عوامل سرطان‌زا
مطالعات انجام‌شده روی جمعیت‌های مهاجر، با روش زندگی و عادات غذایی متفاوت نشان داده است که اکثر سرطان‌های تحت تاثیر عوامل اتیولوژیک، محیطی هستند و در این میان، عوامل مداخله‌گری نظیر سن از اهمیت به‌سزایی برخوردارند.
تعیین اینکه کدام عامل محیطی بیشترین سهم را در بروز سرطان به خود اختصاص می‌دهد، مشخص است. سرطان‌زاهای ساده در غذا (از جمله غذاهایی که به دنبال گرم کردن، پروتئین‌هایی تولید می‌کنند) می‌توانند با آسیب به DNA سلولی، موجبات بروز سرطان را فراهم کنند. به بیان ساده‌تر، باید گفت مهم‌ترین تاثیر رژیم غذایی روی خطر بروز سرطان از طریق وزن بدن اعمال می‌شود.
وزن بیش از حد، چاقی و بی‌تحرکی نیز از دیگر عوامل مهم هستند.
افزایش تجمع چربی در بدن، به خصوص افزایش اندازه دور مچ دست، عامل مهم پیش‌بینی‌کننده شیوع سرطان روده در میان زنان و مردان محسوب می‌شود. همین‌طور، افزایش وزن بیش از 10 کیلوگرم که می‌تواند با افزایش احتمال ابتلا به لنفوم و سرطان پستان پس از یائسگی همراه باشد.
از طرفی، انجام فعالیت بدنی منظم همراه با کاهش وزن، باعث کاهش شیوع سرطان می‌شود.
یکی دیگر از عوامل خطرساز سرطان، مصرف الکل است که زمینه‌ساز بروز سرطان‌های کبد، مری، حفره دهان، حنجره و پستان است.
عوامل غذایی از قبیل مصرف زیاد چربی حیوانی نیز با افزایش احتمال بروز سرطان‌هایی نظیر سرطان پستان، روده (کولون) و پروستات همراه است.
مطالعات متعددی توانسته‌اند نشان دهند که افزایش مصرف چربی با افزایش بروز سرطان پستان همراه است؛ سرطانی که شایع‌ترین سرطان در زنان است. البته ارتباط افزایش مصرف چربی و افزایش خطر سرطان پروستات و کولون نیز در بعضی مطالعات نشان داده شده است.
سایر سرطان‌هایی که با مصرف زیاد چربی حیوانی مرتبط هستند، عبارتند از: سرطان رحم ، سرطان تخمدان و سرطان ریه (اگرچه مطالعات آینده‌نگر هنوز آن را تایید نکرده‌اند).
از آنجا که میوه‌ها و سبزیجات حاوی مقادیر زیادی ویتامین C ، فولات (اسید فولیک)، کاروتن ، پتاسیم و فیبر هستند، به نظر می‌رسد مصرف این مواد با کاهش بروز انواع سرطان همراه باشد.
البته در برخی مطالعات انجام‌شده بین کاهش بروز انواع سرطان، به خصوص کولون و معده و پستان و ریه با افزایش مصرف سبزی و میوه‌جات، ارتباط چندان زیادی یافت نشده است. در واقع، اطلاعات به‌دست‌آمده از مطالعات آینده‌نگر نشان داده‌اند که ارتباط چشمگیری بین مصرف زیاد سبزی و میوه با سرطان وجود ندارد؛ اگرچه افزایش مصرف فولات، خواص پیشگیرانه دارد.
در هر صورت، به دلیل وجود شواهد مستدل و علمی مبنی بر کاهش بروز خطر فشار خون بالا ، بیماری قلبی و سکته با افزایش مصرف سبزیجات و میوه، مصرف این مواد برای هرچه سالم‌تر کردن رژیم غذایی توصیه می‌شود.
دکتر حمید رضوانی - فوق‌تخصص هماتولوژی انکولوژی
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
اگر می خواهید با کارشناسان تغذیه ی سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.
*مطالب مرتبط:
نگاهی به رابطه سرطان و سبک زندگی
نقش چربی ها در پیشگیری از سرطان
نقش میوه و سبزی در پیشگیری از سرطان
نقش آنتی اکسیدان ها در پیش گیری از سرطان
اثر شیر و فراورده های آن در پیشگیری از سرطان
بخش تغذیه و سلامت تبیان
