عمر رایانه خود را طولانی کنید(2)

به مرور زمان عملکرد هر رایانه آغاز به کند شدن می نماید. در این مقاله راه های بازگرداندن رایانه به سرعت نرمال توضیح داده می شود.

رایانه ها به طرزی با شکوه پیر نمی شوند. پس از گذشت مدتی، نرم افزار ویستا یا XP سریع سابق به طریقی کار می کند که انگار در ظرف خامه غوطه ور شده است و پس از گذشت چند سال تقریباً غیرقابل استفاده می گردد. بسیار دیر آغاز به کار کرده و هنگام کار کردن سرعت آن بسیار کم شده یا عملاً متوقف می شود.

چنانچه چنین چیزی را تجربه نموده اید، نگران نباشید. روش های متعددی برای ترمیم کندی عملکرد رایانه موجود است که کوچک ترین هزینه ای در بر ندارد. بعضی مواقع نتیجه به قدری درخشان است که رایانه ای که در دست دور انداخته شدن بوده، یک تا دو سال دیگر به خوبی کار می کند. پس در شرایط اقتصادی فعلی این روش ها ارزش امتحان شدن را دارند.

قسمت اول

گزینه‌های دیگر

در باکس محاوره ای Disk Cleanup لبه اضافی به نام گزینه های دیگر More Options  به چشم می خورد (لیکن در ویندوز ویستا چنانچه گزینه ی نمایش فایلهای  کلیه کاربران show files from all users را انتخاب ننموده باشید دیده نمی شود.) با کلیک روی این لبه دو دگمه ظاهر می شود روی دگمه وسطی (XP) یا بالایی (ویستا) کلیک کنید. بدین ترتیب بخشی از Control Panel که اجازه حذف برنامه ای ناخواسته را می دهد، باز می شود. به فهرست برنامه های نصب شده به دقت بنگرید و چنانچه به برنامه ای برخوردید که می دانید بلا استفاده است، آن را انتخاب و در ویندوز XP دگمه ی Remove کنار آن را فشار داده و در ویستا با راست کلیک و انتخاب Uninstall حذف نمایید. چنانچه برنامه ای در فهرست وجود دارد که برای شما ناشناخته است. فعلاً بگذارید باقی بماند. پایین ترین دگمه در لبه More Options اطلاعات مربوط به System Restore ابزار بازآوری بسیار مهمی به شمار می رود، این گزینه توصیه نمی گردد.

آغاز به کار

پیشتر اشاره شد که محیط اعلامیه نوار ابزار ممکن است انباشته از آیکون های تعجب انگیز باشد. اکثر این آیکون ها به برنامه هایی مربوط می شوند که در هنگام آغاز به کار رایانه به طور خودکار شروع به کار می کنند، نظیر مرکز کنترل پرینتر یا برنامه آنتی ویروس برخی مفیدند و برخی خیر. جهت کنترل برنامه هایی که هنگام استارت بارگیری می شوند. ابتدا به فولدر استارت آپ در منوی استارت مراجعه کنید: روی استارت کلیک کنید گزینه All Programs را انتخاب و پایین بروید تا به فولدر Startup برسید.

Start – All Programs – Startup

امکان دارد به برخی آیتم ها در این فولدر برخورد نمایید با راست کلیک روی هر برنامه و انتخاب Delete می توانید برنامه دلخواه را حذف نمایید. بدین ترتیب برنامه از رایانه پاک نشده لیکن در هنگام روشن شدن کامپیوتر اجرا نخواهند شد.

Defragment your fragments, ویندوز در زمینه ذخیره فایل ها بر هارد دیسک بسیار آشفته عمل می کند. در ابتدا فایل ها را به طریقی ذخیره می سازد که تمامی اجزا در یک مکان جای گیرند. لیکن با پر شدن تدریجی فضا قسمت های مختلف یک فایل را در بخشهای متفاوت پخش می کند. این پدیده به fragmentation معروف است و به علت آن که هارد دیسک بایستی بخش های مختلف برنامه را از مکان های متفاوت بخواند، از سرعت رایانه می کاهد.

آسیب مذکور با پروسه defragmentation که گاهی جهت اختصار defrag خوانده می شود. قابل رفع است. Defrag رایانه ایده بسیار خوبی است و در ویستا به صورت default هر هفته اجرا می گردد، به شرط آن که رایانه روشن باشد. جهت اجرای دستی آن در ویستا، درایو مربوط را بیابید، روی آیکون مربوط راست – کلیک کرده و زبانه Tools را انتخاب نمایید. روی دگمه Defragment now کلیک و برنامه زمانبندی schedule را مشاهده کنید. می توانید در زمانبندی تغییر ایجاد نمایید. لیکن جهت اجرای فوری بایستی گزینه Defragment now را انتخاب کنید. دیسک مورد نظر را انتخاب و دکمه ok را بفشارید. ممکن است عملیات به طول بینجامد. لیکن رایانه در طول این مدت قابل استفاده است.

در XP، روی هارد دیسک کلیک نمایید، سپس Tools و Defragment now را انتخاب کنید هنگامی که پنجره اجرایی باز شد، دگمه Defragment را بفشارید تا عملیات آغاز شود.

چنانچه در XP تمایل به برنامه ریزی برای Defragmentation دارید یا به دنبال برنامه دیگری برای ویستا هستید. Defragler" برنامه سهل رایگانی است که چنین قابلیت هایی دارد.

