ولایت فقیه امام به چاپ بیست و دوم رسید

کتاب "ولایت فقیه"، معروفترین اثر امام خمینی (ره) به چاپ بیست و دوم رسید.

به گزارش تبیان به نقل از پایگاه اطلاع رسانی جماران: کتاب "ولایت فقیه یا حکومت اسلامی" مجموعه سیزده جلسه درسی است که حضرت امام خمینی(ره) در فاصله سیزدهم ذیعقده 1389 ه.ق تا دوم ذیحجه 1389 ه.ق مطابق با اول تا بیستم بهمن ماه 1348 ه.ش در ایام اقامت در نجف اشرف تدریس فرموده اند.

این درسها در همان ایام به صورتهای مختلف، گاهی کامل و گاه به صورت یک یا چند درس تکثیر و منتشر شده است و در پاییز 1349 پس از ویرایش و تایید حضرت امام برای چاپ آماده و نخستین بار در بیروت چاپ و منتشر گردید.

چاپ اول متن مصحح این اثر به همراه پانوشته های توضیحی و مجموعه ای از فهرست ها توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در سال 1373 منتشر گردید که در این چاپ فهرست آیات، روایات، اعلام کتابها، اصطلاحات فقهی و حقوقی نیز به کتاب اضافه شده است.

بخش مهمی از کتاب «ولایت فقیه»به بیان فرق حکومت اسلامی با سایر حکومتها اختصاص یافته است و به این نکته اشاره دارد که حکومت اسلامی نوع خاصی از حکومت مشروطه است یعنی مشروط به قوانین اسلام. بدین جهت از نظر امام خمینی وظیفه قوه مقننه و مجالس قانونگذار در واقع برنامه ریزی برای وزارتخانه های مختلف و تشکیلات حکومت در محدوده احکام اسلامی است نه قانونگذاری مصطلح در سایر حکومتها.

حضرت امام در ادامه مباحث ولایت فقیه به شرایط زمامدار که مستقیما ناشی از طبیعت طرز حکومت اسلامی است اشاره می کند و می فرماید: پس از شرایط عامه مثل عقل و تدبیر برای زمامدار دو شرط اساسی وجود دارد که عبارتند از: علم به قانون و عدالت.

امام خمینی با تکیه بر مطالب گذشته می فرمایند: «اکنون که دوران غیبت است و از طرفی بنا است احکام اسلام اجرا شود و از طرف دیگر از طرف خدای متعال کسی برای اجرای احکام تعیین نشده است،تکلیف چیست؟» و پس از بررسی این موضوع چنین نتیجه می گیرند که «خداوند خاصیت حکومتی را که از صدر اسلام تا زمان {شروع غیبت} حضرت صاحب (ع) موجود بود برای بعد غیبت هم قرار داده است.

این خاصیت که عبارت از علم به قانون و عدالت باشد در عده بیشماری از فقهای عصر ما موجود است، اگر با هم اجتماع کنند می توانند حکومت عدل عمومی در عالم تشکیل دهند» و بعد به این مطلب اشاره می کنند که ولایت فقیه یک امر اعتباری عقلایی است و تمام اختیاراتی که پیامبر و ائمه برای اداره جامعه داشته اند برای فقیه جامع الشرایط نیز ثابت است و این ولایت «واقعیتی جز جعل ندارد و فی حد ذاته شان ومقامی نیست بلکه وسیله انجام وظیفه اجرای احکام است»

حضرت امام پس از این مباحث به هدفهای عالی حکومت و خصوصیات لازم برای حاکم اشاره می کنند و با ذکر اخبار و استدلال بر آنها به اثبات ولایت برای فقیه در معنای تصدی حکومت می پردازند که قسمت اعظم این کتاب را همین مباحث تشکیل می دهد. بخش پایانی کتاب به ضرورت برنامه ریزی مبارزه طولانی برای رسیدن به این هدف الهی اختصاص یافته است

امام خمینی در این قسمت ابتدا به مساله تبلیغات و تعلیمات و اهمیت و ضرورت آنها اشاره می کنند و می فرمایند: باید اجتماعات در خدمت این دو امر قرار گیرد. باید در این مورد مثل عاشورا برخورد شود باید کاری کرد که راجع به حکومت اسلامی موج به وجود آید و اجتماعات برپا گردد. نباید منتظر بود که زود به نتیجه برسد بلکه باید به یک مبارزه طولانی همت گماشت.

لزوم پرداختن به امور آموزشی و تبلیغاتی،اصلاح حوزه ها،از بین بردن آثار فکری و اخلاقی استعماری،اصلاح مقدس نماها، تصفیه حوزه ها و طرد آخوندهای درباری و اقدامهای عملی برای براندازی حکومتهای جائر، از جمله مسائلی است که در قسمت پایانی کتاب مطرح شده است.