عمو هندوانه
بعد از عید، اولین روزی بود که به مدرسه رفته بودیم. بیشتر بچه ها خواب‌آلود بودند. خودم آن قدر خمیازه کشیدم که صدای بچه های دوروبری در آمد. چشم های پورحسن چنان باد کرده بود که نگو. می گفت - قُپّی می آمد- که با هواپیمــــــــا از خارج برگشته اند. به جهنم...! وااای، کاش امروز زودتر تمام می شد و می رفتیم خانه و حسابی می خوابیدیم. اما از صبح، همه برایمان حرف می زدند. اول از همه، ناظم، سر ِ صف، با آرزوی سالی خوب و «تصمیم بگیرید خوب درس بخونید» و...
بعدش صحبت های مدیر: «وقت جمع بندیه... عزمتون رو جزم کنید... فرصت ها می گذرن...»
بعد، نوبت معلممان رسید: «دوباره دورِ هم جمع شدیم... وقتشه که نتیجه زحمت هاتون رو ببینید و...»
و سرانجام نوبت به تکلیف نوروزی رسید. وااای، کی حوصله اش را داشت! انگار معلممان هم می دانست که بچه ها خواب آلودند؛ از چیستان و شعر و خاطره شروع کرد. کم کم حواس ها جمع شد و دست ها بالا رفت. در دلم خوشحال بودم که پورحسن وقت نکرده خاطراتش را بنویسد و برایمان پز بدهد. اما از قضا، تکلیف عیدش را با خودش برده بود و هر جا که رفته بود، یادداشتی هم در دفتر تکلیف نوشته بود. سعی کردم وقتی دارد انشایش را می خوانـد، بخوابم، آن هم با چشم باز. تا آن موقع این کار را نکرده بودم. خیلی سخت بود. آن قدر حواسم به بسته نشدن چشم هایم بود که اصلاً خوابم نبُرد.
نوبت به جدول رسید. بچه ها سر و صدا می کردند و جواب ها را با صدای بلند می گفتند. جدول من کامل نشده بود؛ شماره 4 عمودی را بلد نبودم. وقتی معلم سؤال را خواند که «به میوه های تابستانـی می گویند»، یک دفعه صدای بچه ها بالا رفت: «صیفی...»، «خانوم، صیفی...» آن چنان خنده ام گرفت که نتوانستم جلوی خودم را بگیرم. حتی از جایم بلند شدم و چند بار روی پاهایم کوبیدم و خندیدم. با صدای بلند مسخره شان کردم: «هَه هَه هَه... اینها رو ببین! صیفی که اسم آدمه! عجب ها...!» چند نفری بـاز تکرار می کردند: «صیفی... صیفی...» و من، هم حرص می خوردم و هم می خندیدم . خانم به اعتصامی که جدول را روی تخته حل می کرد، گفت:«بنویس؟صیفی؟.» و کلافه به کلاس نگاه کرد و داد زد: «ساکت.» اما به حرف من جوابی نداد. خسته و عصبانی بود.
بچه ها جواب دو، سه سؤال باقی مانده را هم دادند و جدول تمام شد. همین جور با هم حرف می زدند. اما من حواسم پی صیفی بود. همان جا مانده بودم. نمی فهمیدم دستم چه می نویسد. مگر می شد؟! صیفی اسم آدم است، یک اسم مردانه. اسم عمویم است! یعنی خانم هم این را نمی داند؟! باورم نمی شد.
زنگ بعد که ریاضی و علوم و اجتماعی جزوة عیــــد را حل می کردیم، حسابی گیج بودم. یک چیزی درست در نمی آمد.
زنگ آخر که خورد، جلوی ردیف نیمکت ها ایستادم. جلوی چند نفری را که پشت سرم می نشستند، گرفتم و گفتم: «بگین ببینم، به میوه های تابستونی چی می گن؟»
همه شان که عجله هم داشتند، گفتند: «صیفی دیگه!»، «معلومه دیگه، صیفی.»
میرزازاده گفت: «یعنی خربزه و هندوونه و طالبی و گرمک.» و دستم را کنار زد. هاج و واج پرسیدم: «هان؟! خربزه؟ هندوونه؟»
رضایی و غلام زاده که همیشه با هم می رفتند، پرسیدند: «مگه چیه؟ صیفی‌اند دیگه.»
گفتم، یعنی داد زدم: «بابا، صیفی اسم عموی منه!»
هر دوشان زدند زیر خنده. رضایی گفت: «به! عمو هندوونه!» و خندید. غلام زاده هم که می خندید، دستش را گذاشت روی دوش رضایی و با ادا گفت: «عموجان خربزه...!» و هر دوشان خندیدند. بدتر حرصم گرفت. یعنی این همه سال، اسم عمویم خربزه و هندوانه بود و من نمی دانستم؟! یک دفعه از دست آقابزرگ لجم گرفت. می دانستم که اسم بچه هایشان را او رویشـان می گذاشت. «آخه اسم قحط بود که اسم پسرت رو گذاشتی هندوونه؟!»
از حالا به بعد، می شدم اسباب مسخرة بچه‌ها. عصبانی و پکر راه افتادم طرف خانه. سعـی می کردم به رضایی و غلام زاده که تا سه کوچه بالاتر، جلوتر از من می رفتند و گاهی برمی گشتند و نگاهم می کردند و می خندیدند، اعتنا نکنم. با خودم تصمیم گرفتم با آقابزرگ قهر کنم. با عمو هم شاید.
از اتاق در نمی آمدم. مامان که دنبالم آمد، گفتم خیلی مشق دارم. اما در واقع می خواستم با عمو روبه رو نشوم. اما این بار خودِ عمو صدایم زد: «سمیرا! سمیرا خانوم ! بیا ببین عموت هندوونه نوبـــر آورده! بدو بیا عموجان!»
با حرص در دلم گفتم: «ایــش! عمو جان! چه عمویی؟ عمـو هندوونه؟!» ولی ناچار بودم بروم، وگرنه بعدش دعوا داشتیم. کمی این پا و آن پا کردم و از اتاق بیرون رفتم. سعی می کردم آرام باشـم. سلام کردم.
«سلام به روی ماهت، عموجان! کجـایی بیرون نمی آی؟ می خوایم هندوونه نوبر بخوریم...»
زن عمو خنده ای کرد و گفت: «خوبی سمیرا جان؟...ولش کن آقا صیفی، سر به سرش نذار بچه رو...»
بیشتر لجم گرفت؛ به من می گفت بچه؟! با آن شوهر هندوانه اش...!
عمو گفت: «زن داداش، بده به من اون چاقو رو. همچین براتون قاچش کنم که شاخ در بیارین.» و با ادایی مثل پهلوان ها، چاقو را فرو کرد توی هندوانه. نمی دانم چه طور شد که داد زدم: «اِه، آدم که هم اسم خودش رو نمی بُره!» دست عمو با چاقو بی حرکت ماند. همه خشکشان زد. عمو سرش را برگرداند و نگاهم کرد و گـفت: «چی چی؟
هم اسم؟ حالا لابد ما رو قاتل هم می کنی. بیا این جا ببینم چــی می گی!» و به زن عمو گفت: «اون دستمال رو بده به من.» و منتظــر شد تا بــــروم پیشش. یک دفعه متوجه شدم که حواس همـه به من است. هم ترسیدم و هم خجالت کشیدم. دلم می خواست فرار کنم، اما انگار شیطانکی تــوی گوشم می خواند که در دلم با آقـابزرگ قهر کرده ام، با عمو هم قهر کرده ام؛ با این اسم گذاشتنشان آبروی من را برده اند و...
جرئت پیدا کردم و رفتم تا جلوی ایوان که عمو نشسته بود. چاقو تا دسته توی هندوانه بود. عمو خیلی جدی پرسید: «این ?هم اسم? که گفتی ماجراش چیه ؟ هان؟. . .» همه جرئتم را جمع کردم و گفتــم: «همین دیگه: ?عمو صیفی و میوه صیفی ? . . .! »
با چنان لجی گفتم که خودم از لحن صدایم ترس برم داشت . عمـو هاج و واج نگاهـم کرد: «عمو صیفی و...!» و یکباره با صــــدای بلند زد زیر خنده. چه خنده ای که تمام دندان های عقب دهــــانش پیدا شد. بقیه انگــار گیج شده بودند. عمو زد روی زانوی زن عمــو و گفت: «فهمیدی چــی شد؟ عمو صیفی و میوه صیفی . . .! »
و باز خندید. الهام، مامان و زن عمو تقریباً با هم گفتند: «آها!» و خندیدند. تازه فهمیدم کـــه وقتی می گویند «کارد می زدی، خونش در نمی آمد» منظور چیست. هم وضعیت من بود و هم وضعیت هندوانه.
عمو نیم خیز شد، دستش را به شانه ام گذاشت و من را جلو کشید و همان طور که صورتش پر خنده بود، گفت: «سمیرا جــــان، عمو، حواست هست چی می‌گی؟ اون صیفی با صاده، اســــــم عموت با سین. تازه، اسم عموت سیف‌الله ست که صداش می کنن سیفی! و گرنه من رو چه به هندوونه؟!»
برای این که خودم را از تک و تا نیندازم، اصلاً نخندیدم. رویـم را زیاد کردم و پرسیدم: «حالا این سیف الله معنیش چـی هست؟»
فکر می کردم می گوید: «میوه تابستانی خدا»، یا یک چنیـن چیزی. اما عمو خیلی معمولی گفت: «سیف یعنی شمشیر. سیف الله هم می شه شمشیر خدا، یعنی شمشیری که در راه خدا می جنگه...»
خـودم را به بی تفاوتی زدم و گفتم: «حالا چه فرقی می‌کنه؟!»
عمـــو چشم هایش را گرد کرد و گفت: «دهَه، چه فرقی می کنه؟ اون یکــــی هندوونــــه و خربزه و نمی دونم ، طالبیه که می خورن، امـــا این یکی شمشیر برنده ایه به شکل بنده، عموی جناب‌عالـی، که اتفاقاً خیلی هم به صیفی جات ارادت داره. متوجه شـــدی عموجان؟»
نمی دانستم چه بگویم. همان طور ساکت ایستادم و خنده های همــه را تحمل کردم. مادرم با خنده گفت: «حالا، عمـو سیفی، اون شمشــیر رو از دل هندوونه بکشید بیرون که بیچاره نصفه جون شد...»
در عکسی که آن روز زن عمو از ما گرفت، من و الهام هر کــــدام یک قاچ بزرگ هندوانه در دستمان گرفته ایم و عمو سیفی، مثل جاهل‌ها، با چاقویی که رو به بالا گرفته، ادا در می آورد.
پریشب، شنیدم که زن عمو پای تلفن به مامان می گفت که چه قـدر از دیدن این عکس خندیده اند. مامان، محض خنده، حال عمو را که می پرسید، گفت: «حال عمو هندوونه چه طوره؟» و هــر دوشان خندیدند. دیگر من هم می خندیدم. حتی شب، موقع خـــــواب، فکر کردم که اگر اسم عمویم هندوانه بود، پس اسم بابا باید چی می شد... و از تصور خانواده صیفی جات کلی زیر پتو خندیدم تا خوابم برد.
فروزنده داورپناه
گروه کودک و نوجوان سایت تبیان
مطالب مرتبط