اقدامات بعدی

به برخی راهکارهای سر راست برای پاک سازی رایانه اشاره شد، لیکن تعدادی برنامه برای انجام اتوماتیک پاک سازی طراحی شده اند که مدعی تسریع فعالیت رایانه هستند. مشکل آنجاست که همه آنها به درستی طراحی نشده یا قابل اعتماد نیستند. بسیاری از برنامه ها بیشتر از آنکه مفید باشند زیان بارند. یکی از برنامه های رایگان مورد تایید Cleaner است. این برنامه به شما جهت پاک سازی برنامه های نامطلوب، میانبرها shortcuts و حذف برنامه ها کمک می کند. همچنین می تواند برنامه پیشرفته مرتب سازی ویندوز Registry (محل ذخیره کلیه تنظیمات داخلی ویندوز) را اجرا نماید. نرم افزاری که به درستی نوشته نشده باشد می تواند ورودی های غلط را به Registry وارد کند و عدم نصب های ناموفق می توانند لینک هایی بر جا گذارند که بر عملکرد ویندوز اثر سوء بگذارند. اسکن مرتب Registry – به عنوان مثال یک بار در ماه – در عملکرد صحیح رایانه موثر است.

جهت استفاده از Cleaner، آن را از لینک فوق بارگیری نموده و نصب اجرا ورودی آیکون Cleaner و Analyze کلیک کنید این روش سریعی برای انجام توضیحات فوق است. سپس Run Cleaner را بفشارید تا آیتم های موجود در فهرست حذف شوند.

چنانچه همچنان از عملکرد رایانه ناراضی هستید، برای پاک سازی کامل Registry، آیکون Registry واقع در سمت چپ پنجره Cleaner را کلیک و دگمه "اشکالات را بیابید Scan for Issues" را بفشارید. پس از اتمام، می توانید فهرست مشکلات را کنترل و "اشکالات  را برطرف نمایید  ً"Fix selected issues" را انتخاب کنید. سپس گزینه تهیه نسخه پشتیبان از Registry ظاهر می شود. (در این شکل هنگام "بلی" را گزیده، نام و محل ذخیره را انتخاب و اطلاعات مرتبط را یادداشت نمایید.) آنگاه از هر بخش با گزینه حذف یا skip عبور می کند. چنانچه حساب های کاربری مختلفی برای رایانه تعریف شده، باید وارد هر یک شده و Cleaner را اجرا نمایید.

همچنین بایستی به خاطر داشت که پاک کننده های Registry گاهی ممکن است فایل هایی که برای عملکرد صحیح PC لازمند را پاک کنند. به همین علت است که پاک کننده در ابتدای امر و پیش از اعمال تغییرات از شما درخواست می کند از فایل های نسخه پشتیبان تهیه نمایید چنانچه عملکرد رایانه پس از پاکسازی عجیب به نظر می رسد از نسخه های پشتیبان جهت رفع مشکل استفاده نمایید: با راست – کلیک و انتخاب گزینه "ادغام" تا تنظیمات به وضع سابق باز گردد. اگر چه تنظیمات سفارشی در امان هستند، از گزینه و تنظیمات پیشرفته Cleaner (که هاشور خاکستری دارند) استفاده نکنید، مگر آنکه از حاصل کار مطمئن باشید.

چنانچه ترجیح می دهید از پشتیبانی فنی و آرامش خاطر حاصل از به کار بردن نرم افزار غیر رایگان برخوردار شوید، بررسی های کارشناسی Computer active را دنبال کرده و از برندهای معروف استفاده نمایید.

IoIo www.ioio.com

Tools www.pctools.com

Uniblue www.uniblue.com

سه گزینه محبوب هستند.

در صورت عدم نتیجه گیری

پاک سازی نسخه ویندوز با استفاده از نرم افزار یا به صورت دستی می تواند معجزه آسا باشد، لیکن گاهی اوقات وضعیت به قدری وخیم است که چنین اقدامی نتیجه بخش نخواهد بود. در اینصورت گزینه های محدودی دارید. اولین گزینه نصب مجدد ویندوز است. از نتیجه مثبت این اقدام شگفت زده خواهید شد.

چنانچه نصب ویندوز بلا اشکال بوده اما سرعت PC کماکان پایین است می توانید با به روز سازی برخی اجزاء سخت افزاری به افزایش سرعت آن کمک کنید. در اکثر موارد، دنبال کردن اقداماتی که در این مقاله توضیح داده شد در احیاء رایانه قدیمی معجزه می کنند.

اجرای راهکارهای مذکور هزینه ای در بر نداشته و به رایانه یک الی دو سال عمر مجدد می بخشند. پس بهتر است امتحان کنید ویندوز خود را بازسازی نمایید. گاهی سیستم به قدری شلوغ شده که ترمیم آن نیازمند تلاش بیشتری است. ممکن است به قدری آلوده به ویروس باشد که هیچ اقدامی نتیجه ندهد.

در این حالت، بهترین اقدام نصب مجدد ویندوز و برگرداندن PC به تنظیمات اولیه است. نتیجه در رایانه ای قدیمی شگفت آور است. راه حل دیگر تبدیل به ویندوز به Windows 7 ست. این سیستم عامل جدید در رایانه های قدیمی بسیار بهتر از ویستا عمل می کند.

برگرفته از ماهنامه رایانه شماره 198

تنظیم برای تبیان: فاطمه مجدآبادی