بیانات رهبر انقلاب درباره رمان سرشار همزمان با انتشار نسخه عربی کتاب « آنک آن یتیم نظر کرده » در کشور لبنان، بیانات منتشر نشده رهبر انقلاب درباره این رمان منتشر شد.
مقام معظم رهبری این بیانات را در اسفند سال 1373 درباره رمان زندگی پیامبر اسلام مطرح کردند که بیانات ایشان همزمان با انتشار نسخه عربی این کتاب منتشر شده است.
بخش اول متن بیانات رهبر معظم انقلاب درباره رمان "آنک آن یتیم نظر کرده":
بسماللَّهالرّحمنالرّحیم
با این كه قبلاً یك روز، هم به آقاى رهگذر و هم به آقاى میركیانى - كه ظاهراً آن روز همراهشان بودند - عرض كرده بودم كه من چقدر از این برنامه راضى و خرسند هستم و به وسیله آقایان به شما برادران و خواهران اظهار اخلاص و ارادت كرده بودیم، لكن حقیقتاً دلم نیامد كه این خرسندى قلبى و تقدیر از این برنامه بسیار خوب را حضوراً هم به شماها عرض نكنم.
این بود كه خواهش كردم قبل از پایان سال شما را زیارت بكنیم؛ چون بالاخره سال جدید اقتضائات جدید دارد و شماها هم برنامهها و كارهاى خودتان را دارید.
لكن امسال این برنامه انجام گرفته و من هم یكى از مستمعین این برنامه بودم - البته در بسیارى از روزها، نه در همه روزها - و لازم بود كه ما همین امسال عرض تشكر از شماها را به شما بكنیم.
البته این حوادث تلخى كه این روزها اتفاق افتاده، براى ما خیلى همّ و غم آفرین و حقیقتاً اندوهبار است؛ ولى این قرارى بود كه گذاشته شده بود و چه بهتر كه انجام شد. به هر حال مقصود من تشكر از شما آقایان و خانمهائى بود كه این برنامه را تهیه كردهاید و به وجود آوردید.
دوران قبل از بعثت از لحاظ تاریخى، خیلى دوران روشنى نیست. برخلاف دوران بعد از بعثت كه از لحاظ تاریخى قدم به قدم مشخص و روشن و واضح است؛ برخلاف بسیارى از حوادث بزرگ تاریخى
- اهمیت ترجمه و اجراى این برنامه به زبانهاى دیگر
عقیده من این است كه اگر این برنامه به زبانهاى دیگر، مثلاً به زبان عربى، به زبان انگلیسى، به زبان اردو یا حتى به زبان تركى ترجمه بشود و اجرا بشود - به شرط اینكه همین جورى كه اینجا اجرا شده، اجرا بشود؛ چون اینجا خیلى خوب اجرا شده است و واقعاً این آقایانى كه صداهایشان در این برنامه شنیده میشود، حقاً و انصافاً خیلى خوب اجرا كردند - و به این كشورهائى بفرستیم كه این زبانها را دارند و آنجا بگذارند و فقط معلوم بشود كه این در جمهورى اسلامى تهیه شده است، یكى از بزرگترین تبلیغها براى جمهورى اسلامى خواهد بود؛
یعنى این برنامه اینقدر قوى و نافذ و جذاب است. انشاءاللَّه كه موفق بشوید كار را در فصلهاى دیگر زندگى نبى اكرم ادامه بدهید و به پایان برسانید و خداوند از شماها به حسن قبول، قبول كند.
- خوشعقیدگى نسبت به محتوا؛ از عوامل توفیق
این روحیه شماها و این خوشعقیدگى نسبت به جهت برنامه و محتواى برنامه یقیناً یكى از عوامل توفیق این برنامه بوده است. من میخواهم خواهش كنم برنامه را ادامه بدهید و بسازید.
دوران قبل از بعثت از لحاظ تاریخى، خیلى دوران روشنى نیست. برخلاف دوران بعد از بعثت كه از لحاظ تاریخى قدم به قدم مشخص و روشن و واضح است؛ برخلاف بسیارى از حوادث بزرگ تاریخى.
حالا دربارهى پیغمبران، كه هیچ پیغمبرى زندگى روشنِ مشخصِ دقیقِ تاریخى ندارد؛ و درباره بقیه شخصیتهاى تاریخى هم ما به این دقت، كمتر سراغ داریم كه قطعهاى از تاریخ را - كه روزش را و ساعتش را و سفرش به فلان جا را و برگشتنش را و اینكه كى بود و كى حرف زد و اینها را - اینجور مثل تاریخ اسلام مشخص داشته باشد. بنابراین میدان خیلى بازى دارید.
