تبیان، دستیار زندگی
فراهم آوردن همه این معارف و حقایق در چنین مجموعه اى، فراتر از توان انسانهاى عادى است. ولى آنچه بر شگفتى آن مى‌افزاید این است كه این كتاب عظیم بوسیله یك فرد درس نخوانده و تعلیم ندیده كه هرگز قلمى بر كاغذ نیاورده و در محیطى دور از تمدن و فرهنگ، پرورش یافته
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اعجاز یک معلم امی

قرآن حکیم

قرآن كریم، كتابى است كه با وجود كوچكى نسبى حجم، مشتمل بر انواعى از معارف و علوم و احكام و قوانین فردى و اجتماعى است و بررسى كامل هر دسته از آنها نیازمند به گروههاى متخصصى است كه در طول سالیان دراز، به تحقیق و تلاش علمى درباره آنها بپردازند و تدریجاً رازهاى نهفته آنرا كشف كنند و به حقایق بیشترى دست یابند هر چند كشف همه حقایق و اسرار آن، جز بوسیله كسانى كه داراى علم الهى و تأیید خدایى باشند میسّر نخواهد بود.

این مجموعه هاى گوناگون كه شامل ژرفترین و بلندترین معارف، و والاترین و ارزشمندترین دستورات اخلاقى، و عادلانه ترین و استوارترین قوانین حقوقى و جزائى، و حكیمانه ترین مناسك عبادى و احكام فردى و اجتماعى، و سودمندترین مواعظ و اندرزها، و آموزنده ترین نكات تاریخى، و سازنده ترین شیوه هاى تعلیم و تربیت، و در یك جمله: حاوى همه اصول مورد نیاز بشر براى سعادت دنیا و آخرت است با اسلوبى بدیع و بى سابقه، در هم آمیخته شده، به گونه‌اى كه همه قشرهاى جامعه بتوانند به فراخور استعدادشان از آن، بهره‌مند شوند.

اگر بفرض محال، امكان داشته باشد كه صدها گروه دانشمند و متخصص با همكارى و همیارى یكدیگر، چنین كتابى را تهیه كنند اما هرگز یك فرد درس نخوانده، از عهده چنین كارى برنخواهد آمد. بنابراین، ظهور چنین كتابى با این ویژگیها از فرد تحصیل نكرده اى، مبیّن جهت دیگرى از جهات اعجاز آن مى‌باشد.

فراهم آوردن همه این معارف و حقایق در چنین مجموعه اى، فراتر از توان انسانهاى عادى است. ولى آنچه بر شگفتى آن مى‌افزاید این است كه این كتاب عظیم بوسیله یك فرد درس نخوانده و تعلیم ندیده كه هرگز قلمى بر كاغذ نیاورده و در محیطى دور از تمدن و فرهنگ، پرورش یافته بود عرضه شد. و عجیب‌تر آنكه در زندگى چهل ساله قبل از بعثتش نمونه‌اى از این سخنان، از وى شنیده نشده بود و در دوران رسالتش هم آنچه را بعنوان وحى الهى، ارائه مى‌كرد اسلوب ویژه و هماهنگ و موزونى داشت كه كاملا آنرا از دیگر سخنانش متمایز مى‌ساخت و تفاوت آشكارى میان این كتاب با سایر سخنان وى مشهود و محسوس بود.

قرآن كریم با اشاره به این نكات مى‌فرماید: «وَ ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتاب وَ لا تَخُطُّهُ بِیَمِینِكَ إِذاً لاَرْتابَ الْمُبْطِلُونَ»1.

و در جاى دیگر مى‌فرماید: «قُلْ لَوْ شاءَ اللّهُ ما تَلَوْتُهُ عَلَیْكُمْ وَ لا أَدْراكُمْ بِهِ فَقَدْ لَبِثْتُ فِیكُمْ عُمُراً مِنْ قَبْلِهِ أَ فَلا تَعْقِلُونَ»2 یعنى: اگر خدا خواسته بود این كتاب را بر شما تلاوت نمى‌كردم و شما را از آن، آگاه نمى‌ساختم، چه اینكه قبلا عمرى را در میان شما سپرى كردم (در حالى كه نمونه‌اى از این سخنان از من نشنیدند) مگر نمى‌فهمید؟!

و به احتمال قوى، آیه (23) از سوره بقره «فَأْتُوا بِسُورَة مِنْ مِثْلِهِ» نیز اشاره به همین جهت اعجاز است یعنى احتمال قوى دارد كه ضمیر «مثله» به «عبدنا» برگردد.

حاصل آنكه: اگر بفرض محال، امكان داشته باشد كه صدها گروه دانشمند و متخصص با همكارى و همیارى یكدیگر، چنین كتابى را تهیه كنند اما هرگز یك فرد درس نخوانده، از عهده چنین كارى برنخواهد آمد. بنابراین، ظهور چنین كتابى با این ویژگیها از فرد تحصیل نكرده اى، مبیّن جهت دیگرى از جهات اعجاز آن مى‌باشد.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی استاد مصباح یزدی

تنظیم: گروه دین و اندیشه تبیان

_________________________

1. ر. ك: سوره عنكبوت، آیه 48.

2. ر. ك: سوره یونس، آیه 16.