آن چه از چای نمی‌ دانستید

به بهانه 101 سالگی چای کیسه ای

در اوایل قرن بیستم، چای، نوشیدنی لوکسی بود که فقط ثروتمندان توانایی خرید آن را داشتند.

در نیویورک، تجار چای بی‌ صبرانه منتظر محموله‌ های چای که از هند و چین می ‌آمد، می ‌‌نشستند و آن را به قیمت گزاف به مشتریان خود می ‌فروختند.

قوطی‌ های فلزی کوچک، اولین نوع بسته‌ بندی چای بود اما از آنجا که قیمت این قوطی ‌ها نسبتا بالا بود، در سال 1903 میلادی، برای اولین بار از کیسه‌ های ابریشمی به جای قوطی ‌های فلزی استفاده شد. این نوع بسته ‌بندی، اول در سال 1904 میلادی، به کافه‌ رستوران ‌های نیویورک و بعد از آن، به سراسر جهان راه یافت. برخی مصرف‌ کنندگان، کیسه‌ ها را به همان صورت درون آب ‌جوش انداختند و متوجه شدند چای در حال رنگ دادن و دم کشیدن است. از این پس بود که روش‌های ساده ‌تری برای استفاده از چای پیدا شد.

سولیوان، اولین تاجری بود که چای را در بسته ‌بندی‌ های کوچک ابریشمی به بازار عرضه کرد.

ابداع چای کیسه ‌ای احتمالا بهترین و بدترین اتفاق در صنعت چای بود! بهترین بود چون سبب افزایش توجه مردم به چای شد و بدترین بود چون از آن به بعد، درون کیسه‌ ها چای ‌هایی با کیفیت پایین در دسترس مردم قرار گرفت.

کم ‌کم مردم به چای کیسه‌ ای علاقه بیشتری نشان دادند چون دیگر نیازی به استفاده از صافی نبود و از آنجا که برگ کامل چای درون کیسه قرار می ‌گرفت، رنگ و بوی چای عالی بود اما به تدریج تولیدکنندگان به جای برگ کامل، چای پودری شده یا اصطلاحا خاک چای را جانشین آن کردند تا زمان رنگ دادن به حداقل برسد و در ضمن سود آن ها افزایش یابد. گرچه امروزه خیلی‌ ها دم کردن چای خشک و عطر و بوی آن را می ‌پسندند اما هنوز هم سرعت رنگ دادن و دم کشیدن چای کیسه‌ ای سبب شده طرفداران خاص خود را داشته باشد؛ به ‌طوری که در انگلیس 95 درصد چای مصرفی مردم را چای کیسه‌ ای تشکیل می ‌دهد.

در سال 1920 میلادی، چای کیسه ‌ای در آمریکا در دسترس همه بود. چای کیسه ‌ای ابتدا به شکل دایره‌ ای شکل(در سال 1922) و بعد به شکل هرمی(در سال1996) درآمد. در سال 1930 میلادی، شرکت سالادا برای اولین بار کیسه ‌های چای را از جنس فیبر کاغذ و از چوب درختان فیلیپینی و کلمبیایی ساخت و به دنباله آن کاغذی آویخت تا روی آن مارک شرکت خود را بزند. امروزه هم هنوز بیشتر انواع چای کیسه‌ ای از کیسه‌ هایی با جنس کاغذ و نایلون ‌های مخصوص مقاوم در برابر گرما(مثل پلی ‌پروپیلن) تهیه می ‌شود اما لازم به ذکر است که کیسه ‌های ابریشمی برای سلامت بهتر هستند و کیسه‌ های فیبر کاغذی و نایلونی صرفا برای کاهش هزینه‌ های شرکت ‌ها ابداع شده است.

3 سوال رایج درباره چای

سالانه 3 بیلیون کیلوگرم چای در سراسر جهان تولید می ‌شود. این نوشیدنی گرم به دلیل آرامش ‌بخش بودن و رفع خستگی، خیلی پُرطرفدار است. اما پرسش های زیادی هم درباره آن مطرح است که به نظر می ‌رسد سه پرسش زیر، همه‌ گیرتر است:

آیا نوشیدن چای یا هر نوشیدنی داغ دیگری ضرر دارد؟

بله، البته! چای را خیلی داغ نباید نوشید. برخی مطالعات نشان داده‌ اند که نوشیدن مایعات خیلی داغ ممکن است به مخاط گلو و مری آسیب برساند و به بروز سرطان منجر شود. نتایج بررسی ها حاکی از این مطلب هستند، افرادی که چای خیلی داغ می ‌نوشند، بیش از دیگران مستعد ابتلای سرطان مری هستند. تا چند سال پیش دانشمندان تصور می‌ کردند شاید چای موجب سرطان مری می ‌شود ولی بررسی‌ های جدید نشان داده است که این ضرر چای مربوط به داغ بودن آن است، بنابراین برای حفظ سلامت و استفاده بیشتر از فواید چای بهتر است این نوشیدنی را خیلی داغ میل نکنید.

چای محرک است یا آرام بخش؟

بعضی ‌ها چای می ‌نوشند چون معتقدند چای خاصیت آرام‌ بخشی دارد اما بعضی‌ ها هم می ‌گویند چای شادی‌آور و نشاط ‌آور است. واقعیت این است که هر دوی این صحبت‌ ها درست است. چای تا پیش از دو دقیقه از دم ‌کشیدن اثر محرک دارد اما پس از مدتی به تدریج از خاصیت محرک بودن آن کاسته شده و خاصیت آرام ‌بخشی آن بیشتر می ‌شود. پس از گذشت پنج دقیقه از دم‌ کشیدن چای، تمام کافئین موجود خارج می‌ شود و چای کاملا آرام ‌بخش است. کافئین از محرک ‌های سیستم اعصاب مرکزی است. مقدار این ترکیب در یک فنجان چای زیاد نیست. با این حال ممکن است مصرف زیادش در بعضی افراد موجب ایجاد حالاتی مانند بی ‌قراری و عصبانیت شود، از این رو، آن ها نباید در مصرف چای زیاده ‌روی کنند.

کدام چای بهتر است: سبز یا سیاه؟

در گیاه چای ترکیبات خاصی وجود دارد که دارای خواص مهم زیستی مانند آنتی اکسیدان ‏ها است. این ترکیبات فواید بسیاری دارند. در طی فرآیند تخمیر این مولکول ‌ها تغییر می‌ کنند. مثلا برخی از آن ها اکسید شده، برخی می ‌شکنند و یا به مواد جدیدی تبدیل می ‌شوند. در نتیجه، در چای سیاه که تخمیر زیادتری رویش صورت گرفته است، موادی به وجود می‌آید که حاصل آن تغییرات هستند، یعنی در چای سیاه موادی وجود دارد که در چای سبز، با تخمیر کمتر، وجود ندارد. سردسته این مواد، کافئین است. وجود کافئین در چای سیاه و آنتی ‏اکسیدان کمتر ارزش آن را در مقایسه با چای سبز که خواص آنتی ‌اکسیدانی بیشتری دارد، کمتر می ‏کند. به همین دلیل اگر افراد ذایقه خود را با چای سبز تطبیق دهند، از خواص بیشتر گیاه چای بهره ‌مند خواهند شد.

سمیه مقصودعلی

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.