- برنامهریزى براى انجام كار در بلندمدت
حتماً انشاءاللَّه باید این {برنامه} را بسازید. البته فصل بعد از بعثت، طولانىتر خواهد بود. حالا مثلاً این بخش چهل و پنج قسمت شد، اما اگر بخواهید از بعثت تا هجرت را بسازید - كه حالا باز آنجا یك مقدار اطلاعات محدودتر از هجرت به بعد است؛ بین بعثت و هجرت روشنى بیشترى بر صحنه هست، لكن نه به آن دقیقى و ریزى بعد - شاید این بخش مثلاً صدها قسمت بشود و خواهد شد؛ چه عیب دارد؟
شما این را یك پروژه بیست ساله در نظر بگیرید و بنا بگذارید كه این كار را در ظرف بیست سال به بهترین وجهى تمام بكنید. یعنى اگر ما یك آقاى رهگذرى داشته باشیم و جز این یك كار در ظرف بیست سى سال هیچ كار دیگرى انجام نداده باشد، این كار بزرگى است؛ كار كوچكى نیست.
میدانید "لكم فى رسول اللَّه أسوة حسنة "؛ یعنى زندگى پیغمبر براى ما مثل قرآن است. اگر جائى از آن مسجل و ثابت شد، باید همان جور ثابت شدهاش به نسلهاى بعد برسد. چرا؟ چون براى ما حجت شرعى است
آثار بسیارى از این نویسندههاى بزرگ دنیا - این قصهنویسها و تاریخنویسها - مال بیست سال و سى سال و اینها است. و این خیلى اثر خوبى خواهد شد.
از ورود در این میدان هیچ وحشت نكنید. الحمدللَّه وسائل كار هم فراهم است؛ این مجریان به این خوبى و سردبیر علاقهمند شائق پرذوقى مثل آقاى میركیانى. و این تهیه هم شما را در نوشتن كمك خواهد كرد. اگر اینها اینجور اجرا نمیكردند، بعید بود شما بتوانید به این خوبى كار را ادامه بدهید و دنبال بكنید.
بنابراین این كار را شما بنویسید، آقاى میركیانى بسازند، رادیو منتشر بكند. خانمها و آقایان عزیزى هم كه اجرا كردهاند، همین صداها و همین اجراهاشان بسیار خوب است؛ انصافاً خیلى خوب است؛ من دقت میكنم. بنده در بعضى از چیزها یك خرده هم سختگیرىها و كجسلیقگىها و گلهگیرىهائى دارم، اما حقاً و انصافاً توى این برنامه هیچ جاى ایرادگیرى و اشكالگیرىاى در كیفیت اجرا و اینها نیافتم و ندیدم. بنابراین خوب است كه اجرا بشود. این نكته اول.
- تاریخ زندگى پیامبر را تغییر ندهید
راجع به مسئله جمع بین تاریخ و قصه؛ بله، مرز ظریف و دقیقى دارد. حالا بعضىها در نمایشنامه و قصه و اینها دست خودشان را خیلى باز میكنند. مثلاً فلان فیلمنامهنویس یا كارگردان میگوید: بله، این قصه یك قصه تاریخى است، اما من به تاریخ چه كار دارم؟
مثلاً توى تاریخ نوشته كه فلان كس در سال فلان به دنیا آمد، یا فلان حادثه از او سر زد؛ اما من میخواهم این را پنج سال جلوتر بگذارم؛ این سلیقه من و فهم من و برداشت من و دل من است كه میخواهد در این زمینه قضاوت كند! من به تاریخ چه كار دارم؟ بعضى اینجور خودشان را از تاریخ آزاد میكنند. حالا خب حرفى هم نیست، آن هم كارى است؛ اما در مورد زندگى پیغمبر و قضایاى تعیین كننده تاریخى نمیشود این كار را كرد.
میدانید "لكم فى رسول اللَّه أسوة حسنة "؛ یعنى زندگى پیغمبر براى ما مثل قرآن است. اگر جائى از آن مسجل و ثابت شد، باید همان جور ثابت شدهاش به نسلهاى بعد برسد. چرا؟ چون براى ما حجت شرعى است؛ عمل پیغمبر براى ما حجت شرعى است. لذا آن بخشَش كه صدور قول و فعلى از شخص نبى اكرم است - و بعد امیرالمؤمنین كه معصوم است و در كنار ایشان است - باید تغییر نكند.
تهیه و تنظیم: گروه کتاب تبیان - محمد بیگدلی