برخورد شهاب سنگی در بیابانهای مصر است آشنا می شوید. در پایان نیز از اکتشافات جدید کاوشگر مسنجر درباره سیاره عطارد باخبر خواهید شد.

بوکی بال ها، مولکول های غول پیکر

چند دهه است که محققین به دنبال نوعی مولکول غول‌پیکر کروی شکل و توخالی به نام بوکی‌بال در فضا می‌گردند. این مولکول اگر چه در آزمایشگاه ساخته شده بود، اما در حقیقت روی زمین وجود ندارد.

فکر می‌کنید بزرگ‌ترین مولکولی که وجود دارد چیست و چه شکلی است؟ خب، ‌در حقیقت در حدود ربع قرن پیش محققین توانستند در شرایط آزمایشگاهی مولکول غول‌پیکری را بسازند که نمونه واقعی آن را روی زمین پیدا نکرده بودند، اما باور داشتند که باید جایی در فضا نمونه این نوع مولکول وجود داشته باشد. این مولکول غول‌پیکر تنها از اتم‌های کربن ساخته شده، آن هم 60 اتم کربن! و به شکل یک کره توخالی است. در واقع شاید بتوان شکل این مولکول را که بوکی‌بال خوانده می‌شود، ‌به یک توپ فوتبال تشبیه کرد.

بر اساس گزارش پاپ‌ساینس، بالاخره انتظار دانشمندان به پایان رسید و تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا موفق شد بوکی‌بال‌ها را در یک توده سیاره‌ای به نام تی.سی.وان پیدا کند. به نظر می‌رسد که یک ستاره پیر لایه‌ای از مواد غنی از کربن را به این توده سرازیر کرده است. این اولین باری است که بوکی‌بال‌ها در فضا دیده می‌شوند.

کشف یک گودال به کمک گوگل ارث

تیمی متشکل از محققان مصری و ایتالیایی با استفاده از تصاویر "گوگل ارث" موفق شدند در بیابانهای مصر در مرز میان سودان و لیبی حفره وسیعی را کشف کنند که در اثر برخورد یک شهاب سنگ ایجاد شده است.

محققان موزه تاریخ طبیعی میلان و موسسه ملی فیزیک نجوم ایتالیا با همکاری محققان مصری با استفاده از نقشه های "گوگل ارث" موفق شدند حفره ای به نام "کمیل" را در بیابانهای مصر واقع در مرز سودان و لیبی کشف کنند و برای کشف علت ایجاد این حفره به منطقه بروند.

به طور معمول بر روی سیاره زمین حفره هایی از این دست از گیاهان پوشیده می شوند و بنابراین شناسایی نمی شوند. در حال حاضر بر روی زمین تنها 15 حفره با قطر کمتر از 300 متر شناسایی شده اند در حالی که تعداد حفره های با قطر بالای 300 کیلومتر حدود 176 است اما به دلیل اینکه حفره کوچک کمیل در بیابان قرار دارد محققان موفق به کشف آن شدند.

این دانشمندان با استفاده از ردیابهای ژئوفیزیکی و دستگاههای "جی. پی. اس"، رادار پر نفوذ و مغناطیس سنج موفق شدند سنگهای این حفره را شناسایی کنند و نشان دهند که گودال کمیل در اثر برخورد یک شهاب سنگ ایجاد شده است. بررسیها نشان می دهد که سرعت این شهاب سنگ در زمان ورود به اتمسفر حدود 18 کیلومتر بر ثانیه و در لحظه برخورد به زمین حدود 5/3 کیلومتر بر ثانیه بوده است.

براساس گزارش ساینس، این سنگ آسمانی در زمان برخورد، انرژی برابر با انرژی حاصل از انفجار حدود 20 تن "نتی. ان. تی" آزاد کرده است. این حفره 45 متر عرض و 16 متر عمق دارد. به گفته این محققان در حدود 5 هزار سال قبل و در دوره عصر حجر که در جنوب مصر فرایند بیابان زایی به مراحل پیشرفته خود رسیده بود این شهاب سنگ که شبیه به یک بلوک فلزی 10 تنی و با قطر کمتر از یک متر بوده است به این منطقه برخورد کرده است.

پرده برداری مسنجر از رازهای عطارد

پس از دو پرواز نزدیک فضاپیمای مسنجر بر فراز نخستین سیاره منظومه ی شمسی عطارد، اکنون این فضاپیما در سومین مانور خود توانست اطلاعات جدیدی از این سیاره را به زمین ارسال کند.

سال ها پیش (1974 تا 1975 میلادی) مارینر 10 برای نخستین بار در مدار عطارد قرار گرفت و چهره ی جدیدی از آنرا به زمین مخابره کرد. اکنون نیز با گذشت بیش از 35 سال از ملاقات مارینر با این سیاره، این کاوشگر فضایی پرده از اسرار دیگر عطارد بر می دارد.

مسنجر طی سومین پرواز تحقیقاتی خود در سپتامبر گذشته، بار دیگر از نزدیکی سیاره ی تیر عبور کرد و نشان داد عطارد بسیار فعال تر و پرجنب و جوش تر از آنچه ما تصور می کردیم است. این کاوشگر با بررسی ها و تحقیقات مکرر خود بر روی سطح سیاره ثابت کرد، فعالیت های آتشفشانی این سیاره بسیار قدیمی تر از آن چیزی است که تا پیش از این تصور می شد.

در این عملیات تحقیقاتی، مسنجر توانست دهانه ی آتشفشانی ای را در سطح عطارد کشف کند. اهمیت این کشف وقتی مشخص می شود که نشان می دهد سطح این دهانه ی آتشفشانی کاملا صاف و هموار است که خود عاملی است برای ثابت كردن این مورد كه مواد مذاب از درون این دهانه تازه جاری شده است.

کارشناسان این پروژه ی تحقیقاتی می گویند: به اعتقاد ما این حفره متعلق به یکی از جدیدترین فوران های آتشفشانی شناخته شده در سطح عطارد است که به ما نشان می دهد فعالیت های آتشفشانی در سطح این سیاره، بسیار طولانی تر از آن چیزی بوده که تاکنون تصور می شد.

اخبار به نقل از: مهر/ خبرآنلاین / نجوم نیوز

تنظیم برای تبیان: م.ح.اربابی فر