بیداری اسلامی و زوال استکبار

بیداری اسلامی و زوال قدرت های استکباری

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان نظام به مناسبت سالروز بعثت پیامبر اعظم اسلام حضرت محمد (ص) با اشاره به تغییر شرایط دنیا و بیداری اسلامی روزافزون در دنیای اسلام، فرمودند: “یکی از دلایل آغاز زوال قدرتهای استکباری، بیداری اسلامی مسلمانان است که موجب شده این قدرتها، توانایی گذشته را نداشته باشند و شرایط کنونی آمریکا در مقایسه با گذشته، موید این مطلب است.” همچنین ایشان افزودند : “معارضین راه توحید و راه سعادت بشریت، در هر نقطه ای که بیداری اسلامی بیشتر باشد، احساس خطر بیشتری می کنند، و به همین دلیل است که امروز، دشمنی ها با جمهوری اسلامی ایران افزایش یافته است.”

واقعیت مورد تاکید معظم له درباره زوال محتوم قدرت های استکباری مورد توافق عموم مومنین و باورمندان راه توحید است. وضعیت فعلی دنیا بر خلاف سنت های الهی، طاغوتی و جاهلانه است. شرایط ظالمانه کنونی فانی است و بزودی بساط ساختار ناعادلانه دنیا برچیده خواهد شد. در این ساختار کورسویه های امید به اصلاح و بازگشت از بین رفته است و تئوریسین های زوال قادر به ترمیم ساختارهای بین المللی معیوب نیستند. بن بست در اصلاح به معنای آغاز فروپاشی است. لیبرال دموکراسی سرنوشتی همانند کمونیسم دارد. امروز بیداری اسلامی فزاینده در کشورهای اسلامی متاثر از امواج پی در پی انقلاب اسلامی به صورت گفتمان عدالت خواهی حتی در کشورهای غیر مسلمان تجسم و حلول یافته است. بیداری اسلامی اصطلاحی است که گستره ای وسیع از مباحث سیاسی مرتبط با جنبشهای اسلامی ، ارتباط دولتهای ملی و اسلام ، فرایند رو به رشد اسلام گرایی در جهان ، اشائه اسلام سیاسی در کشورهای مسلمان ، نحوه تعامل اصولگرایان مسلمان با جهان پیرامون و ... را در بر می گیرد.

این اصطلاح در فضای بین المللی فعلی حوزه وسیع تری از مفاهیم مثل عدالتخواهی، تجدید نظر طلبی در ساختار ظالمانه حاکم، زیست سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مستقل و غیر متعهد و... را در بر می گیرد.

در کشورهای مسلمان با اضمحلال امپراطوری عثمانی در جنگ جهانی اول و پیدایش دولتهای ملی در دارالاسلام در واکنش به نفوذ استعمار در کشورهای مسلمان ، همچنین با طرح مباحث جدید اصولگرایانه که در تمنای بازگشت به الگوی حکومت اسلامی در عصر رسول الله مطرح شد خیزشها و جنبشهای اسلامگرا در سراسر سرزمین مسلمانان با شداد و غلاظ متفاوت پدیدار شدند . اگر چه جنبش های اسلامی پدیده های جدیدی نیستند و تبار تاریخی دیرینه ای دارند. مثل زیدیه، اسماعیلیه، سلفیه و... که به طور کلی حول محور مقابله با انحطاط داخلی شکل می گرفتند اما پس از فروپاشی خلافت عثمانی در سال1924 ، بیداری در جهان اسلام اغلب در تقابل با پدیده استعمار غربی نضج یافت. به اعتقاد “خورشید احمد” محقق پاکستانی و عضو جماعت اسلامی پاکستان، ریشه های رستاخیر اسلامی معاصر را باید در میراث استعمار یا به عبارتی در آثاری که قدرت های استعماری در جوامع مسلمان به جا گذاشتند، جستجو کرد.

بخش قابل توجهی از این جنبش ها که در واکنش به فرآیند استعمار شکل گرفته بودند از کشورهای سنی نشین برخاستند که می توان به جنبش اخوان المسلمین مصر توسط حسن البناء در سال1928 ، جنبش اسلامی سوریه (شاخه اخوان المسلمین) توسط مصطفی سباعی از شاگردان و دوستان حسن البناء در سال1944 ، جمعیت الشباب الاسلامی مراکش در سال1971 ، گروه های القیام و الدعوه در الجزایر در دهه70 و همچنین جبهه نجات اسلامی که در سال1989 تاسیس شد و در همه نقاط الجزایر شعبه داشت، جنبش اخوان جدید عربستان در دهه70 و... اشاره کرد. اگرچه اغلب اقدام جمعی این جنبش ها در برابر دولت های بومی تحت حمایت دول استعماری نمود عینی می یافت اما در موارد بسیاری نیز به مواجهه مستقیم و حتی مقاومت مسلحانه در برابر سلطه نیروهای خارجی غیرمسلمان منجر می شد که می توان به برخی نمونه های آن اشاره کرد از جمله قیام مهدی سودانی و اعلام جهاد علیه انگلستان در اواخر قرن نوزدهم، اعلام جهاد جنبش سنوسیه در شمال آفریقا علیه متفقین و نیروهای ایتالیا در اوایل قرن بیستم، مبارزات مسلحانه اخوان المسلمین مصر علیه نیروهای انگلیسی در منطقه کانال سوئز در اوایل سال1952 و...

با پیروزی انقلاب اسلامی و تشدید و تشجیع بیداری اسلامی بین ملتهای مسلمان، اسلام سیاسی ضمن فاصله گرفتن از رویکردهای ناسیونالیستی و بلوغ سیاسی جوامع مسلمان ، افزایش ارتباطات بین فرهنگی در عصر ارتباطات گفتمان بیداری اسلامی جنبه بین المللی یافت و امروز گستره وسیعی از ادبیات مبارزه با ظلم را در اقصی نقاط دنیا شامل می شود.در قرن حاضر “استعمار فرانو” برخلاف دوره استعمار، Nation state-ها را نشانه نگرفته است، آنچه امروز برای استعمار فرانو چالش زا است مفهوم مقاومت بین المللی در برابر ساختار های ناعادلانه و فشار افکار عمومی جهانی برای تجدید نظر طلبی در معادلات فعلی دنیاست.

در شرایط کنونی به واسطه گسل های تمدنی به وجود آمده، کلیت غرب خود را در مقابل کلیت بیداری اسلامی می بیند لذا در استعمار فرانو حاکمیت ملی کشورها از اهمیت درخور توجهی برخوردار نیست و مهم روحیه بیداری اسلامی در بین مسلمانان و غیر مسلمانان است که رئیس جمهور سابق آمریکا از آن با عنوان خطر امپراتوری اسلامی از اندونزی تا دروازه های اسپانیا یاد می کرد.

برنارد لوئیس مستشرق مشهور در این باره معتقد است : “ در میان محافل اصولگرا در ایران ، مصر و دیگر نقاط جهان اسلام زبان سیاسی جدیدی در حال شکل گیری است که از یک سو مرهون اسلام ناب محمدی (ص) و کلاسیک است و از سوی دیگر دین اظهار نشده ای به غرب گرایان و ریشه های خارجی آنها دارد . موفقیت یا عدم موفقیت آنها به توانایی در تلفیق و هم آهنگ سازی چنین سنتهای متفاوتی دارد .” به زعم لوئیس در مقاله بازگشت به اسلام “مسلمانان در حال حاضر رستاخیز تازه ای را آغاز کرده اند.” این رستاخیز بساط نظام ناعادلانه بین المللی را دیر یا زود بر می چیند.

امروز به تعبیر حضرت آیت الله خامنه ای، جمهوری اسلامی ایران پرچمدار بیداری، اتحاد و عزت ملتهای مسلمان است. ملل مختلف در قاره های آسیا، آفریقا، آمریکا وحتی اروپا،چشم به ایران دوخته اند و پیام عدالت خواه انقلاب اسلامی را درک می کنند. گفتمان انقلاب نوید دهنده در هم شکستن نظامات ناعادلانه جهانی است. رشحات الهی گفتمان انقلاب اسلامی در کشورهای مسلمان و غیر مسلمان بنیان سست استکبار را به لرزه درآورده است.

جهان امروز در نهایت تمنای ارزشهای معنوی است و انقلاب اسلامی به عنوان کانون معنا توانسته و می تواند بر دلهای بشریت مسخر شود . عصر بیداری جولانگاه معنویت و معنویت برگ برنده انقلاب اسلامی است . عصر بیداری زمانه یادآوری است . به تعبیر سید شهیدان اهل قلم سید مرتضی آوینی جهان امروز در دوران انتقال از یک عصر به عصری دیگر قرار دارد. و تااین انتقال به انجام رسد دیگر روی ثبات را به خود نخواهد دید